Sprawozdanie finansowe w czasie pandemii COVID -19 – rekomendacje KSR
W dokumencie opublikowanym na stronie internetowej gov.pl, poruszono następujące zagadnienia:
- założenie kontynuacji działalności w czasie COVID-19 z uwzględnieniem zdarzeń po dniu bilansowym,
- inwentaryzacja w czasie COVID -19,
- ujęcie w księgach rachunkowych oraz prezentacja i ujawnienia w sprawozdaniu finansowym (sf):
- wsparcia uzyskanego w ramach tzw. tarczy antykryzysowej oraz w ramach innych form pomocy,
- dodatkowych kosztów działalności operacyjnej spowodowanych COVID-19,
- ostrożna wycena aktywów i zobowiązań w celu uwzględnienia skutków gospodarczych COVID-19, w tym aktualizacja szacunków i wycena w wartościach godziwych,
- wycena produktów przy niewykorzystanych na skutek COVID-19 zdolnościach produkcyjnych,
- sprawozdanie z działalności – informacje w związku z COVID-19.
W rekomendacjach wskazano m.in, że wartość zakupionych (w związku z COVID-19) środków dezynfekujących, rękawiczek, półmasek filtrujących i masek połączonych z filtrami, służących bezpośrednio do ochrony pracowników ujmuje się w księgach rachunkowych jednostki na kontach kosztów według rodzajów np.:
a) „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” – jeżeli środki ochronne zostały przekazane poszczególnym pracownikom jednostki;
b) „Zużycie materiałów i energii” – gdy środki ochronne zostały udostępnione wszystkim pracownikom w sposób nieograniczony (tj. płyn dezynfekujący, rękawiczki i maseczki dostępne są w określonych pomieszczeniach np. łazienka, korytarze i pomieszczenia biurowe) lub służą klientom.
Jeżeli jednostka prowadzi ewidencję kosztów w układzie kalkulacyjnym lub stosuje układ rodzajowy i kalkulacyjny, wówczas odnosi wskazane koszty na konto „Koszty ogólnego zarządu” w układzie kalkulacyjnym.
Koszty związane z likwidacją zapasów oraz odwołanymi podróżami służbowymi, spowodowane COVID-19, mają charakter nadzwyczajny i są pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. Dlatego wskazane jest ich ujęcie w pozostałych kosztach operacyjnych, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 32 uor. Warunkiem uznania tych kosztów i ujawnienia jako pozostałe koszty operacyjne spowodowane COVID-19 jest ich właściwe udokumentowanie, np. sporządzenie protokołu likwidacji i szczegółowe opisanie przyczyn likwidacji zapasów, czy wykazanie, że przyczyną odwołania podróży służbowej nie były zaniedbania lecz ograniczenia spowodowane pandemią.
Jeśli chodzi o prezentację w sf tych dodatkowych kosztów działalności operacyjnej spowodowanych COVID-19, to Komitet zaleca by:
- koszty służące bezpośrednio ochronie pracowników zaprezentować w rachunku zysków i strat (rzis) jednostek sporządzających sf zgodnie z:
- zał. nr 1 – w wariancie kalkulacyjnym w poz. E. Koszty ogólnego zarządu, a w wariancie porównawczym w poz. B. Koszty działalności operacyjnej (odpowiednio B.II Zużycie materiałów i energii lub B.VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
- zał. nr 4 – w poz. B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej (odpowiednio B.II Zużycie materiałów i energii lub B.III Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
- zał. nr 5 – w wariancie kalkulacyjnym w poz. D. Koszty ogólnego zarządu, a w wariancie porównawczym w poz. B. Koszty działalności operacyjnej (odpowiednio B.II Zużycie materiałów i energii oraz B.V Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
- zał. nr 6 – w poz. G. Koszty ogólnego zarządu,
- koszty związane z likwidacją zapasów oraz odwołanymi podróżami służbowymi zaprezentować w rzis jednostek sporządzających sf zgodnie z:
- zał. nr 1 – w wariancie kalkulacyjnym w poz. H. Pozostałe koszty operacyjne (H.III Inne koszty operacyjne), a w wariancie porównawczym w poz. E. Pozostałe koszty operacyjne (E.III Inne koszty operacyjne),
- zał. nr 4 – w pozycji D. Pozostałe koszy i straty, w tym aktualizacja wartości aktywów,
- zał. nr 5 – w wariancie kalkulacyjnym w poz. G. Pozostałe koszty operacyjne, a w wariancie porównawczym w poz. E. Pozostałe koszty operacyjne,
- zał. nr 6 – w poz. J. Pozostałe koszty operacyjne.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych