Skutki wystawienia faktury korygującej zmniejszającej sprzedaż po skorzystaniu z ulgi na złe długi w VAT

Ulgę na złe długi uregulowano w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. W myśl art. 89a ust. 4 wierzyciel może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, jeżeli nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a).

Ulga przysługuje wierzycielowi, gdy (art. 89a ust. 2):

• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje korekty, jest on zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT,
• od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca wierzytelność, nie upłynęły 3 lata.

Korekta – tytułem ulgi – może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie (art. 89a ust. 3).

Pytanie dotyczy sposobu postępowania spółki w przypadku, gdy po skorzystaniu z ulgi na złe długi skorygowała (zmniejszyła) ona fakturę o kwotę odpowiadającą kwocie wierzytelności objętej ulgą.

Z art. 89a ust. 4 wynika, że gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty tytułem ulgi na złe długi, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano lub zbyto. W przypadku częściowego uregulowania należności podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Jeżeli zatem po skorzystaniu przez wierzyciela z ulgi dojdzie do uregulowania bądź zbycia wierzytelności w jakiejkolwiek formie, spowoduje to obowiązek odwrócenia skutków ulgi.

Zgodnie ze słownikiem języka polskiego „uregulować” oznacza m.in. „uiścić należność”. Sformułowanie „należność została uregulowana” należy rozumieć jako zaspokojenie wierzyciela, powodujące wygaśnięcie jego roszczeń wobec dłużnika.

Wystawienie faktury korygującej nie jest uregulowaniem należności, o którym mowa w art. 89a ust. 4, a zatem spółka nie ma obowiązku zwiększenia podstawy opodatkowania i należnego VAT, który wcześniej obniżyła, stosując ulgę na złe długi. Jednocześnie faktura korygująca nie będzie uprawniać do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku, bo już wcześniej doszło do takiego obniżenia w wyniku zastosowania przez spółkę ulgi na złe długi. Oznacza to, że wystawiona w maju faktura korygująca in minus nie powinna być rozliczona w JPK_V7M.

Podsumowując: wystawienie faktury korygującej nie mieści się w ustawowym katalogu przesłanek zobowiązujących podatnika-wierzyciela do korygowania odliczeń dokonanych w ramach ulgi na złe długi. Tym samym nie wpływa na prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i VAT należnego zrealizowane w ramach ulgi na złe długi. Oznacza to, że skorygowanie faktury sprzedaży, w stosunku do której spółka skorzystała z ulgi poprzez wystawienie faktury korygującej zmniejszającej kwotę należności, nie spowoduje obowiązku zwiększenia podstawy opodatkowania oraz VAT należnego. Spółka nie ma jednak prawa pomniejszyć podstawy opodatkowania (i podatku należnego) o kwoty wynikające z wystawionej faktury korygującej. Takie też stanowisko zajęła KIS w interpretacji z 4.01.2024 r. (0111-KDIB3-1.4012.725.2023.1.ICZ).