Płatnik nie uwzględnia nowych ulg w PIT, gdy wypłaca pensję byłemu pracownikowi czy zleceniodawcy
Tak wynika z interpretacji KIS z 18.05.2022 r. (0112-KDIL2-1.4011.199.2022.1.AMN).
Wystąpiła o nią spółka, której pracownicy i zleceniobiorcy składają oświadczenia wskazane w art. 32 updof i § 5 rozporządzenia MF z 7.01.2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Są to m.in.:
- oświadczenie PIT-2,
- oświadczenie o zamiarze opodatkowania dochodów łącznie z małżonkiem,
- wniosek pracownika o niepomniejszanie dochodu o kwotę tzw. ulgi dla klasy średniej,
- wniosek o podwyższenie kosztów uzyskania przychodów,
- wniosek o zaniechanie stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów,
- wniosek o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów,
- oświadczenie o wychowywaniu (pieczy) co najmniej 4 dzieci (dla celów tzw. ulgi na wielodzietność),
- oświadczenie pracownika w wieku emerytalnym o kontynuowaniu zatrudnienia i niepobieraniu renty rodzinnej (dla celów tzw. ulgi dla pracującego emeryta),
- oświadczenie pracownika o przeniesieniu miejsca zamieszkania na terytorium RP po 31.12.2021 r. (dla celów tzw. ulgi na powrót),
- wniosek o niestosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 (tzw. zerowy PIT dla młodych),
- wniosek o nieprzedłużanie terminów poboru i przekazania zaliczek na PIT – na podstawie § 5 ww. rozporządzenia.
Zdarza się, że spółka wypłaca wynagrodzenia po rozwiązaniu umowy z pracownikiem/zleceniobiorcą. Są to m.in. ruchome składniki wynagrodzenia, ekwiwalenty za urlop wypoczynkowy, honoraria autorskie, premie, odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji, odprawy i odszkodowania, których wypłata – zgodnie z obowiązującymi w spółce regulaminami lub umowami cywilnoprawnymi – następuje w późniejszym czasie.
Spółka pytała, czy jeżeli pracownik/zleceniobiorca do dnia wypłaty nie odwoła albo nie zmieni ww. oświadczeń, złożonych w trakcie zatrudnienia, ma obowiązek je uwzględniać przy poborze zaliczki na PIT od wynagrodzeń wypłacanych po rozstaniu z tą osobą, a kwalifikowanych do źródła przychód ze stosunku pracy/z umowy zlecenia.
Zdaniem spółki oświadczenia te nadal ją wiążą, a co ma potwierdzenie w wyrokach sądowych i interpretacjach indywidualnych wydawanych na gruncie przepisów updof obowiązujących do końca 2021 r. (np. wyroki NSA z 18.03.2016 r., II FSK 41/14, i WSA w Warszawie z 18.09.2013 r., III SA/Wa 811/13, oraz interpretacja KIS z 19.05.2019 r., 0114 KDIP32.4011.162.2019.2.JG1).
W tym ostatnim piśmie wskazano m.in., że w art. 32 ustawodawca nie użył pojęcia „pracownik”, tylko „podatnik”. Bez znaczenia jest zatem, czy wynagrodzenie jest wypłacane w trakcie trwania stosunku pracy, czy też po jego ustaniu. (…) Istotne jest, aby w chwili wypłaty wynagrodzenia z tytułu stosunku pracy nadał były spełnione warunki, od których ustawodawca uzależnia prawo do zmniejszenia zaliczki na PIT. Jeżeli nie doszło do zmiany stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia określonego w art. 32 ust. 3 updof, to sam fakt ustania stosunku pracy powodujący, że strony tego stosunku przestają być dla siebie „pracownikiem” i „zakładem pracy”, nie oznacza, że płatnik traci uprawnienie do pomniejszenia zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek od wypłaconego wynagrodzenia za ostatni miesiąc obowiązującej umowy o pracę. Płatnik nadał wypłaca wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy, a więc jako zakład pracy, jeżeli podatnik, którym jest były pracownik, nie powiadomił o zmianach stanu faktycznego wynikającego ze złożonego oświadczenia. A zatem, skoro od ustania stosunku pracy do dnia wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego stan faktyczny wynikający ze złożonych oświadczeń PIT-2 nie uległ zmianie, wnioskodawca powinien zmniejszyć obliczoną zaliczkę na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.
Zasadniczo w tym zakresie brzmienie przepisu się nie zmieniło (choć został znacznie rozbudowany katalog różnego rodzaju oświadczeń składanych płatnikowi przez zatrudnionych), niemniej stanowisko fiskusa uległo obecnie diametralnej zmianie. W interpretacji z 18.05.2022 r. KIS stwierdziła, że wszystkie oświadczenia, o których mowa we wniosku, są ważne tylko w czasie trwania zatrudnienia. Z chwilą ustania umowy o pracę czy umowy cywilno-prawnej automatycznie tracą one ważność. Tym samym (…), przekazując wypłaty po dniu rozwiązania umowy o pracę (i ustania stosunku pracy) lub rozwiązania umowy cywilno-prawnej, pobierając zaliczkę na podatek dochodowy, nie są Państwo zobowiązani uwzględniać oświadczeń złożonych przez pracownika/zleceniobiorcę w trakcie trwania umowy o pracę/umowy zlecenia.
Dodajmy, że pogląd ten – w odniesieniu do oświadczenia PIT-2 – wyrażało już wcześniej Ministerstwo Finansów w opublikowanym na swojej stronie internetowej „Przewodniku dla podatnika PIT-2”.
Pisaliśmy na ten temat: PIT-2 i podwyższone koszty uzyskania przychodów przy wypłacie wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia.
Co się zmieni od 1.01.2023 r.
Od nowego roku kwestia ważności oświadczeń składanych płatnikom przez zatrudnionych po ustaniu zatrudnienia zostanie wprost uregulowana w updof. Nowo dodany art. 31a ust. 7 wskazuje, że po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 (o obliczanie zaliczek bez stosowania ulgi dla młodych lub miesięcznych kosztów uzyskania przychodów w kwocie 250 i 300 zł oraz o rezygnację ze stosowania 50% kosztów twórczych).
Przepis został wprowadzony ustawą z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1265). Wejdzie w życie 1.01.2023 r.