Status cichego wspólnika nie odbiera prawa do ulg składkowych po rozpoczęciu własnej działalności

Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność

Usus w art. 8 ust. 6 do osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność zalicza:

1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą (DG) na mocy Prawa przedsiębiorców (ustawa z 6.03.2018 r., tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 236, dalej Pp) lub innych przepisów szczególnych (z wyjątkiem korzystającej z ulgi „na start” określonej w art. 18 ust. 1 Pp),

2) twórcę i artystę,

3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z DG w myśl updof,

4) wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., wspólnika spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

5) akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,

6) komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej,

7) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie Prawa oświatowego.

Dla kogo ulga „na start”

Na mocy art. 18 ust. 1 Pp z półrocznego zwolnienia z obowiązku opłacania składek społecznych może skorzystać przedsiębiorca, który łącznie spełnia poniższe warunki:

• ma status osoby fizycznej,
• podejmuje DG po raz pierwszy albo ponownie, ale po upływie co najmniej 60 mies. od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
• wznowionej DG nie wykonuje dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem jej rozpoczęcia w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym realizował w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres aktywowanej działalności,
• nie jest przedsiębiorcą, który spełnia kryteria z art. 5a ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 90).

Zgodnie z przywołanym przepisem osoba, która rozpoczęła prowadzenie DG po co najmniej 3 latach nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu w KRUS jako rolnik lub domownik, nadal jest objęta tym ubezpieczeniem podczas wykonywania działalności, jeśli spełnia łącznie poniższe warunki:

• złożyła w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia rolniczego w ciągu 14 dni od rozpoczęcia wykonywania DG,
• nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym,
• nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym,
• nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
• kwota należnego PIT za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej DG nie przekracza 4358 zł (obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 30.04.2024 r., poz. 337).

Jeśli więc osoba chcąca otworzyć indywidualną DG spełni wszystkie te wymogi, może korzystać z ulgi „na start”. W żaden sposób nie odbiera tej możliwości posiadanie w przeszłości statusu cichego wspólnika w spółce z o.o.

Przypomnijmy, że ulga „na start” polega na zwolnieniu z opłacania składek społecznych z tytułu aktywowanej działalności przez 6 mies. Trzeba natomiast regulować co miesiąc składkę zdrowotną, której sposób obliczenia zależy od wybranej formy opodatkowania (art. 81 ustawy zdrowotnej). Dlatego w ciągu 7 dni od podjęcia działalności taki przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić się do ZUS na formularzu ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 40 xx.

Kiedy preferencyjne składki

Osoba fizyczna prowadząca DG na mocy Pp lub innych przepisów szczególnych może w ciągu pierwszych 24 mies. kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności płacić składki społeczne od kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę – pod warunkiem, że:

• nie prowadzi lub w ciągu ostatnich 60 mies. kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania DG nie prowadziła pozarolniczej działalności oraz
• nie wykonuje DG dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem jej rozpoczęcia w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres prowadzonej DG (art. 18a usus).

Dotyczy to odpowiednio przez 24 mies. kalendarzowe osoby, która wyczerpała okres korzystania z ulgi „na start”.

Posiadanie w przeszłości statusu cichego wspólnika nie pozbawia również przedsiębiorcy prawa do opłacania preferencyjnych składek społecznych, jeżeli spełnia on powyższe kryteria.

Aby skorzystać z preferencji, powinien on zgłosić się do ZUS na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 xx. Oczywiście ma obowiązek odprowadzania składki zdrowotnej na ogólnych zasadach (zależnie od formy opodatkowania).