Działy specjalne produkcji rolnej – obowiązek i skutki przejścia na księgi rachunkowe w kolejnym roku
Czy jeżeli suma przychodów z obu rodzajów działalności przekroczy w 2025 r. równowartość 2,5 mln euro, przedsiębiorca będzie zobligowany do prowadzenia od 2026 r. ksiąg rachunkowych? Jeśli tak, to, czy księgi te będą prowadzone dla obu działalności? Czy w takim przypadku sprzedaż w 2026 r. drobiu zakupionego do hodowli w 2025 r., będzie opodatkowana liniowym PIT, mimo że w 2025 r. zostanie w związku z tym zapłacony podatek od dochodu ustalonego według norm szacunkowych?
Z art. 15 ust. 1 i 2, art. 24 ust. 4–4e oraz art. 24a ust. 2 pkt 2 updof wynika, że jeżeli na podstawie przepisów uor podatnik ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na podstawie tych ksiąg, według zasad określonych w art. 14 updof (takich jak dla działalności gospodarczej). Natomiast w przeciwnym przypadku podatnik ma prawo wyboru. Może:
Z art. 15 ust. 1 i 2, art. 24 ust. 4–4e oraz art. 24a ust. 2 pkt 2 updof wynika, że jeżeli na podstawie przepisów uor podatnik ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na podstawie tych ksiąg, według zasad określonych w art. 14 updof (takich jak dla działalności gospodarczej). Natomiast w przeciwnym przypadku podatnik ma prawo wyboru. Może:
- ustalać przychody według zasad określonych w art. 14 updof na podstawie ksiąg wykazujących te przychody (podatkowa księga przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe), po uprzednim zawiadomieniu właściwego naczelnika US, bądź
- ustalać dochód przy zastosowaniu norm szacunkowych – niezależnie od wielkości faktycznie uzyskiwanych przychodów, w sposób ryczałtowy, według norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określanych corocznie w rozporządzeniu MF.
Księgi obowiązkowe
W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 uor jej przepisy stosuje się m.in. do osób fizycznych, których przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2,5 mln euro. Zgodnie z tą regulacją obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zależy od formy prawnej jednostki lub wielkości osiąganych przychodów. Nie ma zaś znaczenia przedmiot działalności i sposób jej opodatkowania. Jeżeli więc zsumowane przychody przedsiębiorcy z działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej osiągną w 2025 r. pułap 2,5 mln euro, to będzie on zobligowany do prowadzenia ksiąg rachunkowych od 2026 r.
Jak potwierdziła KIS w interpretacji z 31.01.2025 r. (0113-KDIPT2-1.4011. 872.2024.3.KD), księgi te będą dotyczyły zarówno działów specjalnych produkcji rolnej, jak i prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż uor nie uzależnia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych od źródeł uzyskiwanych przychodów.
Dodajmy, że pewne wątpliwości może budzić to, że w przypadku podatników osiągających przychody z działalności gospodarczej podstawą „przejścia” z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe jest nie art. 2 ust. 1 pkt 2 uor, tylko art. 24a ust. 4 updof, w myśl którego obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy m.in. osób fizycznych, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14 (wszystkie, a nie tylko ograniczone do przychodów ze sprzedaży towarów i produktów), za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.
Podatek tylko raz
Z pytania wynika, że w 2025 r. przedsiębiorca opodatkowuje dochód z działów specjalnych ustalony w sposób ryczałtowy (przy zastosowaniu norm szacunkowych). Złożył więc zapewne deklarację o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym (PIT‑6). Na jej podstawie naczelnik US określił mu w decyzji wysokość zaliczki na PIT od dochodów z działów specjalnych. Deklarację tę należy aktualizować (w terminie 7 dni) m.in. w razie zaistnienia zmian w prowadzonej produkcji w stosunku do podanej w deklaracji (art. 43 ust. 1 i 3 updof). Wówczas wydawana jest nowa decyzja w sprawie wysokości zaliczki, uwzględniająca te zmiany. Roczny podatek (według skali) rozlicza się w zeznaniu PIT‑36 do 30 kwietnia następnego roku.
W tabeli rodzajów i rozmiarów działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego, stanowiącej załącznik do rozporządzenia MF
z 29.10.2024 r. (DzU poz. 1628), zostały określone normy szacunkowe dochodu rocznego w 2025 r. dla jednostki produkcji, jaką jest sztuka drobiu rzeźnego (w zależności od rodzaju drobiu). Przy tym art. 24 ust. 4 c i 4d updof, które odnoszą się m.in. do rozpoczęcia w ciągu roku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, stanowią, że dochód z każdego rodzaju uprawy/działu specjalnego oblicza się przy zastosowaniu właściwej dla niej normy, proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których w danym roku prowadzona była taka uprawa/dział specjalny.
Podstawą opodatkowania, obliczoną przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu, jest w tym przypadku wyłącznie dochód wynikający z iloczynu właściwej dla danego rodzaju produkcji działu specjalnego normy szacunkowej i ilości jednostek produkcji, których ta norma dotyczy, ustalony proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzenia produkcji. Oznacza to, że PIT podlega dochód ustalony na dany rok podatkowy w decyzji naczelnika US na podstawie wielkości i rodzaju produkcji wskazanych w deklaracji PIT‑6, nie zaś dochód faktycznie osiągnięty.
Sztuki drobiu, które zostaną zakupione do hodowli w 2025 r., będą opodatkowane w tym roku. Dochód z ich sprzedaży osiągnięty w 2026 r., ustalony już nie według norm szacunkowych, tylko na podstawie ksiąg rachunkowych, nie powinien podlegać opodatkowaniu. Takie stanowisko zajęła też KIS w interpretacji z 4.02.2025 r. (0114-KDIP3-1.4011.966.2024.1.EC): Dokonanie w 2025 r. przez Pana sprzedaży kur, które wstawione były w 2024 r., od których dochód z działów specjalnych produkcji rolnej został ustalony w 2024 r. na podstawie norm szacunkowych dochodu – nie powoduje powstania ponownie w 2025 r. podlegającego opodatkowaniu dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej. Dla celów PIT dochód z ww. sprzedaży związany z produkcją, objętą działem specjalnym produkcji rolnej, która w 2024 r. ustalona była na podstawie norm szacunkowych dochodu – zostanie bowiem opodatkowany w rozliczeniu za 2024 r., nawet jeśli w roku ich sprzedaży będzie Pan zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
