Spadkobiercy podatnika odpowiadają za niezapłaconą daninę solidarnościową

Moim zdaniem tak, mimo że zobowiązanie do zapłaty daniny solidarnościowej nie jest zobowiązaniem podatkowym.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 i art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 23.10.2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (DzU z 2020 r. poz. 1787) danina solidarnościowa, o której mowa w rozdz. 6a updof, jest przychodem Funduszu Solidarnościowego (FS), który z kolei jest państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

Bez wątpienia konieczność przymusowego świadczenia pieniężnego, jakim jest danina solidarnościowa, jest obowiązkiem podatkowym w rozumieniu art. 4 Op, gdyż wynika z ustawy podatkowej (updof) w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w art. 30h updof.

Jednak zobowiązanie podatnika do zapłaty daniny solidarnościowej na rzecz FS nie jest zobowiązaniem podatkowym w rozumieniu art. 5 Op, bo co prawda zobowiązanie to wynika z obowiązku podatkowego, jednak zapłata daniny solidarnościowej nie następuje na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu ani gminy.

Ponieważ danina solidarnościowa stanowi dochód FS, nie jest też zaliczana do niepodatkowych należnościach budżetowych zdefiniowanych w art. 3 pkt 8 Op jako niebędące podatkami i opłatami należności stanowiące dochód budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikające ze stosunków publicznoprawnych.

Pomimo to spadkobiercy podatnika przejmują obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej, gdyż na podstawie art. 97 § 1 Op, co do zasady, przejmują oni przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Ponieważ obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej został przewidziany w art. 30h updof, a więc w przepisach prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Op, to spadkobiercy go przejmują.

Na mocy art. 30i ust. 1 updof do daniny solidarnościowej stosuje się odpowiednio przepisy Op. Skoro ustawodawca nie zawęził odpowiedniego stosowania Op do jej konkretnego działu, oznacza to, że odpowiednio stosuje się także art. 98 § 1 Op. Tak więc do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązanie zapłaty daniny solidarnościowej stosuje się przepisy Kc o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Moim zdaniem nie ma przesłanek, które nakazywałyby nie stosować wprost art. 98 § 1 Op do daniny solidarnościowej jedynie z tego powodu, że zobowiązanie do jej zapłaty nie jest zobowiązaniem podatkowym.

Jeżeli spadkodawca złożył prawidłową deklarację, w której wykazał daninę solidarnościową, jednak zmarł przed terminem jej zapłaty, organ podatkowy – odpowiednio stosując art. 100 § 1 Op – powinien orzec w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców na podstawie jego zobowiązania wynikającego z takiej deklaracji.

Jeśli spadkodawca nie złożył deklaracji przed śmiercią, organ podatkowy – odpowiednio stosując art. 100 § 2 Op – powinien, orzekając o zakresie odpowiedzialności spadkobierców, określić jednocześnie kwotę daniny solidarnościowej.