VAT od usług księgowych na rzecz słowackiego klienta z branży budowlanej

Potwierdza to interpretacja KIS z 10.04.2019 (0111-KDIB3-3.4012.40.2019.2.AMS).

Biuro rachunkowe, które obsługiwało spółkę mającą siedzibę działalności gospodarczej na Słowacji (i niemającą stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce), uważało, że powinno dokumentować swoje usługi fakturą ze stawką VAT 23%. Klient był bowiem zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT, składał tu deklaracje, odliczał VAT naliczony i odprowadzał VAT należny z tytułu świadczonych na terytorium RP usług związanych z nieruchomościami (jako wykonawca obiektów przemysłowych, m.in. hal o konstrukcji stalowej). Nie wykonywał w Polsce innych usług.

Zdaniem biura usługi rachunkowo-księgowe świadczone na rzecz klienta podlegają VAT w Polsce, zgodnie z art. 28e ustawy o VAT, jako usługi związane z nieruchomościami, a nie na Słowacji (czyli w miejscu siedziby działalności gospodarczej klienta, zgodnie z art. 28b ust. 1). Usługi te są bowiem świadczone wyłącznie z powodu budowy w Polsce nieruchomości przez klienta. Pozostają więc w pośrednim związku z nieruchomościami położonymi na terytorium RP.

KIS uznała to stanowisko za nieprawidłowe.

W myśl art. 28e ustawy o VAT w przypadku określenia miejsca świadczenia (i opodatkowania) usług związanych z nieruchomościami decydujące znaczenie ma miejsce położenia nieruchomości, z którą dana usługa jest związana, bez względu na to, dla jakiego podmiotu jest wykonywana oraz gdzie znajduje się siedziba usługobiorcy.

KIS przypomniała, że w świetle ustawy o VAT i unijnych przepisów chodzi tu jedynie o takie świadczenie usług, które pozostaje w wystarczająco bezpośrednim związku z nieruchomością. Konieczne jest, aby przedmiotem świadczenia usług była sama nieruchomość (by stanowiła ona centralny i nieodzowny element tego świadczenia).

Zdaniem KIS związek usług rachunkowo-księgowych z nieruchomością nie jest wystarczająco bezpośredni: Z orzecznictwa TSUE wynika, że dla uznania świadczonych usług za związane z nieruchomościami musi wystąpić ścisły związek danego świadczenia z konkretną nieruchomością. Usługi te nie mogą mieć jedynie jakiegokolwiek związku z nieruchomością. Warunkiem uznania ich za związane z nieruchomością jest zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem a daną nieruchomością.

Mając na uwadze charakter świadczonych przez spółkę usług, które nie mają za przedmiot nieruchomości, a polegają na rozliczeniu podmiotu, który świadczy usługi związane z wykonaniem obiektów przemysłowych, należy stwierdzić, że usługi wnioskodawcy nie cechują się ani pośrednim, ani tym bardziej bezpośrednim związkiem pomiędzy świadczeniem a daną nieruchomością.

(...) Nieruchomość nie jest centralnym elementem wykonywanych przez wnioskodawcę usług rachunkowo-księgowych. Rezultatem jego prac nie są nieruchomości, lecz rozliczenia rachunkowo-księgowe. Nie sposób uznać, że nieruchomość jest wpisana w istotę świadczonej przez wnioskodawcę usługi (tkwi w niej samej), że jest jej centralnym elementem nadającym sens usłudze i determinującym jej treść.

(...) Do wykonania robót budowlanych konieczne są np. materiały budowlane, sprzęt budowlany, pracownicy, ale nie usługi rachunkowo-księgowe. Można oddać do użytku i nawet użytkować obiekt budowlany bez jakiegokolwiek rozliczenia tej budowy pod względem podatkowym, niezależnie od tego, czy brak takiego rozliczenia jest zgodny z przepisami prawa podatkowego, czy nie. (...) Zatem – w ocenie organu – realizowane przez wnioskodawcę usługi rachunkowo-księgowe, świadczone na rzecz klienta, nie są usługami związanymi z nieruchomością, w rozumieniu art. 28e ustawy.

KIS stwierdziła, że usługi te będą opodatkowane zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, w myśl której miejscem świadczenia, a tym samym opodatkowania usług w przypadku świadczenia ich na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym usługobiorca ma siedzibę działalności gospodarczej. Tym samym ww. usługi nie będą opodatkowane w Polsce, lecz na Słowacji. Biuro powinno udokumentować je fakturą bez stawki VAT, lecz z adnotacją „odwrotne obciążenie”.