Nieodpłatna naprawa samochodu w księgach rachunkowych jednostki budżetowej
Czy bezgotówkowe rozliczenie (w ramach ubezpieczenia) ujmuje się analogicznie jak gotówkowe rozliczenie odszkodowania w naszych księgach, a równowartość odszkodowania powinna być przez naszą jednostkę przekazana na dochody budżetu państwa?
Jednostki budżetowe – na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy o finansach publicznych (dalej ufp) – są zaliczane do sektora finansów publicznych. Nie posiadają one osobowości prawnej. Swoje wydatki pokrywają ze środków pieniężnych (tzw. zasilenia) otrzymywanych bezpośrednio z budżetu (w przypadku państwowej jednostki budżetowej z budżetu państwa), natomiast pobrane dochody odprowadzają na rachunek dochodów budżetu państwa (art. 11 ust. 1 ufp). Oznacza to, że państwowe jednostki budżetowe rozliczają z budżetem państwa odrębnie wydatki i odrębnie dochody, a zatem metodą brutto.
W myśl art. 40 ufp jednostki sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem zasad określonych w tej ustawie, a w przypadku jednostek budżetowych – także w rozporządzeniu z 13.09.2017 r.
Z art. 3 ust. 1 pkt 32 uor wynika, że koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności z odszkodowaniami, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów lub przychodów operacyjnych. Oznacza to, że należne jednostce budżetowej odszkodowanie powinno zostać zaliczone do pozostałych przychodów operacyjnych – na podstawie decyzji firmy ubezpieczeniowej. Należne jednostce budżetowej odszkodowanie ujmuje się w księgach rachunkowych zapisem:
Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki”, w analityce „Rozrachunki z ubezpieczycielem”,
Ma konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Natomiast otrzymaną z firmy serwisowej fakturę za naprawę samochodu ujmuje się w ewidencji księgowej jednostki, według ogólnych zasad wynikających z przepisów o rachunkowości, zapisem:
Wn konto 761 „Pozostałe koszty operacyjne”,
Ma konto 210 „Rozrachunki z dostawcami”, w analityce „Rozrachunki z firmą serwisową”.
Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że rozliczenie naprawy samochodu nastąpiło w ramach umowy ubezpieczenia. Powoduje to, że przyznane przez ubezpieczyciela środki pieniężne (odszkodowanie) zostają przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy firmy serwisowej, świadczącej usługi naprawy uszkodzonego auta. W takim przypadku jednostka budżetowa rozlicza w swoich księgach rachunkowych szkodę na kontach rozrachunków, zmniejszając należność od firmy ubezpieczeniowej oraz zobowiązanie wobec firmy serwisowej zapisem:
Ma konto 240 „Pozostałe rozrachunki”, w analityce „Rozrachunki z ubezpieczycielem”.
Gdyby kwota wypłaconego przez firmę ubezpieczeniową odszkodowania z tytułu szkody była niższa o określony w umowie ubezpieczenia procent kwoty faktury (tzw. udział własny w szkodzie), jednostka budżetowa byłaby zobowiązana pokryć tę brakującą kwotę we własnym zakresie ze środków na wydatki (zasileń). Przelew tych środków na rachunek bankowy firmy serwisowej księguje się według ogólnych zasad zapisem:
Wn konto 210 „Rozrachunki z dostawcami”, w analityce „Rozrachunki z firmą serwisową”,
Ma konto 130 „Rachunek bieżący jednostki”.
Co się tyczy pytania o możliwości powstania w jednostce budżetowej dochodu budżetowego oraz ew. odprowadzenia jego równowartości do budżetu państwa, to w tym konkretnym przypadku dochód budżetowy nie występuje. W jednostce budżetowej nie nastąpił bowiem „kasowo” dopływ środków pieniężnych. Środki pieniężne z tytułu odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej nie wpłynęły na rachunek bankowy jednostki budżetowej.
Jak wskazano na wstępie, jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki ze środków pieniężnych (zasilenia) otrzymywanych bezpośrednio z budżetu, natomiast środki otrzymane z tytułu przychodów odprowadzają na rachunek dochodów budżetu państwa (art. 11 ust. 1 ufp). Jednocześnie art. 197 ust. 1 ufp stanowi, że dochody budżetu państwa są gromadzone odpowiednio na rachunkach urzędów obsługujących organy podatkowe dla gromadzenia dochodów lub na rachunkach bieżących dochodów państwowych jednostek budżetowych i przekazywane na centralny rachunek bieżący budżetu państwa, którego dysponentem jest MF.
Z kolei wydatków budżetu państwa dokonują dysponenci środków budżetowych z ich rachunków bieżących wydatków, zasilanych środkami otrzymanymi bezpośrednio lub za pośrednictwem rachunku bieżącego wydatków dysponenta nadrzędnego z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.
Dochody budżetu państwa powstają w momencie ich kasowego wpływu na rachunek bieżący dochodów państwowych jednostek budżetowych. W przypadku likwidacji szkód powstałych w mieniu Skarbu Państwa, w drodze ich fizycznego usunięcia np. przez naprawę samochodu, nie powstają dochody budżetu państwa. Naprawa szkody nie nastąpiła bowiem drogą zapłaty odszkodowania w formie przelewu sumy pieniężnej na rachunek jednostki budżetowej. Dochód budżetu państwa stanowi jedynie wpływ środków pieniężnych do jednostki budżetowej.