Składka na FEP tylko za dni pracy szczególnej
Składkę na ten fundusz należy naliczyć za dni, w których pracownicy faktycznie wykonują pracę w szczególnych warunkach. W tym celu ...
Składkę na ten fundusz należy naliczyć za dni, w których pracownicy faktycznie wykonują pracę w szczególnych warunkach. W tym celu podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych należy proporcjonalnie zmniejszyć.
Obowiązek opłacania składki na FEP określa ustawa z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 164). Jak wynika z jej art. 35 ust. 1, składkę na ten fundusz opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:
- urodził się po 31.12.1948 r.,
- wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (tzw. prace szczególne), o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy.
Płatnik składek opłaca składkę na FEP za wszystkich pracowników spełniających powyższe warunki, w tym za tych, którzy wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Obowiązek opłacania składki na FEP powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez pracownika tzw. pracy szczególnej, a ustaje z dniem zaprzestania jej wykonywania (art. 35 ust. 2 ustawy). Przyjmuje się, że okres od dnia rozpoczęcia wykonywania tzw. pracy szczególnej do dnia zaprzestania jej wykonywania należy rozumieć jako okres od dnia zatrudnienia pracownika na stanowisku pracy, na którym jest wykonywana tzw. praca szczególna, do dnia ustania zatrudnienia na tym stanowisku. Wobec tego składka na FEP powinna być opłacana od wszelkich wynagrodzeń stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych przysługujących pracownikowi za okres zatrudnienia na stanowisku, na którym jest wykonywana tzw. praca szczególna. Nie nalicza się jej jednak od tych składników wynagrodzeń, które są należne za okres pracy, w którym tzw. praca szczególna nie była wykonywana. Tak uznał ZUS w interpretacji z 5.03.2018 r. (WPI/200000/43/170/2018).
To wyjaśnienie, choć odnosi się do okresu zatrudnienia na stanowisku, na którym jest wykonywana praca w szczególnych warunkach, wskazuje jednocześnie, że składka na FEP nie jest należna od wynagrodzenia należnego za okres, w którym pracownik nie wykonywał takiej pracy. W związku z tym było oczywiste, że jeśli pracownik zaczął lub przestał wykonywać pracę szczególną w trakcie miesiąca, to składka na FEP była należna od wynagrodzenia przysługującego za okres świadczenia tej pracy.
Nadal jednak rodzą się wątpliwości, gdy pracownik wciąż jest zatrudniony na jednym stanowisku, ale wykonuje różnego rodzaju prace – gdy jedne należą do kategorii szkodliwych, a inne nie.
W ostatnim okresie ZUS wydał w tej kwestii co najmniej dwie interpretacje na korzyść przedsiębiorców. Obie dotyczyły kierowców ciężarówek, którzy przewożą towary neutralne i niebezpieczne (ADR). Przewóz towarów niebezpiecznych to prace dodatkowe, które nie wchodzą w zakres czynności podstawowych. Są miesiące, w których dany kierowca wozi towary niebezpieczne tylko przez kilka dni, a nawet wcale tego nie robi. Jak argumentowali przedsiębiorcy, przez pojęcie „zatrudnienie” należy tu rozumieć stan faktyczny, w którym dany pracownik rzeczywiście wykonuje czynności, które kwalifikuje się jako wykonywanie pracy szczególnej. A zwrot „z dniem rozpoczęcia wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac” należy rozumieć w sposób literalny i bezpośredni, a zatem ma on konkretne odniesienie do dni faktycznego wykonywania pracy szczególnej, a nie w globalnym odniesieniu do zakresu umowy pracownika, w której wskazano, że będzie on wykonywał prace szczególne.
W obu interpretacjach ZUS zgodził się z przedsiębiorcami (por. decyzje ZUS z 13.06.2022 r. DI/100000/43/599/2022, i 16.03.2023 r., DI/200000/43/167/2023). Wskazał, że obowiązek opłacania składki na FEP nie dotyczy składników wynagrodzeń, które są należne za okres, w którym praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie była wykonywana, nawet jeżeli ich wypłata następuje w okresie wykonywania tych prac. Jeśli wypłata przysługuje w części za okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, obowiązek opłacenia składki na FEP powstaje tylko od części wynagrodzenia przysługującego za okres wykonywania takich prac. Podstawę wymiaru składki na FEP należy wówczas ustalić za dany miesiąc