Zmiana stawek VAT na produkty lecznicze, środki odkażające i laptopy
Jedno z nich to rozporządzenie z 25.03.2020 w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU poz. 527). Zastąpiło ono poprzednie rozporządzenie MF z 23.12.2013 (DzU z 2018 poz. 2350).
0% VAT dla darowizn wyrobów medycznych
Najważniejsza zmiana – obowiązująca od 25.03.2020 – dotyczy wprowadzenia na okres do 31.08.2020 stawki 0% VAT dla darowizn:
- wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro,
- szkła laboratoryjnego i aparatury laboratoryjnej,
- produktów leczniczych oraz substancji czynnych w rozumieniu Prawa farmaceutycznego,
- środków dezynfekujących,
- specjalistycznych testów diagnostycznych służących do analizy i wykrywania czynników patogennych w organizmie człowieka, wodzie, powietrzu i glebie,
- następujących środków ochrony indywidualnej: masek, osłon/szyb ochronnych na twarz, gogli, okularów ochronnych, kombinezonów, ochraniaczy na buty, czepków i rękawic.
Stawkę 0% VAT stosuje się wyłącznie do darowizn ww. towarów na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, na rzecz:
- Agencji Rezerw Materiałowych – na realizację zadań ustawowych,
- Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych – na realizację zadań statutowych,
- podmiotów wykonujących działalność leczniczą wpisanych do wykazu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 tzw. specustawy (DzU poz. 374), w tym szpitali jednoimiennych.
Warunkiem zastosowania stawki 0% VAT jest zawarcie pisemnej umowy darowizny, z której wynika, że dostarczane towary będą wykorzystane zgodnie ze wspomnianymi celami.
Początkowo stawka 0% przysługiwała w tym zakresie również wstecz, dla darowizn dokonanych od 1.02.2020 do 25.03.2020 (pod warunkiem potwierdzenia na piśmie jej dokonania). Od 25.04.2020 przepisy te (ust. 4 i 5) zostały uchylone, jednak z zachowaniem praw nabytych. Zmianę tę wprowadzono rozporządzeniem MF z 24.04.2020 zmieniającym rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU poz. 736). Stawka 0% VAT dotyczy również darowizn wspomnianych wyrobów medycznych na rzecz:
- domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- noclegowni,
- schronisk dla bezdomnych, w tym z usługami opiekuńczymi,
- ośrodków wsparcia,
- rodzinnych domów pomocy,
- domów pomocy społecznej.
Preferencja ta obowiązuje od 25.04.2020 do 31.08.2020 na podstawie § 1 przywołanego rozporządzenia MF z 24.04.2020.
Zwolnienie darowizn z CIT i PIT
Tarcza antykryzysowa 1.0 (DzU poz. 568) wprowadziła szczególne preferencje dla darowizn na gruncie updof i updop. Od podstawy obliczenia PIT i CIT lub od zaliczki na podatek (a w ryczałcie ewidencjonowanym od przychodu, także w trakcie roku podatkowego) można odliczać darowizny przekazane w 2020 na przeciwdziałanie COVID-19:
- podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w art. 7 ustawy o COVID-19,
- Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych,
- Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania jej działalności statutowej.
Wysokość odliczenia wynosi – dla darowizn przekazanych:
- do 30.04.2020 – 200% wartości darowizny,
- w maju 2020 – 150%,
- od 1.06.2020 do 30.09.2020 – 100%.
Zwolnienie z VAT dla importu i WNT
Jednocześnie do 31.08.2020 zwolniony z VAT jest import i WNT ww. towarów (których darowizna podlega stawce 0% VAT). Zwolnienie zostało wprowadzone rozporządzeniem MF z 7.04.2020 zmieniającym rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (DzU poz. 628).
Warunkiem jest, by towary te były następnie przedmiotem darowizny na rzecz:
- Agencji Rezerw Materiałowych – na realizację zadań ustawowych,
- Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych – na realizację zadań statutowych,
- szpitali jednoimiennych, wpisanych do wykazu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 specustawy.
W tym celu musi zostać zawarta pisemna umowa darowizny między podatnikiem dokonującym importu towarów lub WNT a podmiotem obdarowanym. Z umowy powinno wynikać, że dostarczane towary będą wykorzystane na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2.
Importer musi przedstawić kopię tej umowy naczelnikowi UCS w momencie importu ww. towarów.
Zwolnienie może być stosowane do importu i WNT już od 1.02.2020.
0% VAT na produkty lecznicze
Przywołane rozporządzenie MF z 24.04.2020 (DzU poz. 736) wprowadziło także stawkę 0% VAT dla dostaw produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Polski zgodnie z przepisami Prawa farmaceutycznego oraz tych, które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę UE lub Komisję Europejską.
Produkty lecznicze muszą spełniać łącznie następujące warunki:
- być uprzednio przedmiotem importu towarów na terytorium kraju lub WNT za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
- ich zakup sfinansowano ze środków ze zbiórek publicznych organizowanych przez organizacje pożytku publicznego,
- służą terapii, której przeprowadzenie poza granicami Polski stało się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione z uwagi na ograniczenia nałożone w wyniku stanu epidemii ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
Dokonujący dostawy produktów leczniczych jest uprawniony do stawki 0%, pod warunkiem że ma potwierdzenie od:
- organizacji pożytku publicznego, że zbiórka środków na sfinansowanie zakupu tych produktów jest przeprowadzana jako zbiórka publiczna zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych,
- nabywcy, że towar będzie wykorzystany do terapii przeprowadzonej na terytorium kraju.
Preferencja ta obowiązuje od 25.04.2020 do dnia odwołania na obszarze Polski stanu epidemii ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
8% VAT na środki odkażające
Przywołanym rozporządzeniem MF z 24.04.2020 (DzU poz. 736) wprowadzono również – do 30.06.2020 – stawkę 8% VAT na dostawy środków odkażających o właściwościach bakterio-, grzybo- i wirusobójczych, mających zastosowanie wyłącznie w ochronie zdrowia, na które zostało wydane pozwolenie tymczasowe albo został dokonany wpis do rejestru produktów biobójczych w rozumieniu ustawy o produktach biobójczych.
Obniżona do 8% stawka podatku może być stosowana do dostawy tych środków dokonanej już po 29.02.2020.
Laptopy i tablety z 0% VAT
Stawką 0% są objęte również – od 22.04.2020 do 30.06.2020 – darowizny laptopów i tabletów na rzecz:
- placówek oświatowych,
- organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE, o którym mowa w ustawie o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym,
- organów prowadzących szkołę lub placówkę, o których mowa w Prawie oświatowym – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania prowadzonym placówkom oświatowym.
Wynika to z rozporządzenia MF z 20.04.2020 zmieniającego rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU poz. 715).
Warunkiem zastosowania stawki 0% jest zawarcie pisemnej umowy darowizny między darczyńcą oraz:
- placówką oświatową (przez którą rozumie się publiczne i niepubliczne jednostki, o których mowa w Prawie oświatowym, uczelnie w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej),
- organizacją humanitarną, charytatywną lub edukacyjną bądź operatorem OSE (w tym wypadku wymagane jest także posiadanie kopii umowy o nieodpłatnym przekazaniu laptopów i tabletów placówce oświatowej),
- organem prowadzącym szkołę lub placówkę, z której wynika, że laptopy i tablety zostaną przekazane placówce oświatowej prowadzonej przez ten organ.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych