Skutki wzrostu minimalnej pensji od 1.01.2021

Tak wynika z rozporządzenia RM z 15.09.2020 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 (DzU poz. 1596).

Pracownicze minimalne

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalanego na dany rok kalendarzowy w rozporządzeniu RM.

Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych, ale bez takich pozycji, jak:

• nagroda jubileuszowa,
• odprawa pieniężna przysługująca pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
• dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,
• dodatek za staż pracy.

Sumuje się więc poszczególne składniki uzyskane przez pracownika za dany miesiąc (bez powyższych wyłączeń) i sprawdza, czy przy pełnym przepracowaniu obowiązującego go wymiaru czasu pracy uzyskał co najmniej wynagrodzenie minimalne.

Na wynagrodzenie pracownika może się składać wiele różnych elementów, jak dodatki, premie, prowizje, nagrody, a wynagrodzenie zasadnicze to nie to samo, co minimalne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik jest wynagradzany tylko jednym składnikiem miesięcznym. Wówczas musi to być przynajmniej obowiązujące minimum krajowe.

Wynagrodzenie minimalne w 2021 wzrośnie z obecnych 2600 do 2800 zł. Na poziomie brutto jest to o 200 zł więcej. Natomiast po odliczeniu składek ZUS i zaliczki na PIT, w przyszłym roku pracownikowi pełnoetatowemu pozostanie do dyspozycji 2061,67 zł, czyli o 141,05 zł więcej niż obecnie. Jest to kwota uzyskana przy uwzględnieniu podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz kwoty zmniejszającej podatek (PIT-2) i bez wpłaty na PPK – patrz lista płac.

Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość minimalnego wynagrodzenia ulega proporcjonalnemu obniżeniu. Ustala się ją w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę wysokość aktualnego minimalnego wynagrodzenia dla pełnego etatu.

Minimalne z PPK

W przyszłym roku już wszystkie podmioty zatrudniające będą pod rządami ustawy z 4.10.2018 o pracowniczych planach kapitałowych (DzU z 2020 poz. 1342). Trzeba pamiętać, że wpłaty na PPK mają wpływ na rozliczenie listy płac.

Oto najważniejsze kwestie:

• wpłatę podstawową finansuje pracownik oraz pracodawca; wynosi ona odpowiednio 2 i 1,5% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,
• wpłata finansowana przez pracodawcę podlega PIT, ale nie oskładkowaniu,
• wpłata finansowana przez pracownika jest potrącana z jego dochodu po opodatkowaniu.

W przypadku pracownika zarabiającego ustawowe minimum, będącego uczestnikiem PPK, wpłaty podstawowe wyniosą:

• 42 zł (2800 zł × 1,5%) – pracodawca,
• 56 zł (2800 zł × 2%) – pracownik.

Uczestnik PPK z tymi samymi wskaźnikami jak w powyższej liście płac otrzyma „do ręki” o 63 zł mniej, tj. 1998,67 zł. Poza samą wpłatą potrącaną z jego wynagrodzenia (56 zł) pracodawca odliczy wyższą o 7 zł zaliczkę na podatek z tytułu dodatkowego przychodu (42 zł × 17%). Zaliczka wyniesie 144 zł.

Minimalne dla pracowników do ukończenia 26. roku życia

Zwolnione od PIT są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, stanowiących przychód z działalności wykonywanej osobiście, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Osoba zarabiająca minimum, czyli 2800 zł brutto miesięcznie, korzystająca z powyższej ulgi, otrzyma do wypłaty:

• 2198,67 zł – bez PPK,
• 2184,67 zł – z PPK.

Wynagrodzenie ulegnie zmniejszeniu wyłącznie o składki społeczne oraz pełną składkę zdrowotną, a u uczestnika PPK jeszcze o 56 zł.

Dodatek za pracę w porze nocnej

Pochodną wynagrodzenia minimalnego jest wysokość dodatku za pracę w porze nocnej. Pracownikowi wykonującemu taką pracę przysługuje dodatek za każdą godzinę, w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek oblicza się, dzieląc minimalną stawkę przez wymiar czasu pracy ustalony dla każdego miesiąca zgodnie z art. 130 Kp.

Kwoty wolne od potrąceń

Ochrona pracowniczego wynagrodzenia polega m.in. na stosowaniu kwot wolnych od potrąceń. Wysokość kwoty wolnej zależy od rodzaju potrącenia, parametrów podatkowych, wymiaru czasu pracy, a także faktu bycia – lub nie – uczestnikiem PPK.

Zgodnie z art. 871 Kp wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) minimalnego wynagrodzenia, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu: składek społecznych, zdrowotnej, zaliczki na PIT oraz wpłat dokonywanych do PPK, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

2) 75% wynagrodzenia z pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

3) 90% wynagrodzenia z pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone powyżej ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Należności inne niż ww. (a także sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych) mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• 100% kwoty minimalnego wynagrodzenia netto – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
• 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia netto – przy potrącaniu innych należności.

Minimalna podstawa zasiłków

Podstawa wymiaru zasiłków z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą stopie procentowej składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej ze środków pracownika.

U zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy podstawa ulega odpowiednio zmniejszeniu, proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Powyższe zasady mają zastosowanie przy ustalaniu podstawy wymiaru: wynagrodzenia i zasiłku chorobowego, zasiłku wyrównawczego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego.

Najniższa podstawa wymiaru zasiłków nie odnosi się do ubezpieczonych będących pracownikami, do których wynagrodzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, np. pracowników młodocianych, a także do zleceniobiorców czy osób prowadzących działalność gospodarczą.

W 2021 minimalna podstawa zasiłków wynosi 2416,12 zł (2800 zł – 13,71% × 2800 zł) – dla pełnego etatu.

Wzrost wynagrodzenia minimalnego a inne świadczenia

Podniesienie stawki minimalnej miesięcznego wynagrodzenia za pracę pociąga za sobą wzrost innych świadczeń ze stosunku pracy, zasiłków, a także podstaw wymiaru składek z różnych tytułów.

Wraz ze wzrostem płacy minimalnej rosną także:

• maksymalna odprawa pieniężna, przysługująca pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn innych niż dotyczące pracownika – 42 000 zł (15 × 2800 zł) lub 28 000 zł (10 × 2800 zł) – w razie korzystania z ograniczenia na podstawie tarczy 4.0,
• odszkodowanie dla pracowników, wobec których pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu – 2800 zł,
• odszkodowanie dla pracownika, który rozwiązał umowę o pracę z powodu mobbingu – 2800 zł,
• minimalne wynagrodzenie za czas gotowości do pracy i przestoju – 2800 zł,
• wynagrodzenie gwarancyjne za niewykonywanie pracy z powodu rozkładu czasu pracy – 2800 zł,
• świadczenie pieniężne z tytułu umowy praktykanckiej – 5600 zł (2 × 2800 zł),
• minimalna podstawa wymiaru składek społecznych z tytułu umowy zlecenia, w której odpłatności w ogóle nie określono lub określono, lecz inaczej niż kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub w akordowej albo prowizyjnie – 2800 zł,
• minimalna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych dla pracowników przebywających na urlopach wychowawczych – 2100 zł (75% × 2800 zł).

Minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców w 2021

Wysokość minimalnej stawki godzinowej z tytułu umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług również zależy od wysokości miesięcznej stawki wynagrodzenia minimalnego. Wyższa stawka

pracownicza przekłada się na wzrost wynagrodzenia za godzinę pracy zleconej. Przy płacy 2800 zł stawka wyniesie 18,30 zł brutto.