Jak rozliczyć zwrot zawyżonych wpłat do PPK

Nienależne wpłaty do zwrotu

Na początku działania PPK pracodawcy nie wiedzieli, jak postępować z nienależnymi wpłatami do PPK, czyli przekazanymi zbyt wcześnie albo w nadmiarowych kwotach; w ustawie o PPK nie było informacji na ten temat. Od 21.11.2022 r. kwestię tę określa szczegółowo jej art. 28a, zgodnie z którym nadwyżka podlega zwrotowi na rzecz finansującego daną wpłatę (zatrudnionego i pracodawcy).

Procedura zwrotu nie sprawia większych problemów, jeśli o nadpłacie pracodawca zawiadomił instytucję finansową na tyle szybko (domniemywa się, że powinien to zrobić niezwłocznie po jej zauważeniu), że ta jeszcze nie przydzieliła członkowi PPK jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego lub ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego albo nie przeliczyła wpłat na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego. Instytucja zwraca wówczas – na mocy art. 28a ust. 5 i 6 ustawy o PPK – nadwyżkę w kwotach nominalnych (tj. naliczonych i pobranych przez pracodawcę) niezwłocznie, najpóźniej w ciągu 3 dni roboczych od otrzymania sygnału od pracodawcy, w części finansowanej przez:

• członka PPK – na jego rachunek bankowy, a jeśli go nie ma – na rachunek pracodawcy, który musi ją przekazać zatrudnionemu w ciągu 5 dni roboczych od otrzymania,
• pracodawcę – na jego rachunek bankowy.

Zwrot w kwocie wyższej niż pobrana

Trudności służbom płacowym firm sprawia zwrot zawyżonych wpłat do PPK, w przypadku gdy pracobiorcy zostały już przydzielone jednostki uczestnictwa bądź też wpłaty te przeliczono na jednostki rozrachunkowe (jak w opisanej sytuacji). Instytucja finansowa niezwłocznie po otrzymaniu od pracodawcy informacji odkupuje wówczas/umarza ww. jednostki uczestnictwa/rozrachunkowe. Następnie w ciągu 3 dni od ich odkupienia/umorzenia zwraca przeliczone nadpłaty wpłat (które mogą być wyższe od wpłaconych kwot nominalnych) w części finansowanej przez (art. 28a ust. 2–4 ustawy o PPK):

• członka PPK – na jego rachunek bankowy, a jeśli go nie ma – na rachunek pracodawcy, który musi ją przekazać pracownikowi w ciągu 5 dni roboczych od jej otrzymania,
• pracodawcę – na jego rachunek bankowy.

Rozliczenie z fiskusem

Odnosząc się do opisanego przypadku, nadpłata wpłaty do PPK finansowanej przez pracownika, zwrócona (w trybie art. 28 ust. 2–4 ustawy o PPK) do jej kwoty nominalnej (tu 100 zł), nie stanowi oczywiście przychodu. Nie ma przy tym znaczenia, że zwrot nastąpił bezpośrednio na konto uczestnika PPK czy też za pośrednictwem spółki. Inaczej jest z wartością dodaną do nadpłaty (tu 10 zł). Według portalu pomocowego www.mojeppkpl należy ją zakwalifikować do przychodów członka PPK z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 updof). Przychód ten instytucja finansowa ma obowiązek wykazać w części F informacji PIT-11, a na tej podstawie członek PPK sam go wykaże i ew. opodatkuje w rocznym zeznaniu podatkowym.

Zawyżone wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę, zwrócone na jego rachunek bankowy, stanowią z kolei przychód z działalności gospodarczej określony w art. 14 ust. 2 pkt 8 updof albo w art. 12 ust. 1 pkt 1 updop.

Aby pracownik odzyskał zaliczkę na PIT zapłaconą od kwoty nienależnej wpłaty (w części finansowanej przez pracodawcę), w grę wchodzą dwie opcje:

• pracodawca w miesiącu otrzymania zwrotu pomniejsza bieżący dochód z pracy rozliczany na liście płac o kwotę nominalną zwrotu (tu 75 zł) albo
• wartość nominalną zwrotu (75 zł) pracownik sam odlicza od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu podatkowym, najlepiej na mocy stosownego zaświadczenia pracodawcy (art. 26 ust. 1 pkt 5 updof).