W 2024 r. początkujący przedsiębiorcy zapłacą wyższy ZUS
Zgodnie z rozporządzeniem RM z 14.09.2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (DzU poz. 1893) minimalne wynagrodzenie za pracę w I połowie 2024 r. wyniesie 4242 zł, a w II połowie – 4300 zł brutto miesięcznie. Podwyżka ta wywoła skutki także w zakresie składek społecznych i składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców.
Preferencyjny ZUS
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (DG) na mocy ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 221, dalej Pp) lub innych przepisów szczególnych ma prawo przez pierwsze 24 mies. kalendarzowe od dnia rozpoczęcia działalności opłacać niższe składki – od zadeklarowanej podstawy wymiaru, nie niższej od 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, pod warunkiem że:
- nie wykonuje i nie wykonywała DG przez ostatnie 24 mies. kalendarzowe przed dniem rozpoczęcia działalności oraz
- nie prowadzi DG na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia biznesu w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała – w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy – czynności wchodzące w zakres DG (art. 18a usus).
Najniższa, preferencyjna podstawa wymiaru składek w I półroczu 2024 r. wyniesie zatem 1272,60 zł, a same składki będą płacone w wysokości:
- emerytalna – 248,41 zł,
- rentowe – 101,81 zł,
- chorobowa (dobrowolna) – 31,18 zł,
- wypadkowa (1,67%) – 21,25 zł,
czyli w sumie 402,65 zł ze składką chorobową, a bez niej – 371,47 zł.
W II półroczu 2024 r. podstawa wymiaru składek wyniesie 1290 zł, a same składki:
- emerytalna – 251,81 zł,
- rentowe – 103,20 zł,
- chorobowa – 31,61 zł,
- wypadkowa (1,67%) – 21,54 zł,
czyli razem 408,16 zł ze składką chorobową, a bez niej – 376,55 zł.
Minimalna składka zdrowotna
Jeśli standardowa podstawa wymiaru składki zdrowotnej osoby prowadzącej pozarolniczą działalność opodatkowaną według skali bądź liniowo, w tym objętej ulgą IP Box (dochód z tej działalności uzyskany w poprzednim miesiącu), jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (tj. 1 lutego), podstawę tę stanowi właśnie to minimalne wynagrodzenie (art. 81 ust. 1d ustawy zdrowotnej). Minimalna miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla tych przedsiębiorców przez cały 2024 r. wynosi zatem 4242 zł, a minimalna miesięczna składka zdrowotna – 381,78 zł. Z kolei minimalną roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej za 2024 r. stanowi iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnego przez przedsiębiorcę w tym roku i kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę z pierwszego dnia roku składkowego, tj. 4242 zł (art. 81 ust. 2b ustawy zdrowotnej).
Kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązująca 1 stycznia wyznacza również miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej finansowanej przez osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność, rozliczające PIT w formie karty podatkowej. Podstawa składek zdrowotnych przez cały 2024 r. wynosi dla tych osób 4242 zł miesięcznie, a składka zdrowotna – 381,78 zł (art. 81 ust. 2z ustawy zdrowotnej).
Działalność nierejestrowana – limit przychodów
Nie stanowi DG działalność wykonywana przez osobę fizyczną, z której przychód należny nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 mies. nie prowadziła DG (art. 5 ust. 1 Pp). W żadnym miesiącu w I połowie 2024 r. dopuszczalny przychód należny z tej działalności nieewidencjonowanej nie może zatem przewyższyć kwoty 3181,50 zł, a w II połowie 2024 r. – 3225 zł. Jeśli w którymś miesiącu te limity zostaną naruszone, od dnia przekroczenia mamy do czynienia z DG i przedsiębiorca w ciągu 7 dni musi się zgłosić do ZUS oraz opłacać składki. Ponadto zmienia się źródło jego przychodów opodatkowanych PIT – po rejestracji będą to przychody z DG, a nie z tzw. innych źródeł.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych