Uregulowanie należności w drodze potrącenia – możliwość stosowania zwolnienia od kasy fiskalnej

Warunki zwolnienia

Według pkt 37 załącznika do rozporządzenia zwolnieniu z ewidencjonowania podlega m.in. sprzedaż dotycząca świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Jednym z podstawowych warunków ww. zwolnienia jest to, by:

• świadczący usługę otrzymał w całości zapłatę za nią za pośrednictwem banku oraz
• z ewidencji i dowodów dokumentujących tę zapłatę jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie czynności płatność ta dotyczyła.

Ponadto przedmiotem świadczenia nie mogą być usługi wymienione w § 4 rozporządzenia, do których nie stosuje się zwolnień.

KIS w interpretacji z 5.03.2024 r. (0112-KDIL3.4012.70.2024.1.AK) stwierdziła, że – w sytuacji analogicznej jak opisana w pytaniu – warunki te nie są spełnione.

Kompensata nie jest równoznaczna z zapłatą na rachunek bankowy

Organ podkreślił, że kompensata to umowny sposób zniesienia różnic księgowych poprzez uznanie (zaliczenie) w rozrachunkach jednego świadczenia o określonej wartości pieniężnej za zapłatę na poczet innego świadczenia o określonej wartości pieniężnej. Stanowi zatem jedną z form zapłaty. Dokonanie potrącenia jest uznawane za otrzymanie należności.

Według KIS przymus dokonania rozliczeń (…) za pośrednictwem rachunku bankowego jednocześnie wyklucza przeprowadzenie tego rodzaju transakcji w formie potrącenia. Istota kompensaty nie polega bowiem na przekazaniu określonej realnej kwoty pieniędzy, lecz na uregulowaniu należności poprzez potrącenie jednej wierzytelności z drugą wierzytelnością, pod warunkiem że przedmiotem obu są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku, obie są wymagalne i mogą być dochodzone przez sądem lub innym organem państwowym.

(…) W tym przypadku nastąpi wygaśnięcie zobowiązania, jednakże pozbawi to podatnika możliwości zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na mocy § 2 rozporządzenia. Cytowany przepis bowiem w sposób jednoznaczny i bardzo czytelny wskazuje, że „zapłata” za dostawę towarów w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika. Natomiast uregulowanie należności, w formie kompensaty, nie spełnia wymogu zapłaty należności za pośrednictwem rachunku bankowego na rachunek bankowy.

Tym samym – według KIS – taki sposób rozliczania wzajemnych należności nie spełnia wymogów zawartych w poz. 37 załącznika do rozporządzenia MF. Świadczenie usług, polegających na udostępnieniu przez spółkę osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (członkom zarządu) pojazdów do korzystania z nich do celów prywatnych, podlega obowiązkowi ewidencjonowania przy pomocy kasy rejestrującej.