Status spółki jawnej jako podatnika CIT po wystąpieniu wspólnika będącego osobą prawną

Na mocy art. 1 ust. 3 pkt 1a updop podatnikami CIT są również spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski:

• których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz
• które nie złożą w wymaganym terminie informacji lub aktualizacji informacji o podatnikach CIT, o których mowa w lit. a–c art. 1 ust. 3 pkt 1a (formularza CIT-15J) do naczelnika US właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika US właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki.

Użyty przez ustawodawcę w art. 1 ust. 3 pkt 1a updop spójnik „oraz” wskazuje, że aby zaistniał skutek w postaci nabycia (zachowania) statusu podatnika CIT przez spółkę jawną, muszą być spełnione oba ww. warunki. Niepełnienie któregokolwiek z nich powoduje utratę (lub nieuzyskanie) przez tę spółkę statusu podatnika.

Jeżeli wspólnikami spółki staną się wyłącznie osoby fizyczne, jeden z tych warunków nie będzie spełniony. Spółka jawna, która poprzednio uzyskała status podatnika CIT, utraci go na skutek zmian w składzie osobowym.

Należy też zwrócić uwagę na brzmienie art. 1 ust. 5 updop – spółka jawna ma status podatnika odpowiednio od pierwszego dnia roku obrotowego (o którym mowa w ust. 3 pkt 1a lit. a) albo od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników (o których mowa w ust. 3 pkt 1a lit. b), do dnia likwidacji spółki lub wykreślenia z właściwego rejestru.

Przepis nie przesądza, że po uzyskaniu przez spółkę jawną statusu podatnika, status ten trwa do jej likwidacji lub wykreślenia z rejestru przedsiębiorców, a jedynie definiuje moment, od którego spółka jawna spełniająca warunki z art. 1 ust. 3 pkt 1a ma ten status oraz kiedy go traci. Nie dotyczy zaś spółki jawnej, która nie spełnia któregokolwiek z warunków wymienionych w art. 1 ust. 3 pkt 1a.

Podsumowując: wystąpienie wspólnika – spółki z o.o. – ze spółki jawnej, które spowoduje, że jej wspólnikami pozostaną wyłącznie osoby fizyczne, wywoła utratę przez spółkę statusu podatnika w rozumieniu art. 1 ust. 3 pkt 1a updop z dniem wystąpienia tej spółki.

Argumentem za tym jest także to, że gdyby spółka jawna będąca podatnikiem CIT, po wystąpieniu z niej wspólnika (osoby prawnej) musiała rozliczać CIT aż do momentu jej likwidacji lub wykreślenia z rejestru, to byłaby nierówno traktowana w stosunku do tych spółek jawnych, których wspólnikami – od początku istnienia spółki – są wyłącznie osoby fizyczne. Spółki te są bowiem transparentne podatkowo, a podatek dochodowy (PIT) jest rozliczany na poziomie wspólników.

Pogląd ten podzielił też WSA w Łodzi w wyroku (nieprawomocnym) z 19.10.2023 r. (I SA/Łd 618/23), w którym stwierdził: Błędny jest pogląd, iż spółka jawna, która już uzyskała status podatnika CIT, nie traci go na skutek zmian w składzie osobowym. W podobnym tonie wypowiedział się również WSA w Krakowie w wyroku z 12.05.2022 r. (I SA/Kr 192/22, nieprawomocny).