Egzekucja komornicza z wkładów członkowskich pracownika do kasy zapomogowo-pożyczkowej

Comiesięczne składki członka

Jeżeli pracownik zdecyduje się na drugą opcję, potrąceń wpisowego i wkładów z jego pensji i zasiłków dokonuje pracodawca w ramach pomocy świadczonej na rzecz KZP, do której jest zobowiązany ustawowo. Pracodawca ma oczywiście obowiązek niezwłocznego odprowadzania zrealizowanych z tego tytułu potrąceń na rachunek płatniczy kasy, chyba że nie ma możliwości ich wykonania – wtedy musi o tym powiadomić zarząd kasy (art. 6 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy).

Wkłady członkowskie są przechowywane (księgowane) na imiennym rachunku członka KZP i stanowią jego własność (art. 34 ust. 2 ustawy). Ustawa ogranicza możliwość ich zwrotu do przypadków rezygnacji czy skreślenia z listy członków, po uprzednim potrąceniu zaciągniętych w kasie pożyczek (art. 38 i art. 39 ustawy).

Zajęcie wynagrodzenia za pracę nie obejmuje wkładów w kasie

Na mocy art. 881 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (Kpc) poprzez nadesłane zajęcie wynagrodzenia za pracę komornik zawiadamia zakład pracy, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu wypłacać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących pracownikowi dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.

Zdaniem ekspertów do wymienionych funduszy nie zalicza się ani wkładów członkowskich w KZP, ani funduszu socjalnego. Dlatego pracodawca, który otrzymał zajęcie wynagrodzenia za pracę pracownika będącego jednocześnie uczestnikiem kasy, nie narusza zdeponowanych na rachunku KZP wkładów członkowskich.

Jeśli już, to zajęcie rachunku bankowego

Wątpliwości w kwestii dokonywania egzekucji z wkładów członkowskich pracownika, ulokowanych na rachunku płatniczym kasy, nie są nowe. Pojawiają się co pewien czas, zwłaszcza że zarówno regulujące poprzednio (do 10.10.2021 r.) status KZP rozporządzenie RM z 19.12.1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (DzU nr 100 poz. 502 ze zm.), jak i obecna ustawa pomijają to zagadnienie. Nie zawierają żadnych regulacji wskazujących na możliwość prowadzenia egzekucji z wkładów członkowskich KZP ani też tego nie zabraniają.

Jedyną wskazówką pozostaje „stara” uchwała 7 sędziów SN z 22.12.1979 r. (III CZP 27/79), w myśl której wkłady umieszczane na rachunku osobistym członka pracowniczej kasy zapomogowo-pożyczkowej (…) podlegają egzekucji według stosowanych odpowiednio przepisów art. 889 i nast. Kpc o egzekucji z rachunków bankowych oraz art. 39 ustawy z 12.06.1975 – Prawo bankowe (DzU nr 20 poz. 108).

W tym przypadku jednak komornik powinien skierować zajęcie rachunku członka KZP – na podstawie właśnie art. 889 Kpc – bezpośrednio do zarządu kasy, ponieważ KZP ma własną zdolność prawną i sądową. W świetle art. 9 ust. 1 ustawy, w zakresie niezbędnym do realizacji jej celów, kasa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną, od dnia złożenia pod jej statutem podpisów przez minimum 10 założycieli.

Jaka kwota wolna

Przekazując komornikowi wkład członkowski pracownika uzbierany na rachunku KZP, kasa musi pamiętać o zachowaniu kwoty wolnej od egzekucji z rachunku bankowego. Środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w I połowie 2024 r. – do 3181,50 zł miesięcznie, a w II połowie – do 3225 zł miesięcznie (art. 54 ustawy z 29.08.1997 – Prawo bankowe, tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 2488).