Ewidencja darowizn rzeczowych dla mieszkańców Ukrainy

Dla uznania składników majątkowych za aktywa jednostki, a w konsekwencji do ujęcia ich w księgach rachunkowych i wykazania w sprawozdaniu finansowym (bilansie) konieczne jest spełnienie warunków określonych w art. 3 ust. 1 pkt 12 uor. Powinny to być kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Kontrola powinna przy tym wynikać z określonego tytułu prawnego (np. aktu własności, umowy darowizny, umowy o wnoszonym aporcie, umowy leasingu finansowego).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 uor do środków trwałych zalicza się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Z kolei pkt 4.24 KSR 11 Środki trwałe wyjaśnia, że środek trwały uznaje się za przeznaczony na własne potrzeby, gdy jednostka będzie go użytkowała w ramach własnej działalności operacyjnej (statutowej) o charakterze produkcyjnym, usługowym lub handlowym, albo dla celów administracyjnych. Definiując przedmiot własnej działalności operacyjnej (statutowej), jednostka kieruje się kryteriami ekonomicznymi, a nie formalnoprawnymi.

Natomiast przez aktywa obrotowe – w myśl art. 3 ust. 1 pkt 18a uor – rozumie się część aktywów jednostki, które są przeznaczone do zbycia lub zużycia – w zasadzie – w ciągu 12 mies. od dnia bilansowego. Zgodnie przy tym z art. 3 ust. 1 pkt 19 uor rzeczowe aktywa obrotowe to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym.

Otrzymane przez jednostkę budżetową od fundacji składniki zasobów, przeznaczone do przekazania mieszkańcom Ukrainy nie spełniają – w świetle przytoczonej definicji – określonych w uor kryteriów pozwalających na uznanie ich za składnik aktywów (czy to trwałych, czy obrotowych) jednostki. Nie mogą zatem zostać ujęte w ewidencji bilansowej jednostki budżetowej, będącej pośrednikiem w przekazaniu darowizny beneficjentowi. Otrzymane darowizny rzeczowe należałoby więc objąć wyłącznie ewidencją pozabilansową – ilościową i wartościową lub tylko ilościową, zależnie od tego jakie dane – w myśl umowy z fundacją – zawiera protokół przekazania jednostce przedmiotów przeznaczonych do dalszego przekazania jako dary.