Warunki korzystania z „małego ZUS plus” od lutego 202

Według nowych zasad podstawą wymiaru składek będzie bowiem średni miesięczny dochód w poprzednim roku pomnożony przez wskaźnik 0,5.

Wyższy limit

Tzw. mały ZUS plus to przyjaźniejsza wersja wprowadzonej od 1.01.2019 ulgi mały ZUS. Prawie dwukrotnie zwiększono limit przychodu, który decyduje o możliwości skorzystania z tej ulgi. Prawo do małego ZUS w styczniu 2020 miał przedsiębiorca, który z działalności osiągnął w 2019 przychód w wysokości do 67 500 zł. Od lutego 2020 limit przychodu za 2019 wynosi zaś 120 000 zł.

Limit ten jest proporcjonalnie niższy, gdy przedsiębiorca w 2019 rozpoczął, zakończył lub zawiesił działalność. Należy go pomniejszyć, dzieląc limit roczny (120 tys. zł) przez liczbę dni kalendarzowych w 2019 i mnożąc wynik przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w 2019 (wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy).

Pozostałe warunki uprawniające do korzystania z tej ulgi przed zmianą i po niej są podobne, ale nie identyczne.

Ustawowe wykluczenia

Prawo do małego ZUS plus przysługuje wyłącznie przedsiębiorcom, którzy prowadzą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG albo innych przepisów szczególnych, przy czym w 2019 należało ją prowadzić przynajmniej przez 60 dni. Do okresu prowadzenia działalności w 2019 nie należy jednak wliczać tych dni, w których przedsiębiorca nie podlegał ubezpieczeniom w ZUS, np. z powodu opłacania składek w KRUS czy za granicą.

Drugi warunek dotyczy kwestii podatkowych. Z ulgi nie może skorzystać przedsiębiorca, który rozliczał się w formie karty podatkowej i – jednocześnie – którego sprzedaż była zwolniona od VAT. Prawo do ulgi zachowa więc przedsiębiorca, który opłacał co prawda PIT w formie karty podatkowej, ale rozliczał VAT od sprzedaży. Jego przychodem z działalności jest wówczas wartość sprzedaży, o której mowa w ustawie o VAT, która podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, ale bez kwoty VAT.

Kolejne wykluczenie dotyczy przedsiębiorcy, który podlegał ubezpieczeniom społecznym lub zdrowotnemu także z innego rodzaju pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej).

Do małego ZUS plus nie mogą ponadto „przeskoczyć” przedsiębiorcy, którzy spełniają warunki do opłacania tzw. preferencyjnych składek, tj. naliczanych od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Ostatnie wyłączenie ma natomiast zapobiec wysyłaniu pracowników na samozatrudnienie. Ulga nie przysługuje bowiem, jeśli przedsiębiorca wykonuje dla byłego bądź obecnego pracodawcy prace, które wykonywał dla niego jako pracownik w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Uwaga: z małego ZUS plus można korzystać maksymalnie przez 36 mies. w ciągu ostatnich 60 mies. prowadzenia działalności. Do tego okresu wlicza się czas korzystania z małego ZUS.

Podstawa składek

Jest ona indywidualna dla każdego przedsiębiorcy, zależna od osiągniętego przez niego ubiegłorocznego dochodu.

Indywidualną podstawę składek ustala się w trzech krokach:

Krok 1. Ustalenie przeciętnego miesięcznego dochodu z 2019

W tym celu należy skorzystać ze wzoru:

(roczny dochód z działalności z 2019 / liczba dni kalendarzowych prowadzenia działalności w 2019) x 30

Krok 2. Pomnożenie przeciętnego dochodu przez wskaźnik 0,5

Krok 3. Porównanie ustalonej podstawy do ustawowych „widełek”

Indywidualnie ustalona podstawa wymiaru składek z małego ZUS plus nie może być:

• niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia, tj. 780 zł,
• wyższa niż 60% prognozowanego na dany rok przeciętnego wynagrodzenia, tj. 3136,20 zł.

Dokumenty zgłoszeniowe

Aby „przejść” na mały ZUS plus, trzeba dopełnić określonych formalności (patrz tabela). Niezgłoszenie się do ubezpieczeń w terminie, z odpowiednim kodem ubezpieczenia dla małego ZUS plus, oznacza rezygnację z tej ulgi. Rezygnacja jest nieodwołalna. Z ulgi można wówczas skorzystać dopiero od następnego roku kalendarzowego.

Dotyczy to również przedsiębiorców, którzy obecnie spełniają warunki do korzystania z małego ZUS plus, ale podlegają tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tak jest w przypadku osób posiadających inny tytuł do ubezpieczeń społecznych (etat czy zlecenie) albo przebywających na zasiłku macierzyńskim. Jeśli taki przedsiębiorca nie zgłosi się w ZUS od lutego 2020 z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia i w odpowiednim terminie, a w trakcie roku straci inny tytuł do ubezpieczeń społecznych, z działalności nie będzie mógł skorzystać z małego ZUS plus do końca 2020.

Później niż od lutego br. mogą się natomiast zgłosić do małego ZUS plus ci przedsiębiorcy, którzy obecnie nie spełniają ustawowych warunków (np. świadczą usługi na rzecz byłego pracodawcy) lub korzystają z „preferencyjnych składek”.

Dodatkowe obowiązki

Przedsiębiorca korzystający z małego ZUS plus poza tym, że – jak każdy inny płatnik – ma obowiązek przekazywać dokumenty ubezpieczeniowe i opłacać składki, musi również:

• przekazać w deklaracji rozliczeniowej lub w imiennym raporcie miesięcznym informację o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie i formach opodatkowania prowadzonej działalności, a także o podstawie wymiaru składek (na ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II, przekazanych w komplecie z ZUS DRA); dotyczy to również przedsiębiorców, którzy złożyli te dokumenty za styczeń w związku z korzystaniem z małego ZUS,
• przedstawić – na żądanie ZUS – dokumenty potwierdzające zastosowane w poprzednim roku formy opodatkowania, wysokość rocznego przychodu i dochodu – w ciągu 14 dni od wezwania, pod rygorem ustalenia przez ZUS za wszystkie miesiące danego roku podstawy składek na ogólnych zasadach, tj. w wysokości 60% przeciętnego prognozowanego na dany rok wynagrodzenia.