Wiążące informacje akcyzowe i inne zmiany w akcyzie wprowadzone SLIM VAT 3
W uzasadnieniu do projektu ustawy z 26.05.2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1059, tzw. SLIM VAT 3) jako jeden z celów wskazano konsolidację wydawania przez fiskusa wiążących informacji:
- stawkowych (WIS),
- akcyzowych (WIA),
- taryfowych (WIT),
- o pochodzeniu (WIP).
Dotychczas:
- dyrektor KIS wydawał WIS i był w tych sprawach organem odwoławczym,
- dyrektor IAS we Wrocławiu wydawał WIA, a organem odwoławczym był dyrektor IAS w Warszawie,
- dyrektor IAS w Warszawie wydawał WIT i WIP, a organem odwoławczym był Szef KAS.
Od 1.07.2023 r. właściwym do wydawania WIS, WIA, WIT i WIP w obu instancjach jest dyrektor KIS.
Ujednolicenie procedur
Kolejne zmiany polegają na ujednoliceniu procedury wydawania WIS i WIA.
Dotąd WIA wiązała organy podatkowe i podmioty, na rzecz których została wydana, od dnia, w którym stała się ostateczna i była ważna przez 5 lat od dnia jej wydania.
Od 1.07.2023 r. wiąże – w okresie swojej ważności – organy podatkowe i podmioty, na rzecz których została wydana, a jest wydawana na 5 lat i ważna od dnia następującego po dniu, w którym stała się ostateczna.
WIA traci ważność przed upływem 5 lat z dniem następującym po dniu, w którym decyzja o zmianie WIA albo decyzja o uchyleniu WIA stała się ostateczna, albo z dniem wygaśnięcia WIA z powodu zmiany przepisów w zakresie akcyzy, gdy WIA staje się niezgodna z nowymi przepisami (utrata ważności WIA następuje z dniem wejścia w życie tych przepisów).
Dotąd WIA traciła ważność przed upływem okresu ważności w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie akcyzy odnoszących się do wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego, w wyniku której WIA staje się niezgodna z tymi przepisami. Obecnie z tego powodu WIA wygasa z mocy prawa.
W przypadku zmiany WIA z powodu:
- zmiany przepisów wstępnych, uwag lub uwag dodatkowych do sekcji lub działów w Nomenklaturze Scalonej (CN),
- przyjęcia przez Komisję Europejską środków w celu określenia klasyfikacji taryfowej towarów,
- utraty zgodności z interpretacją Nomenklatury Scalonej (CN) wynikającą z not wyjaśniających, wyroku TSUE albo decyzji klasyfikacyjnych, opinii klasyfikacyjnych lub zmian not wyjaśniających do Nomenklatury Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarów
i zastosowania się przez podmiot, na rzecz którego została ona wydana, do zmienionej WIA stosuje się odpowiednio art. 14k–14m Op (o ochronie wnioskodawcy i zwolnieniu z obowiązku zapłaty podatku) – od dnia wystąpienia tych przesłanek do dnia, w którym decyzja o zmianie WIA stała się ostateczna.
W razie zmiany WIA z powodu błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego, i zastosowania się przez podmiot, na rzecz którego została ona wydana, do zmienionej WIA, art. 14k–14m Op stosuje się odpowiednio od dnia następującego po dniu, w którym WIA stała się ostateczna, do dnia, w którym decyzja o zmianie WIA stała się ostateczna.
Dyrektor KIS nie wyda WIA, jeżeli w zakresie przedmiotu wniosku o wydanie WIA – w dniu złożenia tego wniosku – toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do istoty, w decyzji bądź w postanowieniu organu podatkowego, lub jest przedmiotem zawartego porozumienia inwestycyjnego, o którym mowa w art. 20zt pkt 3 Op.
W sprawach dotyczących WIA stosuje się odpowiednio przepisy Działu IV Op, z wyłączeniem Rozdz. 17–20, a więc nie stosuje się przepisów Op o wznowieniu postępowania, stwierdzeniu nieważności, uchyleniu lub zmianie czy o wygaśnięciu decyzji.
Nowe elementy wniosku o wydanie WIA
Od 1.07.2023 r. wniosek o WIA powinien zawierać także NIP lub inny numer umożliwiający identyfikację wnioskodawcy oraz złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń oświadczenie o treści: Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oświadczam, że w dniu złożenia wniosku w zakresie przedmiotowym wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani kontrola celno-skarbowa oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji albo postanowieniu organu podatkowego.
W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana WIA nie wiąże organów podatkowych ani wnioskodawcy. Do wniosku o WIA dołącza się nie tylko dokumenty, ale także materiały umożliwiające organowi podatkowemu dokonanie właściwej klasyfikacji.
Zmiana WIA
Przed 1.07.2023 r. WIA mogła być zmieniona z urzędu lub na wniosek podmiotu, na rzecz którego WIA została wydana, jeżeli była niezgodna z przepisami prawa. Po zmianie postępowanie w sprawie zmiany albo uchylenia ostatecznej WIA dyrektor KIS, co do zasady, wszczyna z urzędu lub na wniosek.
Nowymi przesłankami zmiany albo uchylenia WIA są:
- błąd wykładni lub niewłaściwa ocena co do zastosowania przepisu prawa materialnego,
- istnienie w dniu wydania WIS przesłanek: odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania WIA, odmowy wydania WIA albo umorzenia postępowania,
- wystąpienie przesłanek do wznowienia postępowania oraz stwierdzenia nieważności.
W przypadku tych nowych przesłanek zmiana/uchylenie ostatecznej WIA możliwe jest wyłącznie z urzędu.
Dyrektor KIS:
- uchyla WIA i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo umarza postępowanie, albo
- zmienia WIA i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy, albo
- umarza postępowanie, jeżeli w jego wyniku sprawa zostałaby rozstrzygnięta jak w WIA albo jeżeli postępowanie stało się bezprzedmiotowe, albo
- odmawia zmiany albo uchylenia WIA, w przypadku wszczęcia postępowania na wniosek, z powodu niewystąpienia przesłanek powodujących jej nieprawidłowość.
Z żądaniem wszczęcia przez dyrektora KIS z urzędu postępowania w sprawie zmiany albo uchylenia ostatecznej WIA może wystąpić Szef KAS. W takim przypadku dyrektor KIS niezwłocznie wszczyna postępowanie w tej sprawie.
Szef KAS może też przejąć do dalszego prowadzenia postępowanie wszczęte przez dyrektora KIS.
Obowiązek podatkowy w akcyzie
Druga zmiana wprowadzona wraz ze SLIM VAT 3 w zakresie akcyzy dotyczy powstania obowiązku podatkowego w tym podatku.
Od 6.06.2023 r. art. 10 ust. 4a ustawy akcyzowej stanowi, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 40 ust. 5a tej ustawy, przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy w opakowaniach jednostkowych bez użycia Systemu (przemieszczania i nadzoru wyrobów akcyzowych – EMCS) dokonanego na potrzeby wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej na terytorium kraju, powstaje z dniem otrzymania tych wyrobów przez podatnika, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wystawienia dokumentu handlowego.
Przepis ten dotyczy wyrobów akcyzowych o kodach CN 2710 12 21 (benzyna lakiernicza), 2710 12 25 (oleje lekkie i preparaty pozostałe) i 2710 19 29 (nafta pozostałe), a także wyrobów akcyzowych o kodzie CN 2710 20 90 (pozostałe oleje), których mniej niż 90% objętości (włącznie ze stratami) destyluje w temp. 210°C i których co najmniej 65% objętości (włącznie ze stratami) destyluje w temp. 250°C według metody ISO 3405 (równoważnej metodzie ASTM D 86), dla których procedurę zawieszenia poboru akcyzy stosuje się, jeżeli wyroby te są przemieszczane luzem.
W art. 46pa ustawy akcyzowej dodano, że w przypadku ww. wyrobów akcyzowych wewnątrzwspólnotowe przemieszczanie poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy odbywa się z użyciem Systemu na podstawie e-SAD lub dokumentu zastępującego e-SAD, jeżeli wyroby te są przemieszczane luzem.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych