Wysokość kosztu podatkowego z tytułu raty leasingu w przypadku cesji umowy
Czy w związku z tym spółka może zaliczać raty leasingu w całości do kosztów uzyskania przychodów?
Od 1.01.2019 wprowadzono ograniczenia w zaliczaniu do kosztów podatkowych m.in. opłat z tytułu umów leasingu operacyjnego samochodów osobowych.
W myśl art. 16 ust. 1 pkt 49a updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze (z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego), w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Wskazane ograniczenie stosuje się do tej części opłaty leasingowej, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego (art. 16 ust. 5c updop).
Kwota, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 49a updop, obejmuje także VAT, który nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony VAT w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku (art. 16 ust. 5a updop).
Przypomnieć należy, że updop w brzmieniu obowiązującym do końca 2018 nie limitowała w żaden sposób wskazanych kosztów.
Zmiana umowy leasingu a utrata prawa do preferencyjnego rozliczenia kosztów
W stosunku do umów leasingu samochodów osobowych zawartych przed 1.01.2019 organy podatkowe zajmują stanowisko, że także zmiana harmonogramu płatności rat leasingowych skutkuje utratą możliwości rozliczenia kosztów opłat leasingowych bez stosowania ograniczeń wprowadzonych od tej daty.
Przykładowo w interpretacji KIS z 22.05.2019 (0115-KDIT3.4011.133.2019.1.MR) czytamy: zmiana umowy leasingu, w wyniku której zmienia się harmonogram spłaty, jest czynnością zależną od woli stron umowy i nie można potraktować jej jako zmiany o charakterze obiektywnym. Dodatkowo zmiana taka może powodować korzyści podatkowe, w postaci chociażby przyśpieszenia spłaty wartości pojazdów, a tym samym „niestandardowego” zwiększenia kosztów uzyskania przychodów w krótkim (krótszym niż pierwotnie przewidziany) okresie. Zatem (...) do umów leasingu, do których zawierane będą w 2019 przedmiotowe aneksy, zastosowanie będą miały przepisy art. 23 ust. 1 pkt 47a updof w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2019.
Z kolei w piśmie z 3.06.2019 (0114-KDIP3-1.4011.123.2019.6.AC) KIS stwierdziła, że także wniesienie do spółki cywilnej przedsiębiorstwa osoby fizycznej (obejmującego zawartą umowę leasingu samochodu osobowego) powoduje utratę preferencyjnego rozliczenia kosztów opłat leasingowych, mimo że kontrakt leasingowy będzie kontynuowany na tych samych zasadach z zachowaniem określonego w umowie terminu i wysokości rat leasingowych: W wyniku wniesienia umów leasingu w ramach aportu przedsiębiorstwa zmianie ulegnie strona umów, tj. w miejsce dotychczasowego korzystającego (wnioskodawca) pojawia się nowy podmiot. Z chwilą wniesienia przedsiębiorstwa do spółki cywilnej wyłączna własność wspólnika przekształca się we własność wspólną i ma charakter bezudziałowy. Nie jest zatem możliwe, aby z przepisu przejściowego mógł korzystać inny podmiot, przejmujący w drodze aportu, po 1.01.2019, prawa i obowiązki związane z umowami leasingu. Zatem nowy leasingobiorca nie może korzystać z ochrony praw nabytych do końca 2018. W tej sytuacji należy zastosować „nowe” przepisy obowiązujące od 2019. Natomiast data zawarcia umowy pierwotnej leasingu nie ma wpływu na stosowanie przepisów „starych”. W konsekwencji (…) wnioskodawca będzie zobligowany do stosowania nowych regulacji, w tym art. 23 ust. 1 pkt 47a updof.
Wprowadzając ograniczenie, ustawodawca przewidział przepisy przejściowe. Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy z 23.10.2018 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2159) do umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych o podobnym charakterze dotyczących samochodu osobowego zawartych przed 1.01.2019 stosuje się przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym. Jednocześnie w myśl art. 8 ust. 2 ustawy nowelizującej do umów zmienionych lub odnowionych po 31.12.2018 stosuje się już nowe regulacje.
Jeżeli więc umowa leasingu została zawarta przed 1.01.2019, to podatnik może rozliczać leasing operacyjny na zasadach obowiązujących do końca 2018 (a zatem bez żadnych ograniczeń), chyba że umowa taka została zmieniona lub odnowiona po 31.12.2018. Dotyczy to podatników CIT i PIT (patrz ramka na s. 31).
Organy podatkowe przyjmują, że zmianą umowy jest taka zmiana, która ma lub może mieć istotny wpływ na skutki w podatku dochodowym, np. wpływa na wysokość kosztów uzyskania przychodów. W konsekwencji zmiana umowy, która nie wywołuje skutków w podatku dochodowym, nie powinna automatycznie oznaczać konieczności stosowania nowych przepisów (zob. interpretacja KIS z 20.03.2019, 0114-KDIP3-1.4011.590.2018.1.MT).
Choć na podstawie zawartej umowy cesji nie zostały zmienione kluczowe warunki umowy leasingu, np. długość jej trwania czy wysokość rat, to z uwagi na to, że w miejsce dotychczasowego leasingobiorcy wstąpił nowy podmiot, nie jest – w świetle ww. interpretacji – możliwe, aby skorzystał on z przepisu przejściowego. W konsekwencji spółka jako cesjonariusz będzie zobligowana do stosowania nowych regulacji updop, w tym art. 16 ust. 1 pkt 49a – niezależnie od tego, że cedent zawarł pierwotną umowę leasingu w 2018.
Ponieważ wartość samochodu będącego przedmiotem leasingu przekracza 150 tys. zł (wynosi 300 tys. zł), to raty leasingowe (w części dotyczącej rat kapitałowych) nie będą kosztem spółki w wysokości ustalonej według proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego (tj. nie będą kosztem w połowie).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych