Wypłata zysku w formie rzeczowej wspólnikowi spółki jawnej – skutki w PIT

W tym roku po raz pierwszy organizacje pozarządowe mają obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego (sf) w formie ustrukturyzowanej i przekazania go Szefowi KAS zamiast – jak dotychczas – bezpośrednio do US. Do tego celu służy aplikacja e-Sprawozdania Finansowe, która umożliwia zarówno sporządzanie, jak i wysyłkę sf w formie ustrukturyzowanej do Szefa KAS. Aplikacja jest dostępna na stronie internetowej https://e-sprawozdania.mf.gov.pl/ap i jest aktualizowana przez zespół informatyków Ministerstwa Finansów, dlatego co pewien czas pojawiają się jej nowe wersje. Aktualizacje mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom oraz wyeliminowanie ew. błędów. Z informacji uzyskanych z Ministerstwa Finansów wynika, że błąd podczas wysyłki sf może być spowodowany następującymi przyczynami:

Spółki jawne nie są podatnikami podatku dochodowego. Są nimi wspólnicy tych spółek. Przychody osiągane przez spółki jawne są więc de facto przychodami wspólników (proporcjonalnie do ich praw do udziału w zysku – art. 8 ust. 1 updof), a ponoszone przez te spółki koszty są kosztami uzyskania przychodów wspólników (także proporcjonalnie do ich praw do udziału w zysku – art. 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 updof).

Zysk spółek jawnych jest zatem zawsze zyskiem już opodatkowanym. Jego wypłata wspólnikom nie wywołuje więc żadnych skutków w podatku dochodowym, zwłaszcza nie stanowi dla nich przychodów podlegających opodatkowaniu (zob. interpretacje IS w Warszawie z 11.05.2015 r., IPPB1/4511-248/15-2/EC, Katowicach z 18.05.2015 r., IBPBI/1/4511-204/15/KB, i Łodzi z 1.06.2015 r., IPTPB1/4511-95/15-4/AP).

W myśl jednak art. 14 ust. 2e updof, gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), jego przychodem jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia.

Jeżeli jednak wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego jest wyższa niż wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego (zgodnie z art. 19 updof). Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku wykonania świadczenia niepieniężnego przez spółkę niebędącą osobą prawną (zob. art. 14 ust. 2f updof).

Powoduje to, że przy wypłacie zysku w formie niepieniężnej u wspólników spółki jawnej powstają przychody z działalności gospodarczej (co potwierdzają wyroki WSA w Gliwicach z 24.04.2017 r., I SA/Gl 1417/16, i NSA z 16.07.2019 r., II FSK 2598/17).

Jeżeli zatem jednemu ze wspólników spółki jawnej zamiast wypłaty zysku zostanie przekazany lokal użytkowy, u wszystkich wspólników powstaną z tego tytułu przychody (proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku spółki jawnej) w łącznej wysokości kwoty należnego wspólnikowi zysku, a jeżeli kwota ta byłaby niższa od wartości rynkowej lokalu mieszkalnego – w wysokości wartości tego lokalu.