Wzrost minimalnego wynagrodzenia w 2020 – skutki dla pracodawców

W 2020 minimalne wynagrodzenie za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 2600 zł brutto (rozporządzenie RM z 11.09.2019 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020, DzU poz. 1778). Za pracę w grudniu 2019 osoby zatrudnione na pełnym etacie, opłacane według najniższej stawki, powinny jednak otrzymać „starą” kwotę, czyli przynajmniej 2250 zł brutto – nawet jeśli pobory za grudzień otrzymały w styczniu.

Jeżeli w umowie o pracę takiego pracownika figuruje kwota 2250 zł brutto miesięcznie, to od 1.01.2020 trzeba zmienić umowę. Wystarczy spisać do niej aneks – pod warunkiem że zainteresowany go podpisze (porozumienie stron), a jeżeli nie – konieczne jest wypowiedzenie zmieniające.

Najlepiej, by umowa o pracę nie określała konkretnej kwoty, lecz zawierała sformułowanie „minimalne wynagrodzenie za pracę” albo by opiewała na konkretną kwotę pensji minimalnej, zastrzegając jej coroczną waloryzację w ślad za podwyżką minimalnej płacy. Nie trzeba wtedy co roku korygować umowy.

Minimalna pensja netto

Pracownicy opłacani według najniższej stawki uzyskają znacznie wyższe kwoty „na rękę”. Efekt potęgują zmienione już od 1.10.2019:

• miesięczne koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy (podstawowe wzrosły ze 111,25 do 250 zł, a podwyższone – ze 139,06 do 300 zł),
• niższa stawka PIT – wynosząca 17% dochodu.

Obniżeniu uległa natomiast (z 46,33 do 43,76 zł) kwota zmniejszająca podatek (tzw. ulga miesięczna), jaką po otrzymaniu oświadczenia PIT-2 pracodawcy odejmują z zaliczki na PIT pracownika.

Wejście w życie 1.08.2019 nowej ulgi podatkowej (tzw. zerowego PIT) oraz pierwsze wpłaty do pracowniczych planów kapitałowych (PPK) od grudnia 2019, doprowadziły do zróżnicowania wysokości płacy minimalnej netto – jest ona inna dla pracownika, którego dochód podlega PIT, a inna dla objętego ulgą zerowy PIT czy dla uczestnika PPK.

Pracownikom korzystającym z zerowego PIT – do ukończenia 26 lat oraz do kwoty przychodów 85 528 zł (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof) – od 1.01.2020 płatnicy nie potrącają „z automatu” zaliczek na PIT (bez konieczności składania przez podatnika wniosku o niedokonywanie takiego potrącenia). Minimalną płacę netto takich osób oblicza się następująco:

• ● składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: emerytalna 253,76 zł, rentowe 39 zł, chorobowa 63,70 zł, łącznie 356,46 zł,
• ● podstawa wymiaru składki zdrowotnej: 2243,54 zł,
• ● składka zdrowotna 9%: 201,92 zł,
• ● minimalne wynagrodzenie netto: 2600 zł – 356,46 zł – 201,92 zł = 2041,62 zł.

Otrzymującym minimalną płacę pracownikom, którzy zapisali się do PPK, wypłatę netto trzeba pomniejszyć o:

• PIT obliczony od wpłaty podstawowej do PPK (1,5% podstawy wymiary obowiązkowych składek emerytalnej i rentowych) i ew. dobrowolnej wpłaty dodatkowej do PPK (do 2,5% tej podstawy), finansowanych przez podmiot zatrudniający,
• pokrywane z ich środków obowiązkowe wpłaty podstawowe do programu (wynoszące 2% wskazanej podstawy) oraz ew. zadeklarowane przez nich fakultatywnie wpłaty dodatkowe (do 2% podstawy wymiaru).

Dodatki za pracę w nocy

Wraz ze wzrostem minimalnej płacy wzrosły również dodatki za pracę w nocy. Dodatek wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (uzyskanej przez podzielenie minimalnej pensji przez nominał czasu pracy, obliczony zgodnie z art. 130 Kp – interpretacja MPiPS z 23.01.2008).

Jeśli zakład pracy wypłaca wynagrodzenia do 10. dnia następnego miesiąca, za każdą godzinę pracy wykonanej w grudniu 2019 musi zapłacić nie mniej niż 20% stawki wynikającej z minimalnej płacy obowiązującej w 2019. Nowe kwoty dodatków nocnych stosuje się bowiem począwszy od pracy świadczonej nocą w styczniu 2019.

Od 1.01.2017 dodatków nocnych nie wlicza się do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei od 1.01.2020 do płacy minimalnej nie wlicza się również dodatku stażowego.

Inne należności ze stosunku pracy

Od 1.01.2020, w konsekwencji zwiększenia minimalnej płacy, maksymalna odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, wypłacana na podstawie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych (15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy) wynosi 39 000 zł brutto (33 750 zł w 2019). Przy ustalaniu jej wysokości decyduje data rozwiązania stosunku pracy. Osobie, której stosunek pracy uległ rozwiązaniu 31.12.2019 z przyczyny jej niedotyczącej, należy się „stara” maksymalna odprawa, choćby została wypłacona w styczniu 2020.

Najniższe odszkodowania, tj. z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu (art. 183d Kp) oraz dla zatrudnionego, który rozwiązał stosunek pracy na skutek mobbingu (art. 943 § 4 Kp), też wzrosną – z 2250 do 2600 zł brutto.

Wpłaty do PPK warunkujące dopłatę roczną

Uczestnikowi programu, który uzyska w roku kalendarzowym określoną minimalną kwotę wpłat do PPK (jakichkolwiek: podstawowych czy dodatkowych, pokrywanych przez niego czy przez podmiot zatrudniający), przysługuje dopłata roczna z FP w kwocie 240 zł. Owe minimum wpłat do PPK wynosi tyle, co kwota wpłat podstawowych (3,5%) należnych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym – czyli w 2020 przynajmniej 546 zł (6 × 2600 × 3,5%, art. 32 ust. 1–3 ustawy z 4.10.2018 o pracowniczych planach kapitałowych, DzU poz. 1572, dalej ustawa o PPK).

Członek PPK może w deklaracji zmniejszyć wysokość wpłaty podstawowej, najwyżej do 0,5% podstawy wymiaru, jeżeli jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł nie przekracza w danym miesiącu limitu 1,2-krotności minimalnej pensji, a więc w 2020 nie przekracza 3120 zł. Podmiot zatrudniający nie uwzględnia ww. deklaracji w miesiącach, w których sam wypłaca tej osobie pobory przewyższające 1,2-krotność minimalnej płacy (art. 27 ust. 2, 4 i 5 ustawy o PPK).

Aby otrzymać dopłatę roczną z FP, uczestnik PPK, który w 2020 obniżył wpłatę podstawową na mocy art. 27 ust. 2 ustawy o PPK, musi łącznie uzbierać wpłaty do PPK o wysokości co najmniej 1/4 kwoty wymaganej od pozostałych uczestników, a więc co najmniej 136,50 zł (546 zł × 25%, art. 32 ust. 3 ustawy o PPK).

Najniższa podstawa świadczeń chorobowych

Podstawa wymiaru zasiłku pracownika zatrudnionego na pełny etat wynosi przynajmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, po odliczeniu 13,71% tego wynagrodzenia. Odnosi się to również do najniższej podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego ustalanego tak, jak zasiłek chorobowy (patrz tabela).

Zwiększone podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłku dotyczą także pracowników, którzy chorowali na przełomie 2019 i 2020 – począwszy od 1.01.2020.

Podstawa wymiaru składek ZUS

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi za 12 mies. poprzedzających urlop wychowawczy, jednak:

• nie wyższa od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia limitu 30-krotności, czyli w 2020 – od 3136,20 zł (według projektu ustawy budżetowej na 2020 prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w nowym roku osiągnie 5227 zł); w 2019 limit ten wynosił 2859 zł (4765 zł × 60%),
• nie niższa od 75% minimalnego wynagrodzenia, a więc w 2020 – od 1950 zł (w 2019 od 1687,50 zł).

Dodajmy, że od listopada 2018 podstawa wymiaru składki zdrowotnej odprowadzanej za pracownika na urlopie wychowawczym, odpowiadająca kwocie specjalnego zasiłku opiekuńczego, wynosi 620 zł.