Ulga termomodernizacyjna – objaśnienia MF

Przypomnijmy, że ulga wprowadzona od 1.01.2019 i uregulowana w art. 26h updof polega na tym, że właściciel lub współwłaściciel budynku mieszkalnego jednorodzinnego – opłacający PIT na zasadach ogólnych (także w formie podatku liniowego) lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (art. 11 ust. 1 uzpd) – ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku.

Warunki korzystania z ulgi…

Przedsięwzięcie to musi być zakończone w 3 kolejnych latach, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek (niespełnienie tego warunku powoduje, że odliczone uprzednio kwoty należy doliczyć do dochodu za rok, w którym upłynął 3-letni termin). Przykładowo jeśli pierwszy wydatek został poniesiony w 2019, inwestycja powinna być zrealizowana do końca 2022.

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki (najwcześniej w zeznaniu za 2019). Kwota odliczenia nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie/przychodzie podatnika podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Łączna kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Wysokość wydatków objętych ulgą ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane VAT, wydatek odlicza się w kwocie brutto (wraz z VAT), o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o VAT.

Wykaz rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych określa rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z 21.12.2018 (DzU poz. 2489).

…i ich interpretacja przez MF

Z objaśnień MF wynika m.in., że:

• ulga nie przysługuje posiadaczowi budynku niemającemu do niego tytułu prawnego, z którego wynikałoby prawo własności (np. członkowi rodziny właściciela mieszkającemu w tym budynku, najemcy, dzierżawcy),
• z ulgi nie można korzystać w przypadku budynku będącego w budowie; odliczenie dotyczy budynków już wybudowanych; obiekt powinien mieć status budynku mieszkalnego jednorodzinnego najpóźniej na dzień dokonania odliczenia,
• budynek nie musi służyć zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych, nie jest przeszkodą w korzystaniu z ulgi np. to, że pokoje w budynku są wynajmowane turystom w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
• do ulgi uprawnia też montaż instalacji (np. kolektorów słonecznych) na innym budynku (obiekcie gospodarczym) powiązanym z budynkiem mieszkalnym, gdy z przyczyn technicznych czy ze względów prawnych (gdy np. chodzi o zabytek) nie było możliwe jej umieszczenie na budynku mieszkalnym,
• aby skorzystać z ulgi, podatnik nie musi przeprowadzać audytu energetycznego (również przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego),
• limit ulgi nie jest związany z jedną inwestycją czy jednym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, lecz przypisany do danego podatnika, niezależnie od liczby inwestycji; w przypadku małżonków dotyczy każdego z nich odrębnie (każdemu przysługuje odliczenie w wysokości maksymalnie 53 tys. zł),
• współwłaściciele, którzy równolegle ponieśli wydatki termomodernizacyjne przy odliczeniu, nie stosują proporcji odpowiadającej udziałowi we współwłasności budynku,
• w ramach ulgi nie można odliczyć wydatków sfinansowanych dotacją (gdy podatnik skorzystał z ulgi, a potem otrzymał dotację, dolicza do bieżącego dochodu odliczone wcześniej kwoty); inaczej jest z pożyczką otrzymaną ze środków NFOŚiGW lub WFOŚiGW, jednak późniejsze umorzenie takiej pożyczki w całości lub w części powoduje, że podatnik traci prawo do odliczenia (w tej części, która podlegała umorzeniu),
• nie podlegają odliczeniu wydatki, uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z innych ulg podatkowych (np. gdy ten sam wydatek został rozliczony w ramach tzw. ulgi mieszkaniowej, polegającej na zwolnieniu z PIT dochodu ze sprzedaży nieruchomości).

Dotacje wolne od podatku

MF odniósł się też do nowego zwolnienia od PIT (art. 21 ust. 1 pkt 129a updof) dla świadczeń, w szczególności dotacji oraz kwot umorzonych pożyczek, otrzymanych od 1.01.2019 ze środków NFOŚiGW lub WFOŚiGW na przygotowanie dokumentacji oraz realizację przedsięwzięcia w budynku:

• mieszkalnym jednorodzinnym lub
• mieszkalnym jednorodzinnym nowo budowanym, który nie został przekazany lub zgłoszony do użytkowania, pod warunkiem że zgodnie z przepisami Prawa budowlanego uzyskano zgodę na rozpoczęcie budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego

w ramach programów mających na celu poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery.

MF wskazał, że obecnie realizowane są 2 takie programy:

• „Mój Prąd”, obejmujący wyłącznie istniejące budynki mieszkalne,
• „Czyste Powietrze”, dotyczący również budynków nowo budowanych (w tym przypadku ważne jest, aby rozpoczęcie budowy nastąpiło zgodnie z przepisami prawa budowlanego, tzn. uzyskano decyzję o pozwoleniu na budowę lub dokonano zgłoszenia budowy, wobec którego nie został wniesiony sprzeciw).

Środków uzyskanych z tych programów nie trzeba wykazywać w zeznaniu rocznym. Ponieważ dniem powstania przychodu z udzielonej dotacji jest dzień otrzymania środków, a nie dzień ich przyznania, dotacje przyznane przed 1.01.2019, a wypłacone po tym dniu, również korzystają ze zwolnienia od PIT.