Prawo do korekty „pustej” faktury

W przypadku obu pytań odpowiedź brzmi: tak. Jak stanowi art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Przepis ten zobowiązuje wystawcę faktury do zapłaty wykazanej w niej kwoty podatku, niezależnie od okoliczności jej wystawienia. Już samo wystawienie faktury, która nie dokumentuje faktycznego zdarzenia gospodarczego, skutkuje zaistnieniem obowiązku wynikającego z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.

Treść tej regulacji wskazuje, że jest ona adresowana do wszystkich podmiotów, niezależnie od tego, czy posiadają status podatnika VAT, a także od tego, czy są zarejestrowane jako taki podatnik oraz czy zostały zarejestrowane jako podatnik VAT czynny, czy zwolniony.

Obowiązek zapłaty wykazanego w fakturze podatku, na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, powstaje zatem przez sam fakt wystawienia faktury z wykazaną kwotą podatku. Spółka, wystawiając za usługę marketingową fakturę, która nie dokumentowała faktycznych zdarzeń gospodarczych, tj. odpłatnego świadczenia usług, za którą nigdy nie otrzymała zapłaty, miała więc obowiązek wykazać ją w składanej deklaracji VAT-7 i zapłacić wynikający z niej należny VAT.

Przysługuje jej jednak prawo do skorygowania faktury, co potwierdza interpretacja KIS z 26.11.2019 r. (0114-KDIP1-3.4012.446.2019.1.RMA). W myśl art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT fakturę korygującą wystawia się m.in. w przypadku, gdy po wystawieniu faktury stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot oraz innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Istotą tego typu faktur jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu prawidłowego udokumentowania rzeczywistej sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT wynika, że obniżenia podstawy opodatkowania, na skutek wystawienia faktury korygującej, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru/usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę – uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru/usługobiorca otrzymał fakturę korygującą.

Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyska. Przepis ten stosuje się także w przypadku korekty wystawionej w wyniku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze (art. 29a ust. 14 ustawy o VAT).

Potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę powoduje akceptację zmiany zawartych na fakturze wartości i daje prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty VAT. Faktura korygująca bez potwierdzenia jej odbioru nie stanowi wystarczającej podstawy do takiego obniżenia

Niemniej przepisy przewidują wyjątki od wymogu uzyskania potwierdzenia odbioru. Jeden z nich zachodzi, gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT). Obniżenie podstawy opodatkowania następuje wówczas nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym ww. przesłanki zostały łącznie spełnione (art. 29a ust. 16 ustawy o VAT).