W walce ze skutkami COVID-19 można łączyć różne formy pomocy finansowej
Tak. Ma na to czas do upływu 30 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii. Na przeszkodzie nie stoi wykorzystane wcześniej zwolnienie ze składek ZUS lub dopłaty z powiatowego urzędu pracy (PUP).
[1] Tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1842.
[2] Por. Tarcza antykryzysowa, Pytania i odpowiedzi. Zob. gov.pl.
Specustawa, czyli ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych[1], oferuje kilka rodzajów wsparcia finansowego dla pracodawców (wybrane ze względu na największą grupę adresatów – patrz tabela). Skorzystanie z jednego z nich nie wyklucza otrzymania pozostałych, ale przy spełnieniu ustawowych wymagań.
Wybrane rodzaje wsparcia finansowego dla pracodawców w związku z COVID-19
| Lp. | Typ pomocy | Maksymalny okres pomocy | Warunki uzyskania pomocy | Wyłączenie pomocy |
| 1 | Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, FP, FS, FGŚP lub FEP (art. 31zo–31zy specustawy) | Składki należne od 1.03.2020 do 31.06.2020 r., wykazane w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres przez płatników składek, wymienionych w art. 31zo ust. 1–7 specustawy | - Kryteria przypisane do statusu płatnika składek, np. pracodawcy musieli uzyskać status płatnika składek do 1.04.2020 r. oraz zgłosić do ubezpieczenia odpowiednio do 10 lub od 10 do 49 osób w wymaganych ustawowo okresach w celu uzyskania zwolnienia w wysokości 100% lub 50% należności za dany miesiąc - Złożenie dokumentów rozliczeniowych za marzec–maj oraz wniosku o zwolnienie ze składek do 30.06.2020 r. |
Brak regulacji, lecz przyznanie zwolnienia ze składek wpływa na wysokość dofinansowania z WUP i PUP |
| Składki należne od 1.07.2020 do 30.09.2020 r., wykazane w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres przez krąg podmiotów z branży turystycznej określony w art. 31zo ust. 8 specustawy | - Zgłoszenie jako płatnik składek do 30.06.2020 r. - Uzyskanie w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek o zwolnienie z opłacania składek, przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów podatkowych niższego co najmniej o 75% w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r. - Złożenie wniosku do 30.11.2020 r. |
|||
| 2 | Dofinansowanie z WUP na ochronę miejsc pracy, obejmujące: dofinansowanie do części wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub zmniejszeniem etatu, a także należnych od tych świadczeń składek na ubezpieczenia społeczne w części przypadającej na pracodawcę (art. 15g specustawy) | Łącznie 3 miesiące przypadające od miesiąca złożenia wniosku o dofinansowanie | - Brak zaległości podatkowo-składkowych do końca III kwartału 2019 r. (wyjątek dotyczy rozłożenia spłaty zaległości na raty lub odroczenia terminu ich płatności) - Brak przesłanek do upadłości - Spadek obrotów gospodarczych minimum o 25% w ciągu miesiąca po 31.12.2019 r. lub 15% w okresie 2 miesięcy po tej dacie - Objęcie pracowników porozumieniem o przestoju ekonomicznym lub obniżeniu wymiaru czasu pracy |
Dofinansowanie przyznawane wyłącznie wtedy, gdy pracodawca nie uzyskał pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy |
| 3 | Dofinansowanie z WUP na ochronę miejsc pracy do wynagrodzeń pracowników nieobjętych przestojem kodeksowym/ekonomicznym lub obniżeniem wymiaru czasu pracy (art. 15gg specustawy) | Łącznie 3 miesiące przypadające od miesiąca złożenia wniosku o dofinansowanie | - Brak zaległości podatkowo-składkowych do końca III kwartału 2019 r. (wyjątek dotyczy rozłożenia spłaty zaległości na raty lub odroczenia terminu ich płatności) - Brak przesłanek do upadłości - Spadek obrotów gospodarczych minimum o 25% w ciągu miesiąca po 31.12.2019 r. lub 15% w okresie 2 miesięcy po tej dacie - Nieobjęcie pracowników przestojem kodeksowym (art. 81 Kp) lub ekonomicznym (art. 15g ust. 5 specustawy) albo obniżonym wymiarem czasu pracy (art. 15g ust. 5 specustawy) |
|
| 4 | Dofinansowanie z PUP części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne (art. 15zzb specustawy) | 3 miesiące od miesiąca złożenia wniosku o dofinansowanie | - Status przedsiębiorcy mikro, małego lub średniego - Spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, tj. zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych po 31.12.2019 r. w porównaniu z łącznymi obrotami z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego |
Dofinansowanie przysługuje w części, w której te same koszty nie zostały albo nie zostaną sfinansowane z innych środków publicznych |
Co istotne, na gruncie przepisów specustawy o dofinansowaniach do wynagrodzeń pracownikiem jest osoba pozostająca w stosunku pracy, nakładca, zleceniobiorca i osoba realizująca umowę o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy o zleceniu), jeżeli z tego tytułu obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Nie ma takiego statusu pomoc domowa zatrudniona przez osobę fizyczną.
