Wycena zapasu produktów

Wycena produktów gotowych zamiast po koszcie wytworzenia, w cenie sprzedaży netto pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto – co dopuszcza uor (art. 28 ust. 3) – stanowi odstępstwo od ogólnej zasady. Mogą ją, naszym zdaniem, stosować jednostki:

• w których następuje tzw. produkcja łączna (sprzężona) – do wyceny produktów ubocznych,
• tylko okazjonalnie zajmujące się produkcją,
• produkujące, zwłaszcza małe i mikro, w których byłoby nieopłacalne prowadzenie rachunku kosztów, a stan zapasów produktów gotowych i niezakończonych jest nieznaczny, przy czym są to produkty przeznaczone dla anonimowego odbiorcy (a nie produkcja jednostkowa lub małoseryjna na indywidualne zamówienie).

Cena sprzedaży netto pomniejszona o przeciętny zysk brutto osiągany przy sprzedaży produktów stanowi ekwiwalent kosztu wytworzenia. Za cenę sprzedaży netto składnika aktywów, a więc i produktów, przyjmuje się, zgodnie z art. 28 ust. 5 uor, możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży bez VAT i podatku akcyzowego:

• pomniejszoną o rabaty, opusty itp. przyznane na podstawie faktur korygujących, koszty przystosowania składnika aktywów do sprzedaży i dokonania tej sprzedaży,
• powiększoną o należną dotację (dopłatę) do cen w następnym roku obrotowym.

Jak widać, z czterech składników kosztów działalności operacyjnej, niewliczanych do kosztów wytworzenia zapasu produktów (art. 28 ust. 3), od ceny sprzedaży netto odejmuje się tylko koszty sprzedaży (głównie transportu i opakowań wysyłkowych).

Biorąc pod uwagę, że rabaty i opusty, koszty sprzedaży i przeciętny zysk brutto ustala się dla całej sprzedanej produkcji, konieczne jest wyliczenie odpowiednich wskaźników procentowych, za pomocą których należy pomniejszyć ceny sprzedaży (bez VAT i podatku akcyzowego)[1].