Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu – najnowsze interpretacje ZUS - 64

Oskładkowanie pracującego emeryta zatrudnionego w innej firmie na zlecenie

Fakt, że zatrudniany emeryt pracuje też w innej firmie na umowę o pracę, nie wyklucza konieczności ubezpieczenia go także ze zlecenia – decyzja ZUS z 3.10.2019 r. (DI/100000/43/917/2019).

Firma zawiera umowy zlecenia z osobami mającymi ustalone prawo do emerytury lub renty. Zdarza się, że osoby te są zatrudnione w innym zakładzie pracy w ramach stosunku pracy i otrzymują wynagrodzenie, które może być niższe od wynagrodzenia minimalnego (zatrudnienie na część etatu). Jak odprowadzać składki od zlecenia?

Stanowisko ZUS: Zgodnie z art. 9 ust. 4a usus zleceniobiorcy mający ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2c i 4b.

Art. 9 ust. 2c usus stanowi, że zleceniobiorca, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na umowę zlecenia lub z innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Natomiast art. 9 ust. 4b usus wskazuje, że zleceniobiorcy mający ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli umowa zlecenia została zawarta z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy.

Jeśli podstawa wymiaru składek z umowy o pracę zawartej z podmiotem trzecim będzie w danym miesiącu niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, to taki emeryt/rencista podlega ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia, gdyż jego wynagrodzenie z umowy o pracę jest w danym miesiącu niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Stanowisko ZUS poparł SN w wyroku z 21.03.2019 r. (II UK 548/17). Ocena sytuacji prawnej zleceniobiorcy uprawnionego do emerytury lub renty, pozostającego w stosunku pracy, dokonywana z uwzględnieniem art. 9 ust. 2c powinna „wyprzedzać” ocenę dokonywaną wyłącznie na podstawie art. 9 ust. 4a.

W praktyce zastosowanie zasady, w myśl której zleceniobiorca uprawniony do emerytury lub renty, pozostający w stosunku pracy, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia, będzie możliwe wtedy, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozostawania w stosunku pracy osiągnie kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jednoznacznie wskazuje na to brzmienie zdania drugiego art. 9 ust. 2c, które nie określa przecież wymienionych tam „innych tytułów”, a zatem obejmuje także osoby pozostające w stosunku pracy. Natomiast gdy podstawa wymiaru składek z tytułu pozostawania w stosunku pracy będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, zleceniobiorca uprawniony do emerytury lub renty, pozostający w stosunku pracy, będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym również z racji wykonywania umowy zlecenia.

Zlecenie i dzieło w tej samej spółce

Nie trzeba płacić składek od umowy o dzieło, nawet jeśli towarzyszy ona zleceniu – decyzja ZUS z 7.10.2019 r. (WPI/200000/43/913/2019).

Spółka prowadzi różnego rodzaju warsztaty oraz zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Odbywają się one w placówkach edukacyjnych (artystycznych, teatralnych, aktorskich, wokalnych, muzycznych, językowych itp.). W ramach swojej działalności zawiera z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, które ukończyły 26 lat, dwa rodzaje umów – umowę o dzieło z udzieleniem licencji oraz umowę o świadczenie usług (tj. umowę, do której zgodnie z art. 750 Kc stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu). Osoby te nie są zatrudnione przez spółkę w ramach stosunku pracy oraz nie są twórcami w rozumieniu usus.

Przedmiotem umowy o dzieło jest stworzenie przez wykonawcę utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. unikalnego programu nauczania określonego przedmiotu, przygotowanego na określony okres nauki na podstawie diagnozy docelowej grupy uczniów, przeprowadzonej przez wykonawcę.

Zgodnie z umową o dzieło wykonawca zobowiązał się utrwalić utwór na elektronicznym nośniku danych (pamięci) oraz udzielić zamawiającemu licencji wyłącznej na określony czas, w zakresie określonych w umowie pól eksploatacji, m.in. wykorzystywania dzieła (utworu) do prowadzenia przez zamawiającego warsztatów/zajęć edukacyjnych bądź szkoleniowych.