Kilka wniosków do WUP
[2] Por. Tarcza antykryzysowa, Pytania i odpowiedzi. Zob. gov.pl.
[3] Stanowisko MRPiPS z 22.06.2020 r., „Dziennik Gazeta Prawna” z 25.06.2020 r.
[4] Stanowisko MRPiPS z 9.07.2020 r., „Dziennik Gazeta Prawna” z 16.07.2020 r.
Pracodawca, który jeszcze nie występował o dofinansowanie z wojewódzkiego urzędu pracy – WUP (pkt 2 i 3 tabeli) może o nie zawnioskować. Ma takie prawo dzięki wydłużeniu terminu składania wniosków na okres stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz na 30 dni po jego odwołaniu (art. 15gh specustawy) – pierwotnie instrument ten miał przestać działać 29.09.2020 r.
Czy z tej formy wsparcia może skorzystać pracodawca, który wcześniej je otrzymał? Tak, pod warunkiem że dofinansowanie obejmie:
- nowo zatrudnionych pracowników,
- innych pracowników niż ci, na których wcześniej uzyskał dopłaty,
- tych samych pracowników, na których poprzednio otrzymywał pomoc, lecz krócej niż 3 miesiące.
Potwierdził to resort pracy w swoich wyjaśnieniach dotyczących łączenia dofinansowania z WUP na podstawie art. 15g i 15gg specustawy, które zachowują aktualność po wydłużeniu terminu (patrz ramka).
Pracodawca zawarł ze związkami zawodowymi porozumienie o obniżeniu wymiaru czasu pracy pracownikom działu logistyki na okres kwiecień–sierpień. Złożył także wniosek do WUP o dofinansowanie do ich wynagrodzeń od 1.05.2020 r. do 31.08.2020 r., które zostało mu przyznane. Z początkiem września przyjął trzy nowe osoby na etat i dwie osoby na zlecenie. Pod koniec tego miesiąca wystąpił o dofinansowanie z WUP do ich pensji na podstawie art. 15gg specustawy za okres październik–grudzień. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie.
Dopłaty z WUP i PUP
Pracodawcy wolno łączyć dofinansowanie z WUP i PUP (pkt 2–4 tabeli). Musi jednak uważać, aby dopłaty nie dotyczyły tych samych pracowników i „tych samych kosztów”, które powinien odnieść do celu, na który przeznacza uzyskane środki[2].
Wyjaśnienia MRPiPSw sprawie łączenia dofinansowania z WUP
1. W odpowiedzi na (…) pytanie (…), czy w przypadku skorzystania ze świadczeń i środków na podstawie art. 15gspecustawy przez okres 3 miesięcy możliwe będzie skorzystanieze świadczeń i środków na podst. art. 15gg w okresie kolejnych 3 miesięcy, uprzejmie informujemy, że w takiej sytuacji będzie możliwość skorzystania z art. 15gg, ale tylko w odniesieniu do kolejnych pracowników, tj. nieobjętych wcześniej dofinansowaniem z art. 15g[3].
2. Podmiot, który skorzystał z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników na podstawie art. 15g specustawy za jeden miesiąc, może skorzystać z instrumentu uregulowanego w art. 15gg na okres 2 miesięcy. Łączny okres dofinansowania wynagrodzenia pracownika z tego samego tytułu na rzecz ochrony miejsc pracy nie może przekroczyć 3 miesięcy[4].
Jeśli chce uzyskać wsparcie na tych samych pracowników, łączny okres obu form pomocy nie może przekroczyć 3 miesięcy.
Pracodawca korzystał z dofinansowania z WUP w okresie czerwiec–sierpień. Dotyczyło ono pracowników objętych przestojem ekonomicznym na mocy porozumienia ze stroną pracowniczą.
W październiku otrzymał, na swój wniosek, dofinansowanie z PUP do wynagrodzeń pracowników, których porozumienie nie objęło. Był to pierwszy z 3 miesięcy, na które pomoc została przyznana.
Wsparcie z WUP i PUP po zwolnieniu ze składek
[5] Tamże.
Fakt, że pracodawca korzystał ze zwolnienia ze składek ZUS (pkt 1 tabeli), nie wyklucza uzyskania przez niego dofinansowania z WUP i PUP (pkt 2–4 tabeli). Te formy wsparcia finansowego zostaną jednak pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń należnych od pracodawcy. To efekt wyłączeń uzyskania pomocy, o jakich mowa w art. 15g ust. 18, art. 15gg ust. 7 i art. 15zzb ust. 12 specustawy[5]. Zwolnienie ze składek ZUS jest bowiem tym samym tytułem w odniesieniu do tych samych pracowników (w części składek) – w stosunku do dofinansowania z WUP, a także tym samym kosztem – w stosunku do dofinansowania z PUP.
Pracodawca korzystał ze zwolnienia ze składek ZUS za kwiecień–czerwiec. We wrześniu zdecydował, że wystąpi o dofinansowanie z WUP w okresie październik–grudzień. We wniosku pozostawił puste pole dotyczące kwoty na pokrycie składek na ubezpieczenia społeczne zamiast wpisać 0 zł (por. Instrukcja składania wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy przez osoby niezalogowane, s. 6). Otrzymuje dofinansowanie do wynagrodzeń, bez części składkowej.