Udział w spółce komandytowej a prawo do karty podatkowej

Jednym z warunków opodatkowania w formie karty podatkowej jest, aby podatnik nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej niż wymieniona w art. 23 uzpd, co wynika z art. 25 ust. 1 pkt 4 uzpd. Przepis ten faktycznie jest różnie interpretowany. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że bycie wspólnikiem spółki osobowej (do 31.12.2020 za taką była również uważana dla celów podatkowych spółka komandytowa) wyklucza możliwość opodatkowania kartą.

Pogląd ten wyraził także NSA w wyroku z 18.05.2018 (II FSK 1391/16). Orzekł, że skoro w świetle updof wspólnik spółki komandytowej uzyskuje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (do 31.12.2020 przychody z udziału w spółce komandytowej były zaliczane do tego źródła), to jest to równoznaczne z prowadzeniem przez niego tej działalności.

Coraz częściej jednak sądy administracyjne orzekają inaczej. Wyraźnie przy tym podkreślają, że nie podzielają wykładni zaprezentowanej w ww. wyroku. Zgodnie z aktualną, dominującą linią orzeczniczą, uzyskiwanie przychodu z udziału w spółce komandytowej nie wyklucza opodatkowania w formie karty podatkowej, bo objęcie udziałów w takiej spółce nie stanowi „prowadzenia innej działalności gospodarczej”.

Taki pogląd wyraził NSA w wyroku 19.01.2021 (II FSK 2683/18), utrzymując w mocy wyrok WSA w Gdańsku z 17.04.2018 (I SA/Gd 267/18). WSA potwierdził, że po przystąpieniu do spółki wspólnik uzyskuje przychody z działalności gospodarczej, ale nie jest to równoznaczne z prowadzeniem tej działalności. Prowadzi ją spółka, a nie wspólnicy.

Identycznie NSA orzekł w wyrokach z 30.07.2020 (II FSK 3407/18) i 11.04.2019 (II FSK 173/19). Również wyraził pogląd, że podatnik nie utraci prawa do opłacania podatku w formie karty podatkowej z tytułu prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej (wymienionej w art. 23 uzpd) z powodu uzyskiwania przychodu z udziału w spółce komandytowej. Uzyskiwanie przychodu z udziału w spółce komandytowej przez stronę jako komandytariusza nie jest bowiem równoznaczne z prowadzeniem innej pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 25 ust. 1 pkt 4 uzpd.

Podsumowując: w świetle dominującej aktualnie linii orzeczniczej przedsiębiorczyni nie powinna stracić możliwości opłacania karty podatkowej za miesiące, w których jednocześnie była wspólnikiem spółki komandytowej.

Odliczanie straty

Jeśli chodzi o możliwość odliczenia straty z działalności w spółce komandytowej od innych dochodów wykazanych w zeznaniach PIT-37 i PIT-28, to należy pamiętać, że PIT-37 składają podatnicy, którzy w roku podatkowym nie prowadzili pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach, przy zastosowaniu skali podatkowej. Zeznanie to nie pozwala na obniżenie dochodów o straty z takiej działalności z lat ubiegłych (a tym bardziej z roku bieżącego).

Natomiast w PIT-28 wykazywane są przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zgodnie z art. 11 ust. 1 uzpd podatnik opłacający ryczałt może odliczyć od przychodów stratę, o której mowa w art. 9 ust. 3–3b updof, oraz wydatki określone w art. 26 ust. 1 i art. 26h ust. 1 updof, jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie updof.

W PIT-28 można więc odliczyć stratę z lat ubiegłych wykazaną w ramach tego samego źródła przychodów, poniesioną w czasie opodatkowania według zasad ogólnych lub podatkiem liniowym (czyli na podstawie updof).

Zakładamy, że źródło przychodów wykazanych przez przedsiębiorczynię w PIT-28 za 2020 było to samo, co źródło przychodów z udziału w spółce komandytowej (działalność gospodarcza). W zeznaniu tym mogła więc odliczyć od przychodów opodatkowanych ryczałtem stratę z działalności gospodarczej poniesioną w 2019, w czasie gdy była opodatkowana według zasad ogólnych lub podatkiem liniowym. Strata za 2020 może być ew. odliczona w PIT-28 za 2021.

Stosuje się tu odpowiednio art. 9 ust. 3–3b updof, co oznacza, że jednorazowo można odliczyć kwotę straty nieprzekraczającą 5 mln zł. Nieodliczona kwota może być odliczona w kolejnych latach (w sumie w okresie nie dłuższym niż 5 lat), a kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Odliczanie składki zdrowotnej

W odniesieniu do składki zdrowotnej zapłaconej z tytułu bycia wspólnikiem spółki komandytowej nie ma wymogu, by odliczana od podatku składka była opłacona z tego samego tytułu (z tego samego źródła). Można ją więc odliczyć w PIT-37 lub w PIT-28, natomiast nie można odliczyć tej samej kwoty składki w obu zeznaniach jednocześnie.

W PIT-37 odliczeniu od podatku podlegają składki zdrowotne, określone w art. 27b updof, tj. m.in. opłacone w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z ustawą zdrowotną. Nie mogą być odliczone składki:

• odliczone na podstawie uzpd,
• odliczone od podatku liniowego,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od PIT, od którego zaniechano poboru podatku.

Podstawą do odliczenia składki zdrowotnej w PIT-28 od ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest art. 13 uzpd – ryczałt w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki opłaconej przez podatnika, o której mowa w art. 27b ust. 1 updof, jeżeli nie została odliczona od podatku dochodowego (obliczonego na podstawie updof).

Kwota składki zdrowotnej, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy jej wymiaru (opłacona składka wynosi 9% podstawy).