Z tytułu wykonania dzieła wykonawcy przysługuje jednorazowe wynagrodzenie wypłacane po przyjęciu dzieła (utworu) w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, od którego nie są odprowadzane składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Z tytułu udzielenia licencji wyłącznej autorowi uiszczana jest comiesięcznie opłata, której wysokość jest uzależniona od liczby zajęć edukacyjnych/szkoleniowych prowadzonych przez zamawiającego z wykorzystaniem dzieła – programu nauczania udostępnionego przez autora; od opłaty za udzieloną licencję również nie są odprowadzane składki społeczne. Ponadto z tytułu udzielenia licencji wyłącznej przysługuje comiesięczne wynagrodzenie, którego wysokość jest uzależniona od liczby i czasu zajęć prowadzonych przez zamawiającego z wykorzystaniem dzieła.

Przedmiotem umowy o świadczenie usług (do której zgodnie z art. 750 Kc stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu) jest natomiast prowadzenie warsztatów/zajęć edukacyjnych z określonego przedmiotu w określonych placówkach edukacyjnych, z którymi zleceniodawca zawarł umowy o prowadzenie w nich zajęć. Warsztaty/zajęcia mają być prowadzone przez zleceniobiorcę na podstawie autorskiego programu nauczania. Zleceniobiorcy przysługuje comiesięczne wynagrodzenie uzależnione od liczby godzin faktycznie przeprowadzonych w tym miesiącu zajęć, od którego zleceniodawca odprowadza składki.

Czy osoby te są objęte ubezpieczeniami tylko ze zlecenia, czy także z umowy o dzieło?

Stanowisko ZUS: Art. 6 usus, w którym ustawodawca wskazał wszystkie osoby objęte obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nie wymienia umowy o dzieło jako samoistnego tytułu do podlegania tym obowiązkowym ubezpieczeniom, pod warunkiem że umowa ta nie jest zawarta z pracodawcą, z którym wykonawca pozostaje w stosunku pracy, ani w jej ramach nie wykonuje on pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy (art. 8 ust. 2a usus).

Jednocześnie wobec brzmienia art. 11 i art. 12 usus, które uzależniają podleganie ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu od posiadania tytułu do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, osoby wykonujące umowę o dzieło nie podlegają także ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.

W myśl art. 8 ust. 2a usus za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Nie będzie miał on zastosowania w sytuacji zawarcia z tą samą osobą, z którą przedsiębiorcy nie łączy stosunek pracy, odrębnych umów cywilnoprawnych, tj. umowy zlecenia i umowy o dzieło.

Ponieważ umowa o dzieło nie stanowi tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń w rozumieniu art. 6 usus – nie będzie miał również zastosowania art. 9 usus regulujący kwestie związane ze zbiegiem tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Obowiązek ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) zaistnieje wyłącznie z tytułu umowy zlecenia, a uzyskany z niej przychód stanowi podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Nagrody jubileuszowe w formie rzeczowej

Nie odprowadza się składek od wartości nagrody jubileuszowej wydawanej w formie rzeczowej – decyzja ZUS z 5.09.2019 r. (WPI/200000/43/840/2019).

Pracodawca planuje wprowadzenie dla pracowników dodatkowego świadczenia, kwalifikowanego jako przychód ze stosunku pracy, którym będą nagrody jubileuszowe za staż pracy. Odpowiednie postanowienia będą dodane do regulaminu wynagradzania. Nagrody będą przyznawane po każdych 5 latach nieprzerwanego zatrudnienia. Mają formę rzeczową. Pracodawca, wypłacając wynagrodzenie pracownikowi, któremu przyznał nagrodę jubileuszową, potrąci zaliczkę na podatek dochodowy. Pracownik będzie miał prawo do samodzielnego wyboru konkretnej rzeczowej nagrody jubileuszowej spośród katalogu dostępnych przedmiotów – do określonej maksymalnej wartości pieniężnej, rosnącej wraz ze stażem pracy. Czy takie nagrody będą wyłączone z podstawy wymiaru składek?

Stanowisko ZUS: Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią przychody wymienione enumeratywnie w rozporządzeniu składkowym. W § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wyłączono z tej podstawy przychody uzyskane tytułem nagród jubileuszowych (gratyfikacji), jeżeli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

Decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń z obowiązku opłacania składek ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast data wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej).

Również wartość nagrody jubileuszowej w formie rzeczowej, wypłacanej co 5 lat, jest wyłączona z podstawy wymiaru składek społecznych i zdrowotnej z tytułu stosunku pracy.

Dofinansowanie fotowoltaiki

Jeśli pracodawca dofinansuje pracownikom panele słoneczne, nie odprowadzi od tego składek – decyzja ZUS z 9.09.2019 r. (DI/100000/43/640/2019).

Pracodawca przygotował – wyłącznie dla pracowników – ofertę sprzedaży instalacji fotowoltaicznej wraz z usługą jej montażu. Prawo do skorzystania z oferty zostanie zapisane w przepisach o wynagradzaniu, zatwierdzanych uchwałą zarządu i obowiązujących wszystkich pracowników. Ponadto będzie alternatywą dla innego świadczenia przysługującego pracownikom, jakim jest określony kwotowo ekwiwalent za energię elektryczną, wypłacany przez pracodawcę po spełnieniu pewnych kryteriów.

Dostawcą instalacji fotowoltaicznych będzie firma zewnętrzna, która je dostarczy i zamontuje u pracowników. Daną instalację wraz z usługą montażu i uruchomienia pracownik odkupi od pracodawcy po cenie niższej niż cena zakupu od dostawcy instalacji wraz z usługą montażu i uruchomienia. Sprzedaż wystąpi więc dwa razy: najpierw między dostawcą a pracodawcą, następnie między pracodawcą a pracownikiem. Za przychód pracownika należy uznać różnicę między cenami zakupu. Czy należy odprowadzić składki?

Stanowisko ZUS: Z § 1 rozporządzenia składkowego wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu updof, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w rozporządzeniu, wówczas gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr. Oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych podlega wartość różnicy między ceną nabycia usługi a ponoszoną przez pracownika odpłatnością.

Gdy wartość instalacji fotowoltaicznej w części współfinansowanej przez pracodawcę stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, zaś prawo do uzyskania tych korzyści będzie wynikać z regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu obowiązujących w spółce, przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, wówczas kwota dofinansowania nie będzie uwzględniana w podstawie wymiaru składek.

Urlopy a samochód służbowy

Nie ma składek od świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych w okresie przebywania na urlopie wychowawczym. Inaczej jest, gdy przebywa on na urlopie bezpłatnym – decyzja ZUS z 19.09.2019 r. (DI/100000/43/729/2019).

Pracodawca oddaje samochody służbowe do dyspozycji pracowników w celu wykonywania obowiązków związanych z ich pracą. Dopuszcza również wykorzystywanie przez nich aut do celów prywatnych.

Przychód z tytułu użytkowania samochodu służbowego do celów prywatnych jest opodatkowany i oskładkowany, bo jest to pozapłacowe świadczenie rzeczowe na rzecz pracownika. Spółka zamierza umożliwić użytkowanie tych samochodów również pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych i bezpłatnych. W tym czasie pracownik nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia. Czy w takim razie należy odprowadzać składki od wartości takiego świadczenia?

Stanowisko ZUS: Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe co do zasady możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy osiągany przez nią przychód pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem. Przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 usus). Okres urlopu wychowawczego jest bowiem okresem przerwy w ubezpieczeniu pracowniczym. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest korzystanie z urlopu wychowawczego, jeżeli osoba nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (art. 6 ust. 1 pkt 19 w zw. z art. 9 ust. 6 usus).

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby przebywające na urlopach wychowawczych ustalane są wyłącznie od podstaw wynikających z art. 18 ust. 5b i 14 usus, z wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy (np. zaległe wynagrodzenie, premie, nagrody roczne), wypłacanych w okresie urlopu wychowawczego. Wymienione przychody stanowią podstawę wymiaru składek ze stosunku pracy, gdyż są one należne za okres wykonywania pracy. Inne świadczenia opłacane przez pracodawcę za okres urlopu wychowawczego (a więc okresu nieświadczenia pracy) nie stanowią takiej podstawy, gdyż prawo do nich nie przysługuje za okres świadczenia pracy.

Z art. 18 ust. 5b i 14 usus wynika, że w przypadku osób przebywających na urlopie wychowawczym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy, z tym że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 mies. kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Zatem wartość pieniężna nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek społecznych.

Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego (art. 174 § 1 Kp). Okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2 Kp). Jednak w czasie urlopu bezpłatnego pracownik w dalszym ciągu pozostaje w stosunku pracy, choć nie świadczy pracy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia. Bez znaczenia prawnego jest okoliczność, że dane świadczenie zostało przedstawione do dyspozycji uprawnionej osobie w trakcie urlopu bezpłatnego, bowiem o tym, czy należne świadczenie stanowi podstawę wymiaru składek społecznych, nie decyduje brak świadczenia pracy w momencie uzyskania przychodu. Istotna i pewna jest tu okoliczność, że świadczenie takie wynika ze stosunku pracy. Zatem w sytuacji, gdy wartość danego świadczenia, z którego korzysta pracownik w trakcie urlopu bezpłatnego, stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, wówczas wartość takiego świadczenia nie korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek.

Zastosowanie będą miały art. 18 ust. l i art. 20 ust. l usus, gdyż wartość świadczeń, które w okresie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym są w całości finansowane przez pracodawcę i stanowią przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników.

Miejsce postojowe dla pracowników

Od dofinansowania kosztów parkingu nie trzeba płacić składek – decyzja ZUS z 10.10.2019 r. (WPI/200000/43/922/2019).

W ramach umowy najmu nowego lokalu spółka zawarła również umowę najmu miejsc parkingowych, wskazującą liczbę miejsc pozostających do dyspozycji spółki oraz cenę za jedno miejsce. Spółka planuje udostępnić część miejsc pracownikom. Stosowne zapisy zostaną wprowadzone do jej regulaminu wynagradzania. Cena, którą płaci za najem udostępnianych pracownikom miejsc parkingowych, jest taka sama w przypadku wszystkich miejsc. Uprawnieni będą ponosić częściowy koszt korzystania z miejsca parkingowego – wysokość partycypacji pracownika zostanie określona w regulaminie wynagradzania.

Stanowisko ZUS: Wśród przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego wymieniono korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Aby stanowiące przychód pracownika świadczenie (korzyść) nie rodziło obowiązku opłacania składek, powinno zostać przyznane pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybrać formę niepieniężną (zakupu po cenach niższych niż detaliczne). Jednocześnie korzyść ta powinna być wymierna i przypisana konkretnemu pracownikowi. Składki społeczne nie powinny być w rezultacie naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, stanowiącego dla niego korzyść materialną wynikającą z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu mu skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług za częściową odpłatnością.

Wartość uprawnienia do korzystania z miejsca parkingowego w części finansowanej przez pracodawcę będzie dla pracownika przychodem ze stosunku pracy. Ponadto uprawnienie do korzystania z miejsc parkingowych po cenach niższych niż detaliczne będzie wynikać z regulaminu wynagradzania. Finansowana przez pracodawcę część kosztu najmu dla pracownika miejsca parkingowego nie będzie zatem stanowiła (na mocy § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego) podstawy wymiaru składek społecznych ze stosunku pracy. Z uwagi na art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej nie będzie również podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Dodatkowe świadczenia od firmy dla rodziców

Od dopłaty do zasiłku macierzyńskiego nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne – decyzja ZUS z 23.10.2019 r. (DI/100000/43/964/2019).

Pracodawca planuje wprowadzić Program Rodzicielski. Program będzie opublikowany jako polityka wewnętrzna, ale pracodawca nie planuje wprowadzać tych postanowień do regulaminu pracy ani do regulaminu wynagradzania obowiązujących w spółce.

Pracownik, który przebywa na urlopach: macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim, jest uprawniony w ramach Programu Rodzicielskiego do otrzymania świadczenia finansowego wypłacanego przez pracodawcę w wysokości różnicy między wysokością zasiłku wypłacanego z ubezpieczenia społecznego a wynagrodzeniem brutto danej osoby. Czy takie świadczenie będzie oskładkowane?

Stanowisko ZUS: Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 usus).

Z art. 18 ust. 6 usus wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku. Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 1 ustawy zasiłkowej zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kp jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.

Wartość świadczenia rodzicielskiego stanowiąca wyrównanie dopłacane pracownikom do zasiłku macierzyńskiego, rodzicielskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie i za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim i pobierania przez pracowników zasiłku macierzyńskiego nie wchodzi zatem do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składki zdrowotnej, w związku z czym od wartości tych świadczeń, przysługujących pracownikom, za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego nie odprowadza się tej składki.