W jaki sposób potwierdzać liczbę godzin pracy zleconej

Począwszy od 2017, w każdym roku kalendarzowym obowiązuje minimalna stawka godzinowa zapłaty dla osób wykonujących umowy zlecenia lub podobne o świadczenie usług w ramach własnej działalności gospodarczej (pod warunkiem niezatrudniania pracowników i zleceniobiorców) oraz poza nią (art. 1 pkt 1a i 1b, art. 2 i 3 ustawy z 10.10.2002 o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, DzU z 2018 poz. 2177, dalej umw). Stawka podlega regularnej waloryzacji na zasadach analogicznych jak minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2019 minimalna stawka godzinowa zleceniobiorców wynosi 14,70 zł brutto (rozporządzenie RM z 11.09.2018, DzU poz. 1794).

Strony umowy zlecenia mają obowiązek takiego ustalenia wynagrodzenia za jej wykonanie, by gwarantowało za każdą godzinę świadczenia usług co najmniej minimalną stawkę godzinową. Jeśli określona w kontrakcie zapłata nie spełnia tej gwarancji, wykonawcy przysługuje wynagrodzenie z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej (czyli faktycznie wyrównanie do jej poziomu). Zleceniobiorca nie może się zrzec prawa do minimalnej stawki godzinowej ani przenieść prawa do minimalnego wynagrodzenia na inną osobę. Zamawiający musi z kolei wypłacać mu je w gotówce i w dodatku, jeśli umowa zlecenia trwa dłużej niż miesiąc, co najmniej raz w miesiącu (art. 8a umw).

W celu weryfikacji, czy w danym miesiącu wykonawca otrzymał minimalną stawkę godzinową, umw nakłada na strony wymóg sprecyzowania sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia. Odpowiednie klauzule należy zamieścić w umowach zlecenia zawartych w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, np. w opisanym przypadku powinna ona brzmieć: Zleceniobiorca świadczy usługi przez 15 godz. miesięcznie, a przez czas dłuższy – tylko za każdorazową zgodą zamawiającego.

Jeśli umowę zlecenia nawiązano w innej formie niż wymienione (np. ustnie, w sposób dorozumiany), przed rozpoczęciem jej realizacji zleceniodawca powinien potwierdzić zleceniobiorcy ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin świadczenia usług – w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej. Jeśli nie dojdzie do tych ustaleń, zleceniobiorca sam będzie wskazywał liczbę godzin wykonywania powierzonych zadań, przed terminem wypłaty wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej, również w formie pisemnej, elektronicznej bądź dokumentowej (art. 8b umw).

Z przywołanych przepisów absolutnie nie wynika konieczność sporządzania dla zleceniobiorców list obecności, z wyszczególnieniem pracy w podziale na dni. Chodzi o ustalenie ogólnej puli godzin poświęconych przez wykonawcę na wykonywanie zlecenia, przez którą nastąpi podzielenie faktycznie wypłaconego w tym miesiącu wynagrodzenia. Uzyskaną w ten sposób rzeczywistą stawkę godzinową porównuje się następnie z minimalną stawką godzinową.

Objęcie zleceniobiorców obowiązkiem szczegółowego ewidencjonowania godzin pracy zleconej (jak np. pracowników) może się negatywnie odbić na zatrudniającym. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że stanie się dla inspektora pracy pretekstem do zakwalifikowania danej umowy zlecenia do umów o pracę.

Reasumując: najlepszym rozwiązaniem jest zastrzeżenie w pisemnej umowie zlecenia, że wykonawca świadczy usługi sprzątania przez 15 godz. w miesiącu, a w razie konieczności dłuższej pracy – świadczy ją po uzyskaniu zgody zamawiającego. Po pierwsze wskazana klauzula spełnia warunek określenia w umowie sposobu potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia oraz gwarancji zapewnienia minimalnej stawki godzinowej. Po drugie zleceniodawca zabezpieczy się przed samodzielnym oświadczaniem przez wykonawcę liczby godzin pracy (co pozostaje praktycznie poza kontrolą zamawiającego).