Zakup konia – ujęcie w kosztach spółki

Z pytania wynika, że spółka kupiła konia z przeznaczeniem na wykonywanie określonych usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Powinien on być ujęty w księgach rachunkowych jako środek trwały, bo zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 uor środkami trwałymi są rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na własne potrzeby jednostki, a w szczególności:

• nieruchomości – w tym grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki i budowle, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
• maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
• ulepszenia w obcych środkach trwałych,
• inwentarz żywy.

Również w pkt 3.1 KSR 12 Działalność rolnicza wskazuje się, że zwierzęta, których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy od 12 mies., zalicza się do biologicznych aktywów trwałych. Zakup konia będzie zatem zaksięgowany w księgach rachunkowych: Wn 01 „Środki trwałe”, Ma 21 „Rozrachunki z dostawcami”.

Jeśli chodzi o ujęcie w księgach rachunkowych podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), to kwestię tę reguluje art. 31 ust. 1 uor, stanowiąc, że wartość początkową zakupionych środków trwałych ustala się w cenie nabycia, do której zalicza się też PCC (art. 28 ust. 2 uor). Ma to potwierdzenie także w KSR 12, który w pkt 4.2.2 lit. a wskazuje, że wycena aktywów biologicznych na moment początkowego ujęcia w księgach rachunkowych, w przypadku ich zakupu, następuje po cenie nabycia. W związku z tym naliczenie zobowiązania z tytułu PCC będzie zaksięgowane: Wn 01 „Środki trwałe”, Ma 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

Ostatnie pytanie dotyczy możliwości ujęcia nabytego środka trwałego (konia) w kosztach. Należy to oczywiście rozpatrywać, biorąc pod uwagę prawo bilansowe (uor) i podatkowe.

Jak już o tym była mowa, według uor zakup konia ujmuje się w środkach trwałych. Zgodnie z pkt 4.2.4 KSR 12 wycena biologicznych aktywów trwałych na dzień bilansowy następuje w wartości, w której ujęto je w księgach rachunkowych (w sytuacji, o której mowa w pytaniu, w cenie nabycia), po pomniejszeniu o odpisy amortyzacyjne i odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Dlatego jednostka powinna w zasadach (polityce) rachunkowości określić okres ekonomicznej użyteczności konia i naliczać od jego wartości odpisy amortyzacyjne. Może również zastosować zasadę istotności (art. 4 ust. 4 uor) i dokonać jednorazowej amortyzacji, jeżeli cena nabycia konia – zgodnie z ustaleniami jednostki – jest nieistotna. Argumentem za takim rozwiązaniem jest to, że koń będzie wykorzystywany w działalności operacyjnej (odpłatna nauka jazdy konnej), a więc będzie przynosił na bieżąco korzyści ekonomiczne.

Zgodnie z updop zakupionego konia nie można zaliczyć do środków trwałych, czyli nie będzie podlegał amortyzacji podatkowej. Potwierdza to interpretacja IS w Bydgoszczy z 15.02.2010 r. (ITPB3/423-781/09/AW): przepisy updop (…) nie obejmują (…) inwentarza żywego pojęciem środków trwałych. Również, wymieniony w zał. nr 1 do updop, wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych nie obejmuje grupy 9 KŚT dotyczącej zwierząt. Z tych względów wydatek na zakup koni nie stanowi wydatku na zakup środków trwałych i nie stosuje się do tego wydatku zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych. Wydatek ten może stanowić w całości koszt uzyskania przychodu z uwzględnieniem art. 15 ust. 1 updop.

Aby wydatek na nabycie konia był kosztem uzyskania przychodów, muszą być spełnione warunki określone w art. 15 updop – wydatek musiał zostać poniesiony w celu uzyskania przez spółkę przychodów. W opisywanym przypadku konia kupiono w celach sportowo-rekreacyjnych – świadczenia odpłatnych usług (nauka jazdy konnej). Istnieje więc związek przyczynowo-skutkowy między poniesionym kosztem a osiąganymi przychodami, czyli wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów. Istotny jest tu niewątpliwie przedmiot działalności spółki, z którym zakup konia bezpośrednio się wiąże.

Warto przytoczyć interpretację KIS z 19.05.2022 r. (0111-KDIB1-3.4010.120.2022.1.AN), o którą wystąpiła spółka zajmująca się sprzedażą hurtową wyrobów farmaceutycznych i medycznych, w tym sprzedażą detaliczną przez internet. Pytała o możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na nabycie konia sportowego, kosztów jego utrzymania, treningów, oznaczenia marki na sprzęcie jeździeckim, uczestnictwa w zawodach sportowych, podczas których będzie służył jako medium reklamowe do promocji marki spółki.

Odpowiedź KIS była przecząca. Stwierdziła, że wydatki te nie mogą być uznane za podejmowane w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu. Nie są to również wydatki na reklamę i promocję spółki. Nie są więc kosztami podatkowymi w myśl art. 15 ust. 1 updop.