Zmiany w PPK w 2022 r.

Bezpodstawne składki wrócą do osób/podmiotów je finansujących

Od 21.11.2022 r. łatwiej jest otrzymać zwrot bezpodstawnych wpłat do PPK, jeśli pracodawca na tyle szybko się w tym zorientował i uprzedził instytucję finansową, że ta nie nabyła jeszcze za nie jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego lub ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego ani nie przeliczyła ich na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego. Na mocy zmienionego art. 28a ust. 5 i 6 ustawy o PPK instytucja w takiej sytuacji zwraca wpłaty w nienależnej części niezwłocznie, w ciągu 3 dni roboczych:

• pracobiorcy w części przez niego sfinansowanej – na jego rachunek bankowy, a jeśli instytucja nie ma jego numeru – na rachunek bankowy podmiotu zatrudniającego, który w ciągu kolejnych 5 dni roboczych musi ją przekazać zatrudnionemu,
• podmiotowi zatrudniającemu w części przez niego pokrytej – na jego rachunek bankowy (zmieniony art. 28 ust. 5 i 6 ustawy o PPK).

Inaczej wygląda rozliczenie, gdy na rachunku uczestnika programu nienależne: wpłata do PPK, wpłata powitalna i dopłata roczna zostały zewidencjonowane i zostały już za nie nabyte jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego lub ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego albo zostały już przeliczone na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego. Po uzyskaniu informacji, że całość lub część takiej wpłaty/dopłaty jest nienależna, instytucja finansowa niezwłocznie i bez wezwania pracobiorcy odkupuje/umarza jednostki uczestnictwa/rozrachunkowe. Następnie w ciągu 3 dni roboczych od dnia odkupienia/umorzenia oddaje:

• pracobiorcy część wpłaty przez niego sfinansowanej – na jego rachunek bankowy, a jeśli instytucja nie ma jego numeru – na rachunek bankowy pracodawcy, który w ciągu kolejnych 5 dni roboczych musi przekazać tę kwotę zatrudnionemu,
• podmiotowi zatrudniającemu część wpłaty przez niego sfinansowanej – na jego rachunek bankowy,
• FP część odkupionych/umorzonych wpłat powitalnych i dopłat rocznych – za pośrednictwem PFR (organ nadzoru), na rachunek wskazany przez ministra właściwego ds. pracy (art. 28a ust. 1–4 ustawy o PPK).

Instytucja informuje pracodawcę o wypłacie środków

Również od 21.11.2022 r. o rozpoczęciu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPK na jego wniosek, w tym w formie świadczenia małżeńskiego, instytucja finansowa niezwłocznie zawiadamia podmiot zatrudniający oraz PFR, który za pośrednictwem systemu teleinformatycznego PPK również niezwłocznie informuje o tym fakcie inne instytucje finansowe prowadzące rachunki PPK danego zatrudnionego. Następnie inne instytucje finansowe niezwłocznie, nie później niż w ciągu 2 dni roboczych, informują o rozpoczęciu wskazanych wypłat pracodawców, z którymi zawarły umowy o zarządzanie PPK, chyba że już wcześniej ich o tym powiadomiły. Po uzyskaniu tych danych pracodawcy nie dokonują już wpłat do programu za danego pracobiorcę ani nie są za niego przekazywane wpłaty powitalne i dopłaty roczne (zmieniony art. 97 ustawy o PPK). Dotychczas brakowało przepisów koordynujących przesyłanie informacji w takich przypadkach.

Korygowanie dopłat rocznych

Na mocy art. 34 ust. 2 ustawy o PPK do końca lutego każdego roku PFR przekazuje ministrowi właściwemu ds. pracy informację o liczbie uczestników, którzy nabyli prawo do dopłaty rocznej za poprzedni rok kalendarzowy. Przypominamy, że przysługuje ona uczestnikowi programu za dany rok kalendarzowy w kwocie 240 zł, jeśli dokonane na jego rachunek PPK w tym okresie wpłaty podstawowe i dodatkowe finansowane przez podmiot zatrudniający i przez pracobiorcę wynoszą w 2022 r. co najmniej:

• 632,10 zł (tj. kwotę wpłat podstawowych należnych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku) – dla uczestnika, który nie obniżył w danym roku wpłaty podstawowej do PPK,
• 158,03 zł (tj. 25% kwoty wpłat podstawowych należnych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku) – dla uczestnika PPK, który choć raz w danym roku obniżył wpłatę do PPK zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o PPK).

Nowelizacja wprowadza w art. 34 ust. 5 ustawy o PPK „ścieżkę odwoławczą” dla członka programu, który uzyska prawo do PPK za dany rok kalendarzowy, ale nie znajdzie się na powyższej liście przekazywanej za ten rok. Na wniosek złożony przez niego, podmiot zatrudniający, instytucję finansową lub przez sam PFR „opóźniona” dopłata roczna za dany rok zostanie zewidencjonowana na rachunku tej osoby w programie w roku następnym albo w kolejnych latach, pod warunkiem że prawo do niej nie ulegnie przedawnieniu. Dodany art. 34 ust. 5 ustawy o PPK wszedł w życie od 21.11.2022 r., ale z mocą wsteczną od 1.07.2019 r.

Poprawa systemu

Nowelizacja wprowadziła do ustawy o PPK jeszcze inne zmiany, które obowiązują już od 4.06.2022 r. Polegają one m.in. na:

• zawieraniu umowy o prowadzeniu PPK w imieniu i na rzecz osoby w wieku 55+ niezwłocznie po złożeniu przez nią wniosku – wcześniej przepisy wymagały osiągnięcia 3-miesięcznego okresu zatrudnienia w tym podmiocie,
• zawieraniu umowy o prowadzeniu PPK w imieniu i na rzecz osoby, która ukończyła 18 i nie ukończyła 55 lat, nie wcześniej niż po upływie 14 dni od jej zatrudnienia i nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba ta osiągnęła 3-miesięczny okres zatrudnienia w tym podmiocie – wcześniej przepisy zezwalały na jej zapis do programu dopiero po wypracowaniu 3 mies. zatrudnienia,
• obliczaniu i pobieraniu pierwszych wpłat do PPK z wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK, choćby w tym samym miesiącu – uprzednio pracodawca obliczał je i pobierał dopiero od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK,
• sprecyzowaniu, że złożona przez członka deklaracja wpłaty dodatkowej obowiązuje od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu jej złożenia,
• skróceniu terminu na złożenie przez zatrudnianą osobę oświadczenia o zawartych w jej imieniu umowach o prowadzenie PPK, co powoduje wszczęcie trybu pomocowego w ew. transferze jej środków zgromadzonych na kilku rachunkach na jeden rachunek PPK – do 7 dni, licząc od dnia zawarcia w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK; dotychczas zatrudniony mógł złożyć takie oświadczenie w ciągu 7 dni, licząc od 10. dnia miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym osiągnął 3 mies. zatrudnienia w danym podmiocie.