Wypłata zysku na rzecz komplementariusza będącego spółką jawną – skutki w PIT

Zyski wypłacane spółce jawnej ze spółki komandytowej niebędącej podatnikiem CIT są opodatkowane u wspólników spółki jawnej proporcjonalnie do ich udziału w zysku tej spółki, jako przychody z udziału w niej, zaliczane do źródła działalność gospodarcza (art. 5b ust. 2 w zw. z art. 8 ust. 1–2 updof).

Źródło przychodów

Sprawa komplikuje się po nabyciu przez spółkę komandytową statusu podatnika CIT (w zależności od decyzji spółki – od 1.01.2021 lub od 1.05.2021). Zyski wypracowane przez tę spółkę są – po nowelizacji updop i updof, która weszła w życie 1.01.2021 – opodatkowane PIT nie jako przychody z działalności gospodarczej, lecz jako kapitały pieniężne (art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 5a pkt 28, 29 i 31 updof).

Dotyczy to także sytuacji, gdy są otrzymywane przez osoby fizyczne za pośrednictwem podmiotu transparentnego podatkowo na gruncie PIT, czyli spółki jawnej. Spółka ta nie jest podatnikiem PIT, lecz podatnikami są osoby fizyczne ją tworzące. Przepisy tego wprost nie określają, jednak zysk wypłacony ze spółki komandytowej do spółki jawnej powinien w związku z tym być dla celów PIT potraktowany tak, jakby był wypłacany bezpośrednio wspólnikowi spółki jawnej. Należy go więc przyporządkować do poszczególnych wspólników proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku tej spółki.

Jest to dla nich przychód/dochód wprost z zysku ze spółki komandytowej, a nie z działalności gospodarczej spółki jawnej. Takie stanowisko potwierdzają interpretacje organów podatkowych, dotyczące zasad opodatkowania dywidend wypłacanych przez spółkę z o.o. lub ska spółce osobowej. Wskazują one, że w takich przypadkach zobowiązanie podatkowe powstaje osobno u każdego wspólnika, proporcjonalnie do posiadanych przez niego udziałów w zysku tej spółki osobowej (np. pisma IS w Warszawie z 29.07.2016, IPPB1/4511-616/16-2/KS, i 22.04.2008, IPPB1/415-101/08-2/AŻ, oraz w Katowicach z 31.10.2011, IBPBII/2/415-881/11/ŁCz).

Ponieważ zyski ze spółki komandytowej wypracowane po nabyciu przez nią statusu podatnika CIT są opodatkowane analogicznie jak dywidendy ze spółki z o.o. lub ska, powyższe interpretacje powinny mieć tu odpowiednie zastosowanie.

A zatem spółka komandytowa – jako płatnik – pobierze od tego zysku zryczałtowany podatek 19% na zasadach opisanych w art. 30a ust. 1 pkt 4 i 6 (od przychodu, bez pomniejszenia go o koszty uzyskania przychodu).

Pomniejszenie podatku

Kolejna wątpliwość, jaka może się tu pojawić, dotyczy tego, czy wspólnikom spółki jawnej będącej komplementariuszem przysługuje pomniejszenie tego podatku, o którym mowa w art. 30a ust. 6a–6e updof.

Z przepisów tych wynika m.in., że zryczałtowany 19% podatek od przychodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c (w tym spółki komandytowej będącej podatnikiem CIT), pomniejsza się o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku tej spółki i podatku należnego (CIT) od dochodu spółki, obliczonego zgodnie z art. 19 updop (według stawki 19 bądź 9%), za rok podatkowy, z którego przychód z tytułu udziału w zysku został uzyskany. Kwota tego pomniejszenia nie może przekroczyć kwoty 19% zryczałtowanego podatku od przychodów komplementariusza (obliczonego zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 updof).

Przywołane regulacje dotyczą komplementariusza będącego podatnikiem PIT, a w opisanym przypadku spółka jawna osób fizycznych nie jest podatnikiem PIT – podatnikami są natomiast jej wspólnicy, nie mają jednak statusu komplementariusza.

Niemniej z uwagi na transparentność podatkową spółki jawnej do jej wspólników powinien być alokowany nie tylko obowiązek zapłaty 19% podatku, ale także uprawnienie do obniżenia jego kwoty, o którym mowa w art. 30a ust. 6a–6e updof.

Potwierdza to również przywołana wyżej interpretacja IS w Warszawie z 29.07.2016, w której, odnosząc się do identycznego pomniejszenia przysługującego komplementariuszowi ska, wskazano: wnioskodawca będzie miał prawo do pomniejszenia podatku dochodowego z tytułu zysku ska alokowanego do wnioskodawcy [wspólnika spółki komandytowej będącej komplementariuszem ska – przyp. aut.] o kwotę stanowiącą iloczyn trzech wartości: (i) procentowego udziału wnioskodawcy w zyskach sk, (ii) procentowego udziału sk w zyskach ska oraz (iii) kwoty podatku dochodowego od osób prawnych należnego od dochodu ska.

Obowiązki płatnika

Podsumowując: spółka komandytowa, która wypłaca zysk komplementariuszowi spółce jawnej, oblicza zryczałtowany PIT od dochodu z tego tytułu uzyskanego przez każdego ze wspólników tej ostatniej, stosując pomniejszenie podatku wynikające z art. 30a ust. 6a–6e updof. Jeżeli w wyniku pomniejszenia zryczałtowany PIT wyniesie 0 zł, spółce jawnej jako komplementariuszowi jest wypłacana kwota brutto przypadającego na nią udziału w zysku. Dalsza wypłata tego zysku wspólnikom spółki jawnej (w ramach udziału w zysku tej spółki) nie rodzi obowiązków w zakresie PIT.

Jeżeli jednak po pomniejszeniu pozostanie jeszcze kwota zryczałtowanego PIT do zapłaty na rachunek US, to – na mocy art. 41 ust. 4e, art. 42 ust. 1 i 1a updof – spółka komandytowa pobierze ten podatek i przekaże go do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrała na rachunek US, właściwego według miejsca swojej siedziby, a do końca stycznia roku następnego po roku podatkowym prześle do tego US roczną zbiorczą deklarację PIT-8AR. Złożenie przez spółkę komandytową tej deklaracji kończy rozliczenie PIT pobranego od zysku wypłaconego spółce jawnej.