Zawód księgowego - ankieta

Wyniki ankiety zostaną przekazane do Ministerstwa Finansów, które prowadzi obecnie prace związane z zawodem księgowego, a także upowszechnione na stronach (www.skwp.pl) i w mediach społecznościowych SKwP, a także innych organizacji współpracujących ze Stowarzyszeniem w działaniach zarówno na rzecz księgowych, jak i przedsiębiorców.

• W wielu krajach podpisanie sprawozdania finansowego czy prowadzenie biura rachunkowego to czynności zastrzeżone dla certyfikowanych księgowych, posiadających odpowiednie wykształcenie i na bieżąco aktualizujących wiedzę – mówi dr hab. prof. US Stanisław Hońko, wiceprezes Zarządu Głównego SKwP. – W Polsce zawód księgowego nie jest uregulowany, co oznacza, że w naszym kraju każdy może być księgowym czy właścicielem biura rachunkowego. Rynek oczywiście weryfikuje osoby niekompetentne, ale ryzyko i koszty tej niekompetencji ponoszą przedsiębiorcy. Kierownictwo może się czuć bezpiecznie tylko wówczas, jeżeli zatrudnia księgowego (czy współpracuje z biurem rachunkowym) o wysokich kompetencjach. Problem polega jednak na tym, że rozpoczynając współpracę z księgowym czy biurem rachunkowym trudno te kompetencje ocenić. Poza tym, ze względu na zmienność przepisów i technologii, kompetencje księgowych wymagają ciągłej aktualizacji. Wymienione uwarunkowania stanowiły przesłanki podjęcia działań na rzecz zdefiniowania zawodu księgowego, zainicjowanych przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.
• Kim jest księgowy? – zastanawia się Aneta Lech, prawnik, doradca podatkowy, przewodnicząca Komisji Biur Rachunkowych SKwP ­– To proste na pozór pytanie, wcale proste nie jest ani nie ma nań jednoznacznej odpowiedzi. Intuicyjnie każdy przedsiębiorca wie, że księgowy zajmuje się ewidencjonowaniem faktur i innych dokumentów, ustalaniem wyniku finansowego oraz rozliczeniem podatków. Wikipedia mówi, że księgowy to osoba zajmująca się wszelkimi czynnościami związanymi z prowadzeniem ksiąg rachunkowych podmiotów gospodarczych. Dlaczego zasięgnęłam definicji z Wikipedii? Ponieważ, niestety, nie ma jej w żadnej z ustaw w polskim systemie prawnym. Nie znajdziemy też definicji biura rachunkowego, które zajmuje się outsourcingiem usług księgowych. Brak definicji powoduje, że na księgowych nakładane są coraz to nowe obowiązki nie dając im w zamian jakichkolwiek uprawnień. Czego więc należy oczekiwać od księgowego? Czy księgowy jest od wszystkiego i czy są jakieś granice i obszary, w które księgowy nie powinien się zapuszczać?

Z jednej strony, zawód księgowego jest jednym z najstarszych zawodów. To z niego, w wyniku specjalizacji, wykształciły się takie zawody jak biegły rewident czy doradca podatkowy. Paradoksalnie te młodsze zawody zostały zdefiniowane i uregulowane jako zawody zaufania publicznego. Mają określone kompetencje i uprawnienia, a także zastrzeżone czynności, do wykonywania których tylko ich przedstawiciele są uprawnieni. Zawód księgowego pozostał jednak nieuregulowany i traktuje się go jako swoiste dopełnienie nieuregulowanych czynności. Jednak stan taki powoduje konflikty w kontekście działań, leżących na „styku” księgowości i doradztwa podatkowego czy księgowości i audytu.

• Zmieniające się otoczenie prawne oraz rozwój cyfryzacji, eliminuje w znacznym stopniu czysto techniczne czynności, które dotychczas w dużej mierze były domeną księgowych. Z drugiej strony zmieniająca się rola księgowego wymaga od niego właściwego przygotowania, permanentnego dokształcania się i przestrzegania zasad etyki. Z tych powodów środowisko księgowych stoi dziś przed poważnym dylematem, regulować czy nie regulować zawód, określać i definiować prawa i obowiązki czy pozostawić wszystko wolności i swobodzie wyboru przedsiębiorców. Teoretycznie zakres usług księgowych tak w przypadku księgowego na etacie jak i księgowego w biurze rachunkowym może określać umowa i zakres czynności. Jednak umowy sporządzają strony, które mają określone oczekiwania i nimi się kierują określając jej zakres. Przy braku definicji łatwo ten zakres zawęzić, ale i rozszerzyć w sposób, który wkracza w kompetencje zastrzeżone dla innych uregulowanych zawodów – podkreśla Aneta Lech.
• Księgowi są architektami bezpiecznego biznesu. Nie można mówić o zdefiniowaniu zawodu księgowego bez zbadania potrzeb i poznania opinii przedsiębiorców. Dlatego zależy nam na wypełnieniu przez przedstawicieli biznesu krótkiej, anonimowej ankiety – podsumowuje Stanisław Hońko.

Rolą księgowego jest przetwarzanie, analizowanie i dostarczanie informacji niezbędnych m.in. dla biznesu, dlatego prosimy jego przedstawicieli – przedsiębiorców o wypełnienie online krótkiej i w pełni anonimowej ankiety, która – mamy nadzieję – wskaże ich oczekiwania. Dla Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, a także dla Ministerstwa Finansów będzie to ważny sygnał, czy potrzebne są zmiany dotyczące zdefiniowania zawodu księgowego i czy obecna sytuacja jest dla przedsiębiorców w pełni komfortowa i bezpieczna.

Ankieta będzie aktywna do 16 listopada 2021 r.