Wyższe stawki i refundacje minimalnych wynagrodzeń młodocianych

Zmiany są efektem wejścia w życie dwóch nowelizacji rozporządzeń regulujących rynek pracy młodocianych.

Przypomnijmy, że młodocianemu (ukończył 15 i nie ukończył 18 lat) pracodawca co do zasady oferuje jedną z dwóch umów o pracę w celu przygotowania zawodowego – w formie nauki zawodu bądź przyuczenia do wykonywania określonej pracy. W zamian ma prawo, w ramach pomocy de minimis, do zwrotu od Ochotniczych Hufców Pracy (OHP), ze środków FP (wyjątkowo w 2019 ze środków FGŚP – na mocy ustawy z 9.11.2018 o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019, DzU poz. 2435) kosztów poniesionych na ich wynagrodzenia i składki społeczne – do wysokości minimalnych stawek ich pensji.

Pracodawca angażujący wyłącznie młodocianych może uzyskać refundację najwyżej za trzech młodocianych, a zatrudniający również innych pracowników – za 3-krotną liczbę zatrudnionych na czas nieokreślony w przeliczeniu na pełne etaty, niebędących młodocianymi.

Stawki procentowe w górę

Młodocianemu pracownikowi przepisy gwarantują minimalne stawki wynagrodzenia, ustalone procentowo od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od 1. dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu w MP.

Minimalne stawki zmieniają się zatem od marca, czerwca, września i grudnia. Od 1.09.2019 podstawa ich wymiaru wynosi 4839,24 zł (przeciętna płaca w gospodarce narodowej w II kwartale 2019, MP poz. 742).

Dodatkowo od 1.09.2019 najniższe stawki wynagrodzenia młodocianych zatrudnionych w formie nauki zawodu wzrosły dzięki podwyższeniu stawki procentowej służącej do ich ustalania o 1 punkt procentowy i wynoszą:

• w I roku nauki – 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 241,96 zł,
• w II roku nauki – 6% tej podstawy, czyli 290,35 zł,
• w III roku nauki – 7% podstawy, czyli 338,75 zł.

Podwyżka procentowa obowiązuje na mocy nowelizacji z 13.08.2019 rozporządzenia RM w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (DzU poz 1636). Stawka procentowa stosowana do obliczenia najniższej pensji młodocianych zaangażowanych w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy pozostała bez zmian (4% podstawy). Od 1.09.2019 pensja ta wynosi 193,57 zł.

Waloryzacja refundacji na wniosek

Do końca lipca 2019 kwoty refundacji z tytułu zatrudniania młodocianych nie podlegały waloryzacji. Jednak już od 1.08.2019 pracodawca, który zawarł umowę o refundację, ma prawo wnioskować (sam lub za pośrednictwem organizacji zrzeszających pracodawców) do centrum edukacji, w ciągu 30 dni od zmiany (w praktyce podwyższenia) najniższych stawek wynagrodzenia młodocianych o odpowiednią korektę refundacji (nowelizacja z 24.07.2019 rozporządzenia MPiPS w sprawie refundowania ze środków FP wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom, DzU poz. 1395).

Centrum przekazuje wnioski do właściwej komendy wojewódzkiej OHP, która rozpatruje je w kolejności wpływu, do wyczerpania limitów środków FP/FGŚP, i zawiadamia zainteresowany podmiot o sposobie jego rozpatrzenia w ciągu 30 dni od wpływu wniosku. Uwzględnienie wniosku skutkuje podpisaniem aneksu do umowy o zwrot kosztów.

Pracodawca, który wniosek o waloryzację refundacji zgłosi w ciągu 30 dni od zmiany najniższej płacy młodocianych, uzyska ją w nowej, wyższej kwocie za okres od dnia zmiany tych stawek, a ten, który przekroczył termin – od następnego miesiąca po miesiącu złożenia wniosku.

W jednostkach organizacyjnych OHP, które korzystają ze wskazanych refundacji, jej waloryzacja przebiega niejako z automatu. Centrum edukacji informuje je na piśmie o modyfikacji minimalnych stawek wynagrodzenia młodocianych oraz wysokości refundacji po zmianie tych stawek (bez konieczności składania wniosków przez OHP).

Podstawa niższa, ale warto złożyć wniosek o zmianę

Poprzednie stawki minimalne wynagrodzeń młodocianych (obowiązujące od 1.06.2019 do 31.08.2019) zostały wyliczone na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w I kwartale 2019 (4950,94 zł) i wynosiły: w I roku nauki – 198,04 zł (4% podstawy), w II – 247,55 zł (5%) i w III – 297,06 zł (6%), a dla przyuczających się do wykonywania określonej pracy – 198,04 zł (4%).

Podstawą aktualnych stawek minimalnych jest przeciętna płaca z II kwartału 2019 (4839,24 zł), a więc niższa od poprzedniej o niemal 112 zł. Jednak pracodawcom opłaca się złożenie – jeszcze we wrześniu 2019 (w ciągu 30 dni od zmiany minimalnych stawek) – wniosku o waloryzację refundacji z racji zatrudniania młodocianych, a to za sprawą opisywanej podwyżki stawek procentowych o 1 punkt procentowy. W konsekwencji, mimo obniżenia podstawy wymiaru minimalnych stawek wynagrodzeń tych pracowników, uzależnione od nich refundacje i tak wzrosły od 1.09.2019.

We wniosku o waloryzację nie należy występować o zmianę kwoty refundacji wynagrodzenia z tytułu zatrudniania młodocianych w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy, gdyż to jako jedyne od 1.09.2019 zmalało – o 4,47 zł (z 198,04 do 193,57 zł).