Nie ma limitu na indywidualne porozumienia w sprawie pracy zdalnej
Czy wielokrotne powtarzanie procedury uzgodnieniowej w celu osiągnięcia porozumienia indywidualnego się opłaca? Na to pytanie pracodawca powinien sobie odpowiedzieć, biorąc pod uwagę czas, jaki zajmie każda operacja. Musi też uwzględnić, że efekty ustaleń nie mogą bezpodstawnie różnicować pracowników. Mają oni bowiem równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, szczególnie z uwagi na płeć (art. 112 Kp). Nie ma przy tym znaczenia, w jakiej formie (tradycyjnej czy zdalnej) je wykonują. Dotyczy to również zakazu dyskryminacji, czyli nierównego traktowania przy użyciu niedozwolonych kryteriów dyskryminacyjnych wymienionych w art. 113 Kp (m.in. płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość).
Tak, pracodawca może zawrzeć indywidualne porozumienia ws. pracy zdalnej z dowolną liczbą pracowników, bo przepisy nie przewidują żadnego limitu. Jednak może to być wyzwanie zarówno z uwagi na logistykę, jak i na możliwość dyskryminacji.
Różne podstawy
Praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, jest pracą zdalną. Taką definicję zawiera art. 6718 Kp, otwierający nowy rozdz. IIc (art. 6718–6734), który od 7.04.2023 r. zastąpił rozdz. IIb (art. 675–6717) o telepracy oraz art. 3 ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2021 r. poz. 2095) – o pracy zdalnej. Nowe przepisy dają pracodawcy różne możliwości wprowadzenia tego trybu wykonywania zadań służbowych – patrz tabela. Jednak ich zastosowanie zależy od funkcjonowania w firmie związków zawodowych (dalej strona związkowa) oraz od okoliczności wdrożenia.

Obowiązkowe uzgodnienia
Porozumienie z pracownikiem (pkt 6 tabeli) zostało raczej przewidziane jako ewentualność stosowana w indywidualnych przypadkach, gdy pracodawca nie zdecyduje się (bez względu na powody) zawrzeć porozumienia ze stroną związkową lub wprowadzić regulaminu pracy zdalnej. Jednak art. 6720 § 5 Kp ani żaden inny przepis nie stawia górnej granicy, do której liczba takich porozumień może być zawarta. Oznacza to, że pracodawcy wolno podpisać tego rodzaju porozumienie z każdym pracownikiem, który będzie chciał pracować zdalnie na warunkach w nim ustalonych. Tyle że z każdym z nich będzie musiał uzgodnić zasady:
1) pokrywania kosztów:
- instalacji, serwisu, konserwacji narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, a także energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, lub
- innych niż ww., bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej,
2) ustalania ekwiwalentu pieniężnego za używanie przez pracownika do pracy zdalnej własnych materiałów i narzędzi pracy (w tym urządzeń technicznych) albo ryczałtu zastępującego pokrywanie kosztów wskazanych w pkt 1 lub wypłatę ekwiwalentu,
3) porozumiewania się z pracownikiem, w tym sposób potwierdzania przez niego obecności na stanowisku pracy,
4) kontroli wykonywania pracy przez pracownika pracującego zdalnie,
5) kontroli w zakresie bhp,
6) kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych,
7) instalacji, inwentaryzacji, konserwacji, aktualizacji oprogramowania i serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych.
Wymaga tego art. 6720 § 7 Kp, czyli obliguje pracodawcę i pracownika do uzyskania zgodności we wszystkich tych zagadnieniach.
Brak dyskryminacji
Czy wielokrotne powtarzanie procedury uzgodnieniowej w celu osiągnięcia porozumienia indywidualnego się opłaca? Na to pytanie pracodawca powinien sobie odpowiedzieć, biorąc pod uwagę czas, jaki zajmie każda operacja. Musi też uwzględnić, że efekty ustaleń nie mogą bezpodstawnie różnicować pracowników. Mają oni bowiem równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, szczególnie z uwagi na płeć (art. 112 Kp). Nie ma przy tym znaczenia, w jakiej formie (tradycyjnej czy zdalnej) je wykonują. Dotyczy to również zakazu dyskryminacji, czyli nierównego traktowania przy użyciu niedozwolonych kryteriów dyskryminacyjnych wymienionych w art. 113 Kp (m.in. płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość).
Pracodawca nie złamie nakazu równego traktowania w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, gdy warunki danego porozumienia indywidualnego będą inne (gorsze) niż w przypadku innych pracowników świadczących pracę zdalnie, bo pracownik realizuje inne obowiązki lub takie same, lecz w odmienny sposób. Po drugie, gdy różnice wynikają z cech osobistych (predyspozycji) pracowników i odmiennego sposobu świadczenia pracy (por. postanowienie SN z 15.05.2020 r., III PK 113/19).
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych