Stosowanie ulgi na złe długi przez podatnika ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Od 1.01.2023 r. obowiązuje art. 11 ust. 13a uzpd stanowiący, że do wierzytelności i zobowiązań zwiększających lub zmniejszających przychody art. 11 ust. 3 uzpd stosuje się odpowiednio.

Jeżeli zatem podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu, odliczeń z tytułu ulgi na złe długi dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

Zmiana ta została wprowadzona ustawą z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2180). Jak wynika z uzasadnienia do jej projektu (druk nr 2544 Sejmu IX kadencji), zmiana w art. 11 polegająca na dodaniu ust. 13a doprecyzowuje regulacje w zakresie zwiększania lub zmniejszania przychodów o wartość wierzytelności i zobowiązań wynikających z transakcji handlowych. Eliminuje podnoszone wątpliwości w zakresie zwiększania lub zmniejszania przychodów o wartość wierzytelności lub zobowiązań wynikających z transakcji handlowych, w przypadku gdy podatnik osiąga przychody, np. z działalności gospodarczej, opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu. Przesądza, że w przypadku osiągania np. przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych różnymi stawkami ryczałtu zwiększenie lub zmniejszenie przychodów będzie odbywało się od każdego rodzaju przychodów, w takim stosunku, w jakim pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

Skoro ustawodawca zaakceptował te zmiany, należy przyjąć, że przepisy w dotychczasowym brzmieniu budziły wątpliwości. Moim zdaniem, skoro MF nie uznał za możliwe ich rozwianie np. w drodze interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych i konieczna była nowelizacja uzpd, wątpliwości te miały charakter niedających się usunąć. W takim przypadku, przed 1.01.2023 r. należało zastosować art. 2a Op, nakazujący rozstrzygać je na korzyść podatnika.

Ponieważ ustawa nowelizująca uzpd z 7.10.2022 r. nie zawiera regulacji przejściowych w zakresie art. 11 ust. 13a uzpd, przepisu tego nie stosuje się do przychodów uzyskanych przed 2023 r. Oznacza to, że podatnicy mogą skorygować sposób rozliczenia ulgi na złe długi za lata wcześniejsze, jeśli uznają, że zastosowali niekorzystny sposób jej odliczenia.

Podatnik sam powinien określić, czy taka korekta przyniesie mu korzyść. Nie zależy to od uznania organu, gdyż obowiązek stosowania przez organy podatkowe art. 2a Op nie oznacza przyznania podatnikowi ulgi podatkowej ani pomocy publicznej. Prawo do otrzymania tego rodzaju korzyści ma zrekompensować podatnikowi uciążliwości związane ze stanowieniem niejednoznacznego prawa.

Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty za 2021 r. (czy 2022) i załączenie do niego skorygowanego zeznania PIT-28 nie rodzi dla podatnika negatywnych skutków w razie sporu z organami podatkowymi.

Nasuwa się też konkluzja, że zawsze, gdy prawodawca uzna za konieczne „doprecyzowanie” przepisów prawa podatkowego, warto się zastanowić, czy nie oznacza to, że dotychczasowa wieloznaczność tych przepisów pozwala na skorzystanie z prawa określonego w art. 2a Op.