Amortyzacja środków trwałych nabytych do produkcji wyrobów służących przeciwdziałaniu koronawirusowi

Zanim odpowiemy na pytanie, celowe wydaje się uściślenie, o amortyzację jakich środków trwałych chodzi. Są to maszyny i urządzenia oraz narzędzia, przyrządy i wyposażenie (grupy 4–6 i 8 KŚT):

• nabyte i oddane do użytkowania po dniu ogłoszenia stanu epidemii (20.03.2020 r.),
• służące do produkcji wyrobów związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, czyli w szczególności: respiratorów, medycznej odzieży ochronnej, ochraniaczy na obuwie, okularów, gogli, rękawiczek i maseczek ochronnych, środków odkażających do dezynfekcji i higieny rąk.

Nie ma wymogu, aby były to fabrycznie nowe środki trwałe, ani limitu jednostkowej czy łącznej wartości.

Podatkowo (dla celów PIT i CIT) można wartość początkową scharakteryzowanych wyżej środków trwałych odpisać – jako amortyzację – jednorazowo.

Księgowo celowe jest ujęcie amortyzacji tych obiektów według ogólnych, przyjętych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości.

Jeżeli zatem są to obiekty o wartości początkowej nieprzekraczającej 10 tys. zł, to ujmuje się je w ewidencji środków trwałych i jednorazowo odpisuje ich wartość początkową albo zalicza do materiałów bądź stosuje inne, ogólnie akceptowane rozwiązania.

Jeśli natomiast wartość początkowa obiektu jest wyższa niż 10 tys. zł, to do jego amortyzacji stosuje się takie same rozwiązania, jak do amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych grupy 3–6 i 8 KŚT, które – do wysokości 100 tys. zł w skali roku – mogą być jednorazowo odpisane.

W świetle uor jednorazowy odpis wartości początkowej koliduje z art. 32 ust. 1, który przewiduje, że odpisów dokonuje się przez systematyczne, planowe rozłożenie wartości początkowej środka trwałego na okres jego użytkowania. Można jednak uznać ten zapis za niewiążący, jeżeli jednorazowy odpis:

nie powoduje naruszenia wymogu rzetelnego przedstawienia w sprawozdaniu finansowym sytuacji majątkowej i wyniku finansowego jednostki (art. 4 ust. 1), gdyż nie przeczy zasadzie istotności (art. 4 ust. 4 i art. 8 ust. 1), która pozwala stosować uproszczenia, pod warunkiem że pojedynczo lub łącznie nie wprowadzają użytkownika sprawozdania finansowego w błąd,

nie jest ze szkodą dla zarządzania jednostką i ochrony jej majątku, gdyż mimo jednorazowego odpisania wartości początkowej obiekt przez okres użytkowania będzie objęty ewidencją bilansową.

Gdy natomiast dogodny podatkowo, jednorazowy odpis – z uwagi na wysokość kwoty – powoduje lub pogłębia stratę bądź ujemnie wpływa na rentowność jednostki, co utrudnia jej uzyskanie kredytów bankowych lub kupieckich (od dostawców), wówczas zasadne jest, aby jednostki będące osobami prawnymi lub ska skorzystały z udogodnień w zakresie odpisów amortyzacyjnych w rozliczeniach podatkowych, ale bilansowo naliczyły amortyzację według ogólnych zasad, a więc nie stosując przyspieszenia. Spowodowana tym różnica wpłynie u podatników CIT na wysokość rezerwy z tytułu odroczonego podatku.

W spółkach, u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i w spółkach kapitałowych, które wykorzystując przyznane w uor uprawnienia, zrezygnowały z naliczania odroczonego podatku dochodowego, powstanie różnica między kwotą odpisów amortyzacyjnych dokonanych do celów podatkowych (jednorazowo) i bilansowych (stopniowo). Spowoduje to różnicę między wysokością wyniku finansowego a podstawą opodatkowania.