Zwroty towarów muszą mieć potwierdzenie w dowodach księgowych i zapisach w księdze

Tak wynika z wyroków NSA z 28.09.2021 r. (II FSK 2866/19, II FSK 2711/19, II FSK 343/19).

Skarżący w 2012 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży przez internet narzędzi, elektronarzędzi i osprzętu. Z informacji uzyskanych przez organ podatkowy od firmy kurierskiej wynikało, że w tym roku nadał ponad 6,5 tys. paczek. Rozmiary jego działalności handlowej potwierdziły też uzyskane w toku postępowania podatkowego informacje o kwotach prowizji od transakcji zrealizowanych za pośrednictwem portalu A. Od firmy kurierskiej dowiedziano się też, że skarżący wykorzystywał w działalności nieujawniony organowi podatkowemu rachunek bankowy, na który były przekazywane kwoty pobrane za przesyłki dostarczone kontrahentom, a także należności płacone w formie przelewów. Kwoty wykazane na tym rachunku, a także na rachunkach zgłoszonych do US znacznie przewyższały kwoty przychodów wykazane przez skarżącego w pkpir. Sam skarżący nie podważył tych ustaleń. Twierdził natomiast, że ustalone przez organ podatkowy kwoty wpływów na rachunki bankowe nie stanowiły definitywnego przychodu z działalności, gdyż znaczna część pieniędzy została zwrócona nabywcom w związku z uznaniem reklamacji towarów i odstąpieniami od umów zawartych na odległość.

Niestety, NSA uznał, że te twierdzenia są całkowicie pozbawione podstaw, m.in. z uwagi na brak odpowiednich zapisów w pkpir. Sąd przypomniał, że na mocy art. 14 ust. 1c pkt 1 i 2 updof przychód z działalności gospodarczej powstał w momencie wydania rzeczy, nie później niż w dacie wystawienia faktury lub otrzymania zapłaty. Omawiane transakcje podlegały obowiązkowi zaewidencjonowania w pkpir. Podstawą zapisów w księdze są zaś dowody księgowe wymienione w rozporządzeniu pkpir (obecnie rozporządzenie MF z 23.12.2019 r., jednak sąd odnosił się do rozporządzenia z 26.08.2003 r.). Stosownie do § 19 ust. 1 rozporządzenia (obecnie § 18 ust. 1 – przyp. red.) zapisy w pkpir dotyczące sprzedaży prowadzonej przez podatnika powinny być dokonane na podstawie wystawionych faktur, a w przypadku sprzedaży nieudokumentowanej fakturami – na podstawie wystawionego na koniec dnia dowodu wewnętrznego, w którym w jednej kwocie wykazana jest wartość tych przychodów za dany dzień, o ile nie prowadzi się ewidencji sprzedaży lub ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

NSA zauważył, że przepis mówi o dokumentowaniu zapisów dotyczących sprzedaży, a zatem nie tylko zapisów stwierdzających dokonanie sprzedaży, ale także zmniejszających zaewidencjonowaną wcześniej sprzedaż. Dlatego przez zapisy, do których odnosi się § 19 ww. rozporządzenia (obecnie § 18 ust. 1) należy rozumieć także zapisy dotyczące zmniejszenia sprzedaży na skutek zwrotu towarów z powodu reklamacji, odstąpienia od umowy itp. zdarzeń. Konsekwencją tego jest obowiązek dokumentowania ww. zapisów dokumentami księgowymi korygującymi dokumenty wskazane w § 19 ust. 1 rozporządzenia (obecnie § 18 ust. 1).

Jak czytamy w uzasadnieniu, skoro organy podatkowe ustaliły, że na rachunki skarżącego wpłynęły znaczne kwoty pieniędzy związane z dostawami towarów sprzedawanych przez internet, a jednocześnie brak było na rachunkach bankowych zapisów wskazujących na zwrot tych kwot kontrahentom, to zasadny był wniosek (…), że kwoty te stanowiły uzyskane przez skarżącego przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie handlu. (…) Ocenę tę uzasadnia okoliczność braku innych wiarygodnych dowodów potwierdzających te zdarzenia. Dotyczy to podnoszonych przez skarżącego okoliczności faktycznych skutkujących zmniejszeniem sprzedaży (zwroty towarów na skutek reklamacji, odstąpienia od umów). Brak udokumentowania tych okoliczności dokumentami wymaganymi przez ww. przepisy spowodował, że twierdzenia skarżącego odnośnie zwrotu większości kwot uzyskanych ze sprzedaży należało uznać za gołosłowne i całkowicie niewiarygodne.