Standardowe ubezpieczenie OC biura rachunkowego nie chroni przed błędną poradą prawną

Być może wyrok byłby inny, gdyby powód – klient biura rachunkowego – domagał się wypłaty ubezpieczenia z tytułu czynności doradztwa podatkowego niezastrzeżonych wyłącznie dla profesjonalnych pełnomocników oraz biegłych rewidentów, tj. gdyby wskazał na czynności wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o doradztwie podatkowym:

• prowadzenie ­– w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów – ksiąg rachunkowych, podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
• sporządzanie – w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów – zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.

Czynności te – mimo że wymienione w ustawie o doradztwie podatkowym – mogą być wykonywane również przez biura rachunkowe niemające odpowiednich, zawodowych uprawnień.

W tej sprawie jednak klient obrał inną strategię i uparcie twierdził, że udzielono mu porady prawnej. A że okazała się ona błędna, poniósł szkodę. Tylko z ostrożności procesowej dodał, że nawet gdyby uznać, iż właściciel biura nie był uprawniony do wykonywania czynności doradztwa podatkowego, to szkoda wynikała także z nieprawidłowego prowadzenia ewidencji VAT oraz sporządzania deklaracji podatkowych.

Sądy obu instancji nie miały wątpliwości, że wykupiona przez biuro rachunkowe polisa nie mogła obejmować udzielania porad z zakresu prawa podatkowego, bo jest to zastrzeżone wyłącznie dla doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów.

Chodziło o odliczenie VAT naliczonego przy zakupie i eksploatacji tzw. bankowozu. Klient biura rachunkowego twierdził, że zdecydował się na zakup tego pojazdu tylko dlatego, że skusiła go wizja odliczenia całego VAT zawartego w jego cenie i cenie paliwa. O takiej możliwości – jak mówił – poinformował go pracownik salonu samochodowego, a potem potwierdził ją także właściciel biura rachunkowego.

Po roku naczelnik US zakwestionował te odliczenia. Ostatecznie spór ze skarbówką skończył się przegraną podatnika w WSA w Bydgoszczy na kwotę przekraczającą 38 tys. zł.

Na dodatek inny sąd – Sąd Rejonowy w Bydgoszczy – uznał podatnika winnym popełnienia przestępstwa skarbowego i ukarał grzywną 1600 zł, a także obciążył kosztami postępowania procesowego.

Podatnik ocenił, że wskutek – jak to określał – błędnej porady podatkowej poniósł szkodę przekraczającą 40 tys. zł i takiego odszkodowania zażądał od towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym ubezpieczony był właściciel biura rachunkowego. Towarzystwo odmówiło jednak wypłaty odszkodowania. Argumentowało, że zawarta między nim a właścicielem biura umowa dotyczyła wyłącznie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, a nie czynności zastrzeżonych dla doradców podatkowych.

Tak samo orzekły sądy obu instancji. Stwierdziły, że udzielanie porad nie mieściło się w zakresie uprawnień biura rachunkowego. Sąd Okręgowy podkreślił, że choć ustawa deregulacyjna (z 9.05.2014 o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, DzU poz. 768) rozszerzyła katalog czynności doradztwa podatkowego o prowadzenie ksiąg rachunkowych, to jednak nadal pewne czynności mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby wpisane na listę doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych lub biegłych rewidentów. Do takich czynności należy udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.

W tej sprawie nie było wątpliwości ani sporu co do tego, że właściciel biura nie był doradcą podatkowym, adwokatem, radcą prawnym ani biegłym rewidentem

Z tego powodu Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił w całości powództwo klienta biura. Co prawda Sąd Okręgowy uznał apelację podatnika częściowo za zasadną, ale tylko w zakresie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Nie zgodził się z sądem I instancji, że podatnik nie wskazał precyzyjnie wysokości odsetek, które miały związek z nieprawidłowym wypełnieniem przez biuro ewidencji VAT oraz deklaracji podatkowych. Zdaniem Sądu Okręgowego wielkość szkody w tym zakresie nie budziła wątpliwości, bo kwota odsetek wynikała wprost z dokumentów, w tym z pokwitowań wpłat.