Jak wykazać dofinansowanie do wynagrodzeń z PFRON w sprawozdaniu merytorycznym OPP

Organizacje pozarządowe, które mają status organizacji pożytku publicznego (OPP), są zobowiązane zamieszczać sprawozdanie finansowe i sprawozdanie merytoryczne z działalności w bazie sprawozdań OPP na stronie internetowej agencji wykonawczej Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego[1]. Wynika to z art. 23 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie[2]. Termin na zamieszczenie sprawozdań w bazie upływa 15 lipca roku następującego po roku, za który organizacje składają sprawozdania. Natomiast organizacje, których rok obrotowy nie jest taki sam jak kalendarzowy, mają czas do 30 listopada roku następującego po roku obrotowym, za który składają sprawozdania.

Termin składania sprawozdań za 2020 r. przedłużono do 15.10.2021 r. ze względu na epidemię COVID-19. Wynika to z § 2 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego z 17.05.2021 r. w sprawie określenia innego terminu w zakresie zamieszczenia przez organizacje pożytku publicznego sprawozdania merytorycznego z działalności i sprawozdania finansowego w roku 2021[3].

Jeśli rok obrotowy organizacji jest inny niż kalendarzowy i trwa np. od 1.09.2020 do 31.08.2021 r., zamieszcza ona sprawozdania za ten rok obrotowy do 30.11.2021 r.

Organizacja wypełnia sprawozdanie merytoryczne w formie uproszczonej lub pełnej, w zależności od wysokości przychodów uzyskanych w roku sprawozdawczym. Jeśli przychód organizacji za dany rok wynosi do 100 tys. zł włącznie, wypełnia sprawozdanie uproszczone, a jeśli jest wyższy – pełne. Wzory sprawozdań są zawarte w rozporządzeniu Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego[4].

W części III sprawozdania merytorycznego (zarówno pełnego, jak i uproszczonego) należy przedstawić przychody i koszty OPP w okresie sprawozdawczym. Wykazane kwoty są automatycznie przez system informatyczny porównywane z kwotami podanymi w sprawozdaniu finansowym (w rachunku zysków i strat oraz bilansie) i jeśli wykazane wartości się różnią, pojawia się komunikat o błędzie, który uniemożliwi złożenie sprawozdania.

Kwoty wykazane w sprawozdaniu merytorycznym powinny pochodzić ze sprawozdania finansowego. W przypadku sprawozdania merytorycznego w formie uproszczonej zawarte w nim pozycje przychodów i kosztów odpowiadają dokładnie tym zawartym w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z zał. nr 6 do uor, więc przy jego sporządzeniu nie powinno być problemów, gdyż wystarczy przenieść odpowiednie kwoty do sprawozdania merytorycznego z identycznych pozycji w sprawozdaniu finansowym.

Organizacje, które sporządzają sprawozdanie finansowe według zał. nr 1 do uor[5], muszą zaś zadbać o niezbędne dane dotyczące przychodów i kosztów z rodzajów działalności wymienionych w sprawozdaniu merytorycznym, tj. przychodów z odpłatnej i nieodpłatnej działalności pożytku publicznego oraz przychodów i kosztów z działalności gospodarczej (obowiązek rachunkowego wyodrębniania tych form działalności – pożytku publicznego i działalności gospodarczej – wynika zresztą z art. 10 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, więc organizacja musi posiadać te niezbędne informacje).

W przypadku sprawozdania merytorycznego w formie pełnej pojawiają się zaś rubryki, które nie muszą być zawarte w sprawozdaniu finansowym. Przykładowo w odniesieniu do przychodów ze źródeł publicznych ogółem należy dokonać ich podziału na przychody ze środków:

a) europejskich w rozumieniu przepisów o finansach publicznych,

b) budżetu państwa,

c) budżetu jednostek samorządu terytorialnego,

d) państwowych funduszy celowych.

W przedstawionej sytuacji, tj. otrzymywania dofinansowania do kosztów wynagrodzeń osób niepełnosprawnych z PFRON, mamy do czynienia z przychodem z państwowych funduszy celowych. Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych[6] PFRON jest państwowym funduszem celowym. Wartość należnego dofinansowania stanowi przychód organizacji księgowany w pozostałe przychody operacyjne. OPP powinna księgować należne dofinansowanie z PFRON na odrębnym koncie analitycznym, które umożliwi później łatwe ustalenie wysokości tego dofinansowania z danego okresu sprawozdawczego na potrzeby podania tej informacji w sprawozdaniu merytorycznym.

Wydaje się więc, że w przypadku sprawozdania merytorycznego pełnego OPP dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych powinno zostać wpisane w poz. III.2.2.d, czyli jako przychód ze środków państwowych funduszy celowych, gdyż – jak ustaliliśmy – jest to przychód, który został otrzymany od państwowego funduszu celowego. Jednak wpisanie jakiejkolwiek kwoty w tej pozycji sprawi, że pojawi się opisywany przez fundację błąd korelacji nr 114 (podczas weryfikowania sprawozdania). Dzieje się tak dlatego, że w dalszej części sprawozdania, tj. w polu VIII.3, należy zaznaczyć odpowiedź „tak” lub „nie” na pytanie, czy w okresie sprawozdawczym organizacja realizowała zadania zlecone przez organy administracji rządowej lub państwowe fundusze celowe.

Generator sprawozdania merytorycznego OPP automatycznie traktuje wpisanie kwoty w polu III.2.2.d jako przychód pochodzący z dotacji państwowego funduszu celowego na realizację zadania publicznego i w przypadku zaznaczenia odpowiedzi „tak” konieczne jest podanie w polu VIII.3.4 informacji nt. realizowanych zadań i kwot dotacji otrzymanych na ich realizację. W tabeli należy wpisać nazwę realizowanego zadania publicznego, cele tego zadania, nazwę organu udzielającego dotacji oraz kwotę dotacji. Dotyczy to realizowanych przez organizacje pozarządowe projektów, na które otrzymują one dotacje z budżetu państwa (np. program Aktywni+), lub państwowych funduszy celowych (np. otwarte konkursy ofert dla organizacji pozarządowych Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – Funduszu Sprawiedliwości w zakresie przeciwdziałania przyczynom przestępczości czy odnośnie do pomocy postpenitencjarnej).

Otrzymanie dofinansowania z PFRON do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników nie jest związane z realizacją zadania zleconego przez państwowy fundusz celowy, którego nazwę i cele można by podać w części VIII.3 sprawozdania merytorycznego OPP. Wypełnienie jednak pola III.2.2.d i pozostawienie pustego pola VIII.3.4 będzie skutkować informacją o błędzie w trakcie weryfikacji sprawozdania i nie pozwoli na jego złożenie. Aby uniknąć tego błędu, należałoby wpisać kwoty dofinansowania z PFRON w innej części sprawozdania merytorycznego, np. w podpunkcie III.2.4, a więc jako przychód z innych źródeł, i wyjaśnić to w dalszej części sprawozdania.

Z informacji uzyskanych w Biurze Organizacji Pożytku Publicznego przy Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego wynika, że w tym przypadku właściwe będzie wskazanie przychodów z PFRON w podpunkcie III.2.4 z innych źródeł oraz opisanie w pkt X.5 „Dodatkowe informacje”, dlaczego przychody z PFRON zostały ujęte jako pochodzące z innych źródeł, a nie jako środki pochodzące z państwowych funduszy celowych.

Reasumując: mimo że dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych z PFRON w rzeczywistości stanowi przychód z państwowego funduszu celowego, należy je w sprawozdaniu merytorycznym OPP wykazać jako przychód z innych źródeł (nie jako przychód z państwowych funduszy celowych) i wyjaśnić przyczynę (błąd korelacji w przypadku wpisania w pole przychodów z państwowych funduszy celowych) w informacjach dodatkowych sprawozdania merytorycznego.