Płatności dla polskiego oddziału zagranicznego banku a podatek u źródła

Odpowiedź na pytanie sprowadza się właściwie do tego, jak interpretować art. 26 ust. 1d w zw. z ust. 2e updop. Ustawa ta nie reguluje wprost zasad postępowania w przypadku należności podlegających – co do zasady – podatkowi u źródła, wypłacanych na rzecz polskiego zakładu zagranicznego rezydenta, jeżeli kwota wypłat na rzecz polskiego oddziału (zakładu) przekroczy 2 mln zł.

Uznać jednak należy, że po spełnieniu określonych przesłanek (tj. pod warunkiem posiadania certyfikatu rezydencji oraz oświadczenia, że należności związane są z działalnością tego zakładu) płatnik nie ma obowiązku pobrania podatku u źródła zgodnie z art. 26 ust. 2e updop.

Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, że obowiązek poboru podatku od wypłaty przekraczającej w skali roku 2 mln zł powstaje, jeśli płatność może korzystać ze zwolnienia/niepobrania podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania bądź ze zwolnienia z podatku na podstawie przepisów szczególnych.

Nie odwołano się zatem wprost do sytuacji, w której brak poboru podatku wynika z przepisów updop, a takim niewątpliwie jest przepis odnoszący się do wypłaty należności na rzecz położonego na terytorium Polski zagranicznego zakładu – art. 26 ust. 1d updop. Zasadne jest raczej postawienie tezy, że niepobranie podatku od oddziału zagranicznej firmy, która rozlicza się „jako oddział” w kraju jego siedziby, jest inną instytucją niż zwolnienie z podatku (niepobranie podatku z uwagi na zwolnienie). Dodatkowo pośrednio na brak konieczności pobierania podatku u źródła od wypłat na rzecz polskiego oddziału nierezydenta zdaje się wskazywać brzmienie art. 26 ust. 3e–3f updop, wprowadzających specjalne obowiązki informacyjne dotyczące tylko takich właśnie wypłat.

Stanowisko o braku poboru podatku potwierdziła zresztą KIS w pismach z 30.04.2019 r. (0114-KDIP2-1.4010.110.2019.1.MW) i 19.02.2019 r. (0114-KDIP2-1.4010.518.2018.1.AJ).

W pierwszym z tych pism organ przypomniał, że na mocy art. 26 ust. 1d updop osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne dokonujące wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład, nie pobierają zryczałtowanego podatku od dokonywanych wypłat pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby takiego podatnika, uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji, oraz uzyskania pisemnego oświadczenia, że należności te związane są z działalnością tego zakładu.

W myśl art. 26 ust. 3e updop, jeżeli suma należności wypłaconych zagranicznemu podatnikowi z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, przekraczająca w obowiązującym u płatnika roku podatkowym kwotę 2 mln zł, obejmuje należności, od których zgodnie z art. 26 ust. 1d nie został pobrany podatek, płatnik jest obowiązany zawiadomić o kwocie i rodzaju należności, od których nie został pobrany podatek, i podać dane identyfikujące podatnika prowadzącego działalność poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład (w szczególności pełną nazwę, adres i NIP podatnika oraz adres jego zagranicznego zakładu).

Zawiadomienie to składa się także w przypadku dokonania podatnikowi w roku podatkowym dalszych wypłat należności, od których zgodnie z art. 26 ust. 1d nie został pobrany podatek.

Należy je złożyć do naczelnika US właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty należności.

Finalnie organ stwierdził, że art. 26 ust. 1, 1d i 1e updop oraz art. 26 ust. 3e i 3f łącznie prowadzą do wniosku, iż w przypadku dokonywania przez płatnika wypłat, objętych dyspozycją art. 21, na rzecz polskich zakładów nierezydentów, których wartość przekroczyła w obowiązującym u płatnika roku podatkowym kwotę 2 mln zł, płatnik będzie:

• uprawniony do niepobrania podatku pod warunkiem spełnienia przesłanek określonych w art. 26 ust. 1d updop (udokumentowania miejsca siedziby podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji oraz uzyskania pisemnego oświadczenia, że należności te związane są z działalnością zakładu tego podatnika) oraz jednocześnie
• zobowiązany do zawiadomienia właściwego organu o kwocie i rodzaju należności wypłaconych wskazanemu podatnikowi w roku podatkowym, od których nie został pobrany podatek.

Postanowienia art. 26 ust. 2e updop, wyłączające możliwość niepobrania podatku u źródła, w przypadku gdy łączna kwota wypłaconych należności przekracza 2 mln zł, nie mają zatem zastosowania do wypłat na rzecz polskiego oddziału nierezydenta.

Analogiczna argumentacja znalazła się w drugiej przywołanej interpretacji, a dodatkowo KIS wskazała w niej, że – jak wynika z uzasadnienia ustawy nowelizującej przepisy updop dotyczące podatku u źródła – należności wypłacane na rzecz polskich oddziałów zagranicznych banków lub innych instytucji finansowych, zaliczające się do tytułów wymienionych w art. 21 updop, nie podlegają obowiązkowi poboru zryczałtowanego podatku dochodowego pod warunkiem posiadania dokumentacji, o której mowa w art. 26 ust. 1d updop.

Gdy należności z tytułu odsetek są wypłacane polskim oddziałom zagranicznych banków lub innych instytucji finansowych, podmioty te – jako podatnicy CIT – obowiązane są do samodzielnego rozliczania podatku od dochodów uzyskiwanych z tego tytułu.