Kasy rejestrujące w małej spółdzielni mieszkaniowej
Na każdej spółdzielni mieszkaniowej (bez względu na jej wielkość) co do zasady ciąży obowiązek ewidencjonowania obrotu przy użyciu kas rejestrujących, wynikający z art. 111 ustawy o VAT – odnoszący się do sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych (dalej konsumenci).
Na każdej spółdzielni mieszkaniowej (bez względu na jej wielkość) co do zasady ciąży obowiązek ewidencjonowania obrotu przy użyciu kas rejestrujących, wynikający z art. 111 ustawy o VAT – odnoszący się do sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych (dalej konsumenci).
Wpłaty, o których mowa w pytaniu, stanowią wynagrodzenie za czynności spółdzielni objęte VAT, a więc zasadniczo podlegają obowiązkowi ewidencjonowania w kasie fiskalnej. Pośrednio potwierdza to art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT, który zwalnia od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych, lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 558, dalej uosm) – patrz ramka.
Opłaty pobierane przez spółdzielnie mieszkaniowe od członków i właścicieli lokali
Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 1 uosm).
Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali mają obowiązek uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 2 uosm).
Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, jak również w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni (art. 4 ust. 4 uosm).
Członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią (art. 4 ust. 5 uosm).
Ewentualne zwolnienie z VAT (dotyczące zresztą tylko opłat za lokale mieszkalne) nie oznacza jednak automatycznie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej. Tu decydujące są przepisy rozporządzenia MF z 24.11.2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 2605).
Zwolnienia przedmiotowe
Rozporządzenie (§ 2 ust. 1) zwalnia z obowiązku ewidencjonowania w kasie w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31.12.2024 r., m.in. czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. Biorąc pod uwagę typowe czynności wykonywane przez spółdzielnię mieszkaniową, na tej podstawie ze zwolnienia korzystają m.in.:
- dostawa towarów i świadczenie usług przez spółdzielnie na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie, a także przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali (poz. 34 załącznika),
- dostawa nieruchomości (poz. 35 załącznika),
- wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKWiU ex 68.20.1), jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku albo skok (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub rachunek podatnika w skok, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła (poz. 25 załącznika),
- usługi związane z obsługą rynku nieruchomości, jeżeli ich świadczenie w całości zostało udokumentowane fakturą – PKWiU ex 68.30 (poz. 26 załącznika).
Może też wchodzić w grę zwolnienie dla świadczenia usług na rzecz konsumentów, jeśli zapłatę za wykonaną czynność usługodawca otrzyma w całości za pośrednictwem poczty, banku lub skok (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w skok, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła (poz. 37 załącznika).
Zwolnienie podmiotowe
Spółdzielnia może też teoretycznie korzystać ze zwolnienia podmiotowego, obejmującego podatników, u których wartość sprzedaży na rzecz konsumentów w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła limitu wynoszącego 20 tys. zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia). W przypadku podmiotów rozpoczynających działalność limit ten wyznacza się w proporcji do okresu jej wykonywania (dokonywania dostaw/świadczenia usług). Nie wlicza się do niego sprzedaży zwolnionej w poz. 35 i 47 załącznika (dostawy nieruchomości i środków trwałych). Pozostała sprzedaż zwolniona przedmiotowo jest uwzględniana przy obliczaniu limitu.
Ponadto podmiotom wykonującym czynności zwolnione, wymienione w cz. I załącznika do rozporządzenia (wskazane w poz. 1–33 załącznika), przysługuje zwolnienie od kas fiskalnych, jeśli udział procentowy tej sprzedaży zwolnionej przekracza 80% ogółu sprzedaży na rzecz konsumentów (§ 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia).
Uwaga: wskazane wyżej zwolnienia (przedmiotowe i podmiotowe) nie mają zastosowania, gdy spółdzielnia dokona dostawy towarów lub wyświadczy usługi, o których mowa w § 4 rozporządzenia (z reguły nieobjęte zakresem działalności typowej spółdzielni mieszkaniowej).
Opłaty poza kasą fiskalną
Reasumując: po przekroczeniu przez spółdzielnię limitu zwolnienia podmiotowego wskazane w pytaniu wpłaty na poczet czynszu i funduszu remontowego (a także ew. inne opłaty na rzecz spółdzielni) nie muszą być ewidencjonowane w kasie rejestrującej, jeżeli są pobierane od:
- członków lub od innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie (bez względu na sposób ich wnoszenia – w kasie spółdzielni czy na rachunek bankowy – i udokumentowania, np. dokumentem obciążeniowym czy rozliczeniowym) – w takim przypadku spółdzielnia ma prawo skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 34 załącznika;
- najemców będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, którym nie przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub którzy nie są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie – pod warunkiem ich sklasyfikowania w PKWiU:
- ex 68.20.1 lub ex 68.30 oraz udokumentowania fakturą – spółdzielnia ma prawo skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 25 lub poz. 26 załącznika (bez względu na sposób ich wnoszenia – w kasie spółdzielni czy na rachunek bankowy),
- ex 68.30 bądź innej pozycji PKWiU i otrzymania w całości zapłaty za pośrednictwem poczty, banku lub skok oraz jednoznacznego określenia w ewidencji i dowodach dokumentujących zapłatę, jakiej konkretnie czynności zapłata ta dotyczyła – spółdzielnia ma prawo skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 25 (dotyczy opłat, na które nie została wystawiona faktura) lub poz. 37 załącznika.
Powyższe potwierdza interpretacja KIS z 19.03.2021 r. (0114-KDIP1-3.4012.723.2020.2.MPE).
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych