Tarcza 4.0 – korekty w pomocy dla przedsiębiorców i wykonawców cywilnych

To tylko niektóre zmiany wprowadzone ustawą z 19.06.2020 o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (DzU poz. 1086, dalej tarcza 4.0). Większość jej przepisów weszła w życie 24.06.2020.

Postojowe dla przedsiębiorców

Do 23.06.2020 świadczenie postojowe przysługiwało osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (DG), gdy nie podlegała ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (i spełniała pozostałe kryteria ustawowe). Tarcza 4.0 złagodziła ten wymóg, przyznając je zainteresowanym również wtedy, gdy podlegają ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu – pod warunkiem jednak, że w tym zbiegu ubezpieczeń odprowadzają składki emerytalne i rentowe z DG, choćby dobrowolnie. Od 24.06.2020 o świadczenie postojowe mogą się zatem starać przedsiębiorcy, którzy oprócz tego mają etat bądź zatrudnienie pracownicze w niewielkim wymiarze czy zlecenie. Dostaną je, jeśli z DG będą opłacać składki emerytalne i rentowe – fakultatywnie albo obligatoryjnie (zmiany art. 15zq ust. 1 i 4 ustawy z 2.03.2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, DzU poz. 374, dalej specustawa).

Od 24.06.2020 wniosek o postojowe składa się wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępnionego bezpłatnie przez ZUS w systemie teleinformatycznym (korekta art. 15zs ust. 6 specustawy).

Świadczenie postojowe wynosi 2080 zł (80% minimalnej płacy), a dla przedsiębiorców opodatkowanych w formie karty podatkowej i jednocześnie korzystających ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT (nie muszą spełniać przesłanki zawieszenia DG lub spadku obrotów) – 1300 zł (50% minimalnej płacy). Można się o nie starać najwyżej 3-krotnie.

Postojowe dla wykonawców cywilnych

Niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu pozostało natomiast warunkiem koniecznym do uzyskania świadczenia postojowego przez wykonawcę cywilnego (osoba wykonująca umowę zlecenia, inną o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, oraz o dzieło). Do 23.06.2020 wniosek RSP-C lub RSP-CK – kontynuacja zawsze składał za niego zleceniodawca/zamawiający. Od 24.06.2020 może go zgłosić również sam zleceniobiorca, jeśli płatnik odmawia dopełnienia tej formalności.

We wniosku (RSP-CZ) zleceniobiorca potwierdza m.in.: odmowę zgłoszenia wniosku przez zleceniodawcę, datę zawarcia umowy cywilnoprawnej i wysokość wynagrodzenia z jej tytułu, niedojście do skutku bądź ograniczenie jej wykonywania z powodu przestoju w prowadzeniu działalności przez zleceniodawcę (dodanie nowego art. 15zsa do specustawy).

Świadczenie postojowe dla wykonawcy cywilnego wynosi zasadniczo 2080 zł (80% minimalnej płacy), ale jeśli w miesiącu poprzedzającym miesiąc zgłoszenia wniosku jego przychód z umów cywilnych był mniejszy niż 1300 zł (50% minimalnej płacy), dostaje on sumę wynagrodzeń z umów. Świadczenie również należy się najwyżej 3-krotnie.

Dofinansowanie kosztów DG

Od 24.06.2020 przedsiębiorca będący osobą fizyczną i niezatrudniający pracowników, starający się u starosty o dofinansowanie z FP kosztów prowadzenia DG, ma prawo liczyć wymagany spadek obrotów już od 1.01.2020. Obecnie spadek obrotów definiuje się bowiem jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych mies. kalendarzowych, przypadających po 31.12.2019 i do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku – w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych mies. kalendarzowych roku poprzedniego. Przed zmianą okres porównawczy musiał przypadać po 1.01.2020, co uniemożliwiło wzięcie pod uwagę przychodów z tego miesiąca kalendarzowego. Okres porównawczy nadal może się rozpocząć w trakcie miesiąca kalendarzowego – za miesiąc przyjmuje się więc wówczas kolejnych 30 dni (modyfikacja art. 15zzc ust. 2 specustawy).

Wniosek o dofinansowanie kosztów DG przedsiębiorca składa do powiatowego urzędu pracy (PUP) właściwego dla swojej siedziby po ogłoszeniu naboru przez jego dyrektora. Wcześniej kierował go do PUP właściwego dla miejsca prowadzenia DG i w dodatku był ograniczony terminem – 14 dni po ogłoszeniu naboru (zmiana art. 15zzc ust. 8 specustawy).

Wnioski zgłoszone i nierozpatrzone przez PUP właściwy dla miejsca prowadzenia DG do 23.06.2020 podlegają rozpoznaniu przez ten urząd. Ponadto rozpoczęte i niezakończone przed 24.06.2020 nabory wniosków nie kończą się z upływem 14-dniowego terminu, lecz trwają do dnia ogłoszenia ich zamknięcia przez dyrektora PUP (art. 96 i art. 99 tarczy 4.0).

Od 24.06.2020 wskazane dofinansowanie nie podlega egzekucji, a w razie jego przekazania na rachunek płatniczy jest wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego. Jeśli przed 24.06.2020 zostało już zajęte, dalsza egzekucja jest niedopuszczalna, a kwoty zabrane i nierozdysponowane zostaną zwrócone (art. 98 tarczy 4.0).

Mikropożyczka

Tarcza 4.0 wprowadziła zasadę, że przyznana pożyczka wraz z odsetkami zostanie automatycznie umorzona, jeżeli przedsiębiorca będzie prowadził działalność przez 3 mies. od jej udzielenia (korekta art. 15zzd ust. 7 specustawy). Dotychczas przedsiębiorca, który spełnił ten warunek, mógł wnioskować o jej umorzenie. Do pożyczek udzielonych przed 24.06.2020 stosuje się nowe, korzystniejsze zasady. Dotyczy to odpowiednio umów pożyczki zawartych do 23.06.2020. Ulegają one zmianom z mocy prawa.

Wnioski o pożyczkę, złożone i nierozpatrzone do 23.06.2020, PUP weryfikuje według znowelizowanych przepisów, bez potrzeby korygowania wniosków. Umowy pożyczki, podpisane przez mikroprzedsiębiorców wraz z wnioskiem do daty wejścia w życie tarczy 4.0, podlegają automatycznej modyfikacji z mocy prawa (art. 97 tarczy 4.0). PUP ma obowiązek poinformować o automatycznej korekcie wniosków i umów na tablicy ogłoszeń w swojej siedzibie oraz w postaci elektronicznej, z wykorzystaniem strony internetowej urzędu (art. 97 ust. 4 tarczy 4.0).

Od 24.06.2020 wniosek o pożyczkę przedsiębiorca zgłasza do PUP właściwego dla swojej siedziby (a nie dla miejsca prowadzenia DG), po ogłoszeniu naboru przez jego dyrektora (zmiana art. 15zzd ust. 2 specustawy). Wnioski o pożyczkę, złożone i nierozpatrzone do 23.06.2020 przez PUP właściwy dla miejsca prowadzenia DG, podlegają rozpoznaniu przez ten urząd (art. 99 tarczy 4.0).

Od 24.06.2020 pożyczka nie podlega egzekucji, a w razie jej przekazania na rachunek płatniczy jest wolna od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego. Jeśli przed 24.06.2020 została już zajęta, dalsza egzekucja jest niedopuszczalna, a kwoty zabrane i nierozdysponowane zostaną zwrócone (art. 98 tarczy 4.0).

Abolicja składkowa

Wniosek o zwolnienie ze składek (RDZ) od 24.06.2020 można składać do ZUS tylko w formie elektronicznej: za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępnionego bezpłatnie przez ZUS w systemie teleinformatycznym. Nie ma zatem możliwości przekazywania wniosku papierowego za pośrednictwem poczty czy osobiście w placówce ZUS (korekta art. 31zp ust. 4 specustawy).

Tarcza 4.0 przyznała również wskazane zwolnienie ze składek (100% składek) płatnikom o statusie duchownych, przełożonemu domu zakonnego, innej zwierzchniej instytucji diecezjalnej albo zakonnej – w odniesieniu do składek należnych od duchownych za marzec, kwiecień i maj 2020 (zmiana art. 31zo ust. 3 specustawy).