Ekwiwalent urlopowy dla pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym
Urlop wypoczynkowy na podstawie Kp i dodatkowy z tytułu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym ustala się oddzielnie. Dlatego ekwiwalent powinien być wypłacony łącznie za 22 dni niewykorzystanego w naturze urlopu.
Urlop wypoczynkowy na podstawie Kp i dodatkowy z tytułu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym ustala się oddzielnie. Dlatego ekwiwalent powinien być wypłacony łącznie za 22 dni niewykorzystanego w naturze urlopu.
Urlop podstawowy
Liczba dni urlopowych w roku kalendarzowym, do których pracownik niepełnosprawny jest uprawniony na podstawie Kp (dalej urlop podstawowy), zależy od dwóch czynników. Pierwszym jest staż urlopowy, który stanowi sumę okresów:
- poprzednich (zakończonych) stosunków pracy u obecnego i innych pracodawców, bez względu na podstawę ich nawiązania (umowa o pracę, powołanie, mianowanie, spółdzielcza umowa o pracę), występujące między nimi przerwy i ich długość, a także tryb ustania zatrudnienia – porozumienie stron, wypowiedzenie, zwolnienie natychmiastowe lub wygaśnięcie (art. 1541 § 1 Kp),
- niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem następnego stosunku pracy, gdy pracownik pozostaje jednocześnie w dwóch lub więcej stosunkach pracy (art. 1541 § 2 Kp),
- które nie są okresami zatrudnienia, lecz są z nimi zrównane w zakresie uprawnień pracowniczych na mocy konkretnych przepisów (tzw. okresy zaliczalne), np. okres odszkodowania w razie skrócenia wypowiedzenia (art. 361 § 2 Kp) czy okres pracy za granicą (art. 86 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[1]),
- ukończonej nauki w szkołach wymienionych w art. 155 Kp.
[1] Ustawa z 20.04.2004 r. (tekst jedn. DzU z 2022 r. poz. 690).
Drugi czynnik to wymiar czasu pracy. Jeżeli zatem staż urlopowy pracownika niepełnosprawnego, zatrudnionego na cały etat, jest krótszy niż 10 lat, to przysługuje mu 20 dni urlopu w roku kalendarzowym, a 26 dni – gdy staż wynosi co najmniej 10 lat (art. 154 § 1 Kp). W razie zatrudnienia na część etatu należny mu rocznie urlop ustala się adekwatnie do wielkości jego etatu (art. 154 § 2 Kp), np. przy 1/2 etatu będzie to odpowiednio 10 dni (1/2 × 20 dni) lub 13 dni (1/2 × 26 dni).
Urlop dodatkowy
[2] Ustawa z 27.08.1997 r. (tekst jedn. DzU z 2021 r. poz. 573).
Roczną pulę urlopu podstawowego może powiększyć 10 dni urlopu dodatkowego. Przysługuje on pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Po raz pierwszy pracownik nabywa do niego prawo po przepracowaniu roku od dnia zaliczenia do jednego z tych stopni niepełnosprawności (art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych[2], dalej uozon).
Pracownik niepełnosprawny nie uzyskuje dodatkowego urlopu z tytułu stopnia niepełnosprawności, jeżeli przysługuje mu:
- więcej niż 26 dni roboczych podstawowego urlopu wypoczynkowego lub
- dodatkowy urlop wypoczynkowy na podstawie innych przepisów, chyba że jego wymiar jest niższy niż 10 dni roboczych – wówczas pracownikowi należy się urlop dodatkowy zgodnie z art. 19 ust. 1 zd. 1 uozon.
Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, nawet jeśli nie wystąpi do pracodawcy o jego przyznanie (por. wyrok SN z 29.06.2005 r., II PK 339/04). Z powodu braku odrębnych regulacji urlopu tego należy udzielać na takich samych zasadach, jak w przypadku urlopu podstawowego (art. 66 ust. 1 uozon).
Urlopy proporcjonalne
Ustanie zatrudnienia w trakcie roku kalendarzowego zobowiązuje dotychczasowego pracodawcę do obliczenia urlopów podstawowego i dodatkowego proporcjonalnie do okresu u niego przepracowanego, chyba że przed ustaniem stosunku pracy pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze (art. 1551 § 1 pkt 1 Kp). Oba działania przeprowadza odrębnie (por. stanowiska Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych z 25.05.2017 r., BON-I.52313.51.2017.AK, oraz Głównego Inspektora Pracy z 10.04.2015 r., GNP-364-023-28-1/15). Musi przy tym stosować zasady określone art. 1552a i art. 1553 Kp w zw. z art. 66 ust. 1 uozon – patrz tabela.
Zasady obliczania podstawowego i dodatkowego urlopu w wymiarze proporcjonalnym
Zasada | Urlop podstawowy | Urlop dodatkowy |
Miesiąc kalendarzowy | 1/12 × 20 lub 26 dni urlopu podstawowego | 1/12 × 10 dni urlopu dodatkowego |
Zaokrąglanie niepełnego miesiąca | w górę do pełnego miesiąca | |
Zaokrąglanie niepełnego dnia | w górę do pełnego dnia |
Pracownik niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym, zatrudniony na cały etat, rozwiązuje stosunek pracy 31.07.2022 r. Rocznie przysługuje mu 26 dni podstawowego urlopu wypoczynkowego oraz 10 dni dodatkowego. W takim razie do dnia ustania stosunku pracy należy mu się łącznie 22 dni urlopowych:
- urlop podstawowy: 7/12 × 26 dni = 15,16 dni, po zaokrągleniu 16 dni,
- urlop dodatkowy: 7/12 × 10 dni = 5,83 dni, po zaokrągleniu 6 dni,
- urlopy razem: 16 dni + 6 dni = 22 dni.
Ekwiwalent urlopowy
Jeżeli pracownik niepełnosprawny nie wykorzysta całości lub części urlopu wypoczynkowego w naturze przed ustaniem stosunku pracy, powinien otrzymać w zamian ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1 Kp). Ustala się go w następujący sposób:
Krok 1. Liczba dni niewykorzystanego urlopu
Pracodawca osobno liczy niewykorzystany przez pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym lub znacznym urlop podstawowy oraz dodatkowy. W tym celu ustala urlopy proporcjonalne, które pomniejsza o dni urlopów już wykorzystanych. Oba wyniki dodaje, a za uzyskaną liczbę dni urlopowych nalicza ekwiwalent. Przelicza tę liczbę na wymiar godzinowy z uwzględnieniem mnożnika 7 godz. w przypadku pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a w stopniu lekkim i przy wyłączeniu obniżonej normy – 8 godz. (art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 16 ust. 1 uozon).
Krok 2. Podstawa ekwiwalentu
Do podstawy ekwiwalentu pracodawca przyjmuje składniki:
- określone w stałej stawce miesięcznej (np. kwotowa pensja zasadnicza, premia regulaminowa ustalona jako stały procent pensji zasadniczej) – w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,
- zmienne przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc (dalej wynagrodzenie zmienne) – w wysokości przeciętnej z 3 mies. poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu,
- należne za okresy dłuższe niż miesiąc – w średniej wysokości z okresu 12 mies. bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa danego świadczenia.
Krok 3. Dzienna stawka ekwiwalentu
Ekwiwalent za 1 dzień urlopu pracodawca oblicza, dzieląc podstawę ekwiwalentu przez współczynnik urlopowy, który w 2022 r. dla pełnego etatu wynosi 20,92.
Krok 4. Ekwiwalent za 1 godz. urlopu
Żeby uzyskać stawkę ekwiwalentu za 1 godz. urlopu, pracodawca dzieli dzienną stawkę ekwiwalentu w przypadku pracownika z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności przez 7 godz., a ze stopniem lekkim i przy wyłączeniu obniżonej normy – przez 8 godz.
Krok 5. Wartość pełnego ekwiwalentu
Kwota ekwiwalentu brutto (przed oskładkowaniem i opodatkowaniem) to wynik pomnożenia stawki ekwiwalentu za 1 godz. urlopu przez łączną liczbę godzin niewykorzystanych urlopów podstawowego i dodatkowego.
PRZYKŁAD
Załóżmy, że pracownik z poprzedniego przykładu nie wykorzysta ani dnia urlopu podstawowego, ani dodatkowego do momentu ustania zatrudnienia, a jego norma dobowa wynosi 7 godz. Na jego wynagrodzenie składa się 3500 zł wynagrodzenia zasadniczego i prowizja, którą otrzymał w wysokości 1500 zł za czerwiec, 1700 zł za maj i 1600 zł za kwiecień. Pracodawca musi mu zatem wypłacić za 154 godz. (22 dni × 7 godz.) ekwiwalent w wysokości 5363,82 zł:
- podstawa ekwiwalentu: 3500 zł + (1500 zł + 1700 zł + 1600 zł) : 3 = 3500 zł + 1600 zł = 5100 zł,
- stawka ekwiwalentu za 1 dzień urlopu: 5100 zł : 20,92 = 243,79 zł,
- stawka ekwiwalentu za 1 godz. urlopu: 243,79 zł : 7 godz. = 34,83 zł/godz.,
- pełny ekwiwalent: 34,83 zł/godz. × 154 godz. = 5363,82 zł.
Wypłata ekwiwalentu urlopowego powinna nastąpić w ostatnim dniu trwania stosunku pracy (por. wyrok SN z 1.03.2017 r., II BP 11/15).
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych