Zmiany w przepisach dotyczących ryczałtu ewidencjonowanego w 2019
Opisane poniżej zmiany wynikają z ustaw z:
- 4.10.2018 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2126),
- 23.10.2018 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2159),
- 9.11.2018 o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (DzU poz. 2244),
- 9.11.2018 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (DzU poz. 2246).
Oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu
Wydłużony został termin na złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Składa się je naczelnikowi US właściwemu wg miejsca zamieszkania podatnika do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu (art. 9 ust. 1 uzpd).
W myśl art. 9 ust. 1b uzpd dokonany wybór formy opodatkowania dotyczy również lat następnych, chyba że w kolejnych latach podatnik w ww. terminach złoży w formie pisemnej właściwemu naczelnikowi US:
- oświadczenie o rezygnacji z tej formy opodatkowania (wtedy będzie opłacał podatek wg skali) albo
- oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach podatku liniowego, albo
- wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej (tu jednak obowiązuje dotychczasowy termin do 20 stycznia).
Ww. oświadczenia i wniosek podatnik może składać na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.
Oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu złożone w poprzednich latach zachowuje moc w 2019 i latach następnych, chyba że podatnik złoży oświadczenie o rezygnacji z tej formy opodatkowania.
Informacja o opłacaniu ryczałtu co kwartał
W ustawie jasno zapisano, że możliwość wyboru kwartalnych wpłat ryczałtu mają również podatnicy rozpoczynający działalność (o których mowa w art. 7 uzpd), a także – jak do tej pory – podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki – w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły równowartości 25 tys. euro (w 2019 taką możliwość będą mieć podatnicy, których przychody za 2018 nie przekroczyły 106 987,50 zł).
Dotychczas opłacanie ryczałtu co kwartał było możliwe pod warunkiem zawiadomienia naczelnika US o takiej formie wpłat w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. Od 1.01.2019 o wyborze kwartalnego sposobu opłacania ryczałtu na dany rok podatnicy poinformują w zeznaniu PIT-28, składanym za rok podatkowy, w którym stosowali kwartalne wpłaty (art. 21 ust. 1c uzpd). Stare zawiadomienia tracą swoją moc.
W zeznaniu rocznym podatnicy ryczałtu będą też informować o:
- stosowaniu w danym roku kasowego ujęcia przychodów z tytułu wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, ewidencjonowanych w kasie rejestrującej (tzn. wykazywaniu przychodu w dniu otrzymania tej wpłaty, a nie wykonania dostawy/usługi – art. 21 ust. 3e uzpd),
- okresie zawieszenia w roku podatkowym działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki jawnej (art. 21 ust. 1f).
Obowiązki ewidencyjne
Od 1.01.2019 zniesiono obowiązek prowadzenia:
- ewidencji wyposażenia przez podatników ryczałtu, uchylając art. 15 ust. 3a oraz ust. 5–7 uzpd stanowiące o zasadach prowadzenia ewidencji wyposażenia,
- indywidualnych (imiennych) kart przychodów pracowników, prowadzonych dotąd przez podatników dokonujących pracownikom wypłat należności ze stosunku pracy, uchylając art. 4 ust. 1 pkt 7 oraz art. 52 ust. 1 i 2 uzpd.
Zlikwidowano też całkowicie obowiązek sporządzania spisu z natury, uchylając art. 20 ust. 1–5 uzpd, w których w sposób kompleksowy opisane były zasady sporządzania oraz elementy spisu.
Pozostawiono jedynie art. 20 ust. 6 ustawy, który w znowelizowanej wersji stanowi, że w przypadku likwidacji działalności gospodarczej, w tym także w formie spółki, lub wystąpienia wspólnika ze spółki, art. 24 ust. 3a updop – mówiący o sporządzaniu wykazu składników majątku – stosuje się odpowiednio.
Mniej obowiązków także na karcie podatkowej
Od 1.01.2019 podatnicy karty podatkowej nie mają już obowiązku prowadzenia:
- kart przychodów pracowników (uchylony art. 52 ust. 1 i 2 uzpd),
- ewidencji zatrudnienia (uchylony art. 35 uzpd).
Zwolnienie odszkodowań i dotacji
Na podatników ryczałtu rozciągnięto też nowe zwolnienie od podatku dochodowego, określone w art. 21 ust. 1 pkt 29b updof, a dotyczące odszkodowania za szkody w środku trwałym (innym niż samochód osobowy), pod warunkiem że w danym roku podatkowym lub w następnym kwoty te zostaną wydatkowane na:
- remont tego środka trwałego albo
- zakup lub wytworzenie środka trwałego zaliczanego do tego samego rodzaju (wg KŚT), co środek, z którym związana była szkoda.
Zwolnienie obejmuje także odszkodowania pokrywające wydatki na remont, zakup lub wytworzenie ww. środka trwałego, poniesione przez podatnika przed dniem otrzymania odszkodowania. Ma zastosowanie do odszkodowań za szkody powstałe po 31.12.2018.
Od 1.01.2019 wolne od ryczałtu są też jednorazowe środki przyznane na podjęcie działalności na podstawie ustawy z 20.04.2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2018 poz. 1265), zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 121 updof (nowe brzmienie art. 10 uzpd).
Dotąd przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem opodatkowywali otrzymane dotacje (w części, w jakiej nie dotyczyły zakupu środków trwałych oraz wnip) ryczałtem wg stawki 3%.
Odliczenia od ryczałtu z tytułu termomodernizacji
Podatnikom ryczałtu umożliwiono odliczenie od przychodów wydatków poniesionych w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia lub usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym stanowiącym ich własność lub współwłasność, w kwocie nie większej niż łącznie 53 tys. zł, na zasadach określonych w nowym art. 26h updof (art. 11 ust. 1 i 2 uzpd). Z odliczeń tych można korzystać nie tylko w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki, lecz już przy obliczaniu ryczałtu za poszczególne miesiące (art. 21 ust. 3 uzpd).
Ryczałt od przychodów z najmu
Zmianie uległy również zasady wyboru opodatkowania najmu prywatnego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 1.01.2019 nie trzeba w tym celu składać żadnych oświadczeń. Za równoznaczne z wyborem ryczałtu na dany rok podatkowy uznaje się (art. 9 ust. 4 uzpd):
- pierwszą w roku podatkowym wpłatę na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy albo umów o podobnym charakterze,
- złożenie zeznania – jeżeli pierwszy taki przychód podatnik osiągnął w grudniu roku podatkowego.
Zgodnie ze zmienionymi przepisami małżonkowie składają właściwemu naczelnikowi US pisemne oświadczenie o wyborze rozliczenia całości przychodu z najmu przez jednego z nich do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód pojawił się w grudniu (art. 12 ust. 7 uzpd). Wybór ten dotyczy również lat następnych, chyba że w ww. terminach małżonkowie zawiadomią w formie pisemnej o rezygnacji z opodatkowania całości przychodu przez jednego z małżonków.
W nowym art. 12 ust. 8c wskazano, że podpisanie ww. oświadczenia lub zawiadomienia przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia oświadczenia lub zawiadomienia w imieniu obu małżonków. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Inna istotna zmiana polega na całkowitym wyłączeniu podatników uzyskujących przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy i podobnych umów dotyczących składników prywatnego majątku, z obowiązku prowadzenia ewidencji przychodów (art. 15 ust. 3 uzpd).
Ewidencji tej nie trzeba będzie prowadzić, nawet gdy wysokość przychodów nie wynika z umowy najmu zawartej w formie pisemnej. Wysokość przychodów będzie ustalana na podstawie dowodów potwierdzających ich otrzymanie, np. przelewu na rachunek wynajmującego.
Zeznanie podatkowe
Zmiany dotyczą także terminu składania zeznania podatkowego PIT-28. Zeznanie za 2018 po raz ostatni będzie złożone w terminie do 31 stycznia roku następnego. Począwszy od zeznania za 2019, składanego w 2020, obowiązywać ma nowy termin – od 15 lutego do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Zeznanie złożone przed początkiem terminu będzie uznawane za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym (art. 21 ust. 2 pkt 2 uzpd).
Zmiana terminu składania zeznania wiąże się z wprowadzeniem w 2020 nowej usługi administracji skarbowej – w myśl nowego art. 21c z dniem 15 lutego roku następującego po roku podatkowym organ podatkowy będzie udostępniać podatnikowi za pośrednictwem portalu podatkowego zeznanie PIT-28, uwzględniając w nim dane będące w posiadaniu Szefa KAS, w tym dane o wpłaconym w trakcie roku podatkowego przez podatnika ryczałcie. Akceptacja przez podatnika udostępnionego zeznania przed upływem terminu określonego na jego złożenie bez wprowadzenia albo po wprowadzeniu w nim zmian oznacza złożenie zeznania w dniu dokonania akceptacji.
Jeżeli natomiast podatnik nie dokona akceptacji udostępnionego zeznania przed upływem terminu określonego na jego złożenie albo je odrzuci przed tym terminem, to ma obowiązek samodzielnego złożenia PIT-28 w terminie od 15 lutego do końca lutego. Akceptacja oraz odrzucenie udostępnionego zeznania będzie następować za pośrednictwem portalu podatkowego.
Wzory formularzy zeznania, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne określa rozporządzenie MF z 23.11.2018 (DzU poz. 2238). Zawiera ono wzory: PIT-16A, PIT-19A oraz PIT-28/PIT-28S (PIT-28S składa podatnik będący przedsiębiorstwem w spadku) wraz z zał. PIT-28/A, PIT-28/B, PIT/O, PIT/D. Stosuje się je do dochodów/przychodów uzyskanych od 1.01.2018.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych