Wynagrodzenie za pracę małżonka jest kosztem firmy

Zmiana została wprowadzona ustawą z 9.11.2018 o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (DzU poz. 2244).

Nie zmieniła się generalna zasada, wynikająca z art. 23 ust. 1 pkt 10 updof, że wartość pracy własnej:

• podatnika,
• jego małżonka,
• małoletnich dzieci,

a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki osobowej (z wyjątkiem ska) także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

Jak czytamy w interpretacji KIS z 25.10.2018 (0113-KDIPT2-1.4011.462.2018.2.RK), pojęcie „praca własna” oznacza wartość wszelkiego rodzaju nakładów pracy świadczonej przez podmioty wymienione w omawianym przepisie. Nie ma przy tym znaczenia, czy praca jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej mającej charakter umowy zlecenia czy umowy o dzieło (z wyłączeniem sytuacji, gdy umowę zawarto z osobą prowadzącą działalność gospodarczą w ramach jej działalności), czy bezumownie.

Jednak od 1.01.2019 wynagrodzenie (w kwocie brutto):

• małżonka i małoletnich dzieci podatnika, a także
• małżonka i małoletnich dzieci wspólników,

stanowi taki koszt pod warunkiem, że jest uzyskiwane z tytułu:

• umowy o pracę,
• działalności wykonywanej osobiście (m.in. artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej, umowy zlecenia, o dzieło, kontraktu menedżerskiego – art. 13 pkt 2, 8 i 9 updof),
• praktyk absolwenckich w rozumieniu ustawy z 17.07.2009 o praktykach absolwenckich (DzU z 2018 poz. 1244).

Wartość pracy własnej podatnika, choćby w postaci wynagrodzenia za pracę (gdy jest on zatrudniony w spółce osobowej) nadal pozostaje wyłączona z kosztów podatkowych. Wyłączenie to nie obejmuje składek ZUS w części finansowanej przez płatnika (spółkę).

Powyższe dotyczy odpowiednio także podatników CIT będących wspólnikami spółek osobowych (z wyjątkiem ska), tj. podatnik CIT może ująć w swoim rachunku podatkowym koszty ww. wynagrodzeń małżonków i małoletnich dzieci wspólników będących osobami fizycznymi.

Wartość pracy własnej wspólników spółek osobowych będących osobami fizycznymi nadal jest wyłączona z kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 pkt 13c updop) – patrz ramka.

Przy zaliczaniu wynagrodzeń małżonków i małoletnich dzieci podatnika/wspólników do kosztów podatkowych stosuje się ogólne zasady dotyczące potrącania wynagrodzeń za pracę określone w art. 22 ust. 6ba i art. 23 ust. 1 pkt 55 updof, oraz art. 15 ust. 4g i art. 16 ust. 1 pkt 57 updop, z których wynika m.in., że niewypłacone nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Podobnie jak w latach ubiegłych opisane wyłączenia z kosztów podatkowych nie dotyczą wynagrodzeń wypłaconych małżonkom czy wspólnikom spółek osobowych za usługi świadczone przez nich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jak czytamy w piśmie KIS z 16.10.2018 (0114-KDIP3-1.4011.450.2018.1.EC), w przypadku gdy każdy z małżonków prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka, to wykonanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka. Mamy tu bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi; każdy z małżonków jako odrębny przedsiębiorca będzie wykonywał usługi dla firmy drugiego małżonka i wystawiał faktury za wykonane usługi.

W takiej sytuacji wartość usługi świadczonej przez firmę małżonka na rzecz firmy prowadzonej przez wnioskodawcę będzie mogła stanowić dla niego koszty uzyskania przychodów, pomniejszające osiągnięty z działalności gospodarczej przychód, jeśli wydatek zostanie rzeczywiście poniesiony i będzie spełniał przesłanki wskazane w (...) art. 22 ust. 1 updof (zob. też interpretacja KIS z 13.03.2018, 0113-KDIPT2-1.4011.39.2018.1.MD).