Odszkodowanie firmy audytorskiej dla kontrahenta klienta

Za ocenę zdolności jednostki do kontynuacji działalności odpowiada jej kierownik. Zgodnie z pkt 6 KSB 570 (Z) Kontynuacja działalności: biegły rewident jest odpowiedzialny za uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania dotyczących zasadności przyjęcia przez kierownika jednostki zasady kontynuacji działalności przy sporządzaniu i prezentacji sprawozdania finansowego oraz za stwierdzenie, w oparciu o zebrane dowody badania, czy istnieje znacząca niepewność co do zdolności jednostki do kontynuacji działalności.

Jak wskazał Czytelnik, w wyniku badania nie zidentyfikowano znaczącej niepewności, która mogła budzić poważne wątpliwości co do zdolności jednostki do kontynuacji działalności, ani niczego, co – m.in. w myśl pkt 21–24 KSB 570 (Z) – wymagałoby modyfikacji opinii z badania. Tym samym, zgodnie ze standardami badania, sprawozdania z badania nie zawierały (i nie mogły zawierać) modyfikacji opinii ani ew. objaśnień zwracających uwagę na jakiekolwiek zagrożenia kontynuacji działalności.

Co ciekawe, w pkt A3 KSB 570 (Z) wśród operacyjnych zdarzeń, które mogą podawać w wątpliwość zdolność jednostki do kontynuacji działalności, wskazuje się m.in. „utratę kluczowego personelu kierownictwa bez zastępstwa”. Fakt, że odejście kluczowych pracowników nastąpiło po wydaniu sprawozdania z badania, świadczy jednak o tym, że trudno byłoby zarzucić biegłemu rewidentowi niewzięcie tej kwestii pod uwagę, skoro na moment wydania opinii nie miał wiedzy na ten temat. Należy również dodać, że ww. standard wskazuje, iż wystąpienie jednego symptomu lub większej ich liczby nie zawsze świadczy o występowaniu znaczącej niepewności. Nawet gdyby biegły rewident wiedział o odejściu tych osób, nie oznaczałoby to automatycznie konieczności zakwestionowania przyjętej przez kierownika jednostki zasady kontynuacji działalności.

W myśl pkt A1 KSB 200 Ogólne cele niezależnego biegłego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z MSB: opinia biegłego rewidenta o sprawozdaniu finansowym dotyczy tego, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z mającymi zastosowanie ramowymi założeniami sprawozdawczości finansowej. Opinia taka jest wspólna dla wszystkich badań sprawozdań finansowych. Dlatego opinia biegłego rewidenta nie stanowi np. zapewnienia, że jednostka utrzyma się na rynku w przyszłości, ani potwierdzenia skuteczności, z jaką kierownik jednostki prowadził jej działalność.

Jednocześnie zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt 15 uobr sprawozdanie z badania zawiera m.in. stwierdzenie, że zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności badanej jednostki ani efektywności lub skuteczności prowadzenia spraw jednostki przez jej zarząd lub inny organ zarządzający obecnie lub w przyszłości.

Tym samym powoływanie się przez kontrahenta spółki na sprawozdanie z badania jako dokument, na którego podstawie mógł zakładać brak pogorszenia się jej wyników finansowych, wydaje się nieporozumieniem. W mojej ocenie prawdopodobieństwo ew. konieczności wypłaty kontrahentowi klienta jakiegokolwiek odszkodowania z tego tytułu wydaje się bliskie zeru.

Podsumowując: zgodnie z tym, co opisał Czytelnik, w przedstawionej sytuacji nie było konieczności (ani powodów, które by na nią wskazywały) sygnalizowania w sprawozdaniu/-ach z badania problemów z kontynuacją działalności badanej jednostki. Odejście kluczowego personelu spółki, co – jak twierdzi Czytelnik – było prawdziwą przyczyną problemów finansowych klienta, odbyło się z dnia na dzień, i to w okresie, po którym zostało wydane ostatnie sprawozdanie z badania. Tym samym nie wydaje się, aby badający sprawozdanie finansowe tej spółki kluczowy biegły rewident mógł się zachować inaczej.

Jednocześnie, w kwestii roszczeń wysuniętych wobec firmy audytorskiej przez kontrahenta spółki, oczywiście trudno wydawać wyroki za sądy, jednak moim zdaniem istnieje niewielka szansa ziszczenia się scenariusza, w którym odszkodowanie zostałoby kontrahentowi przyznane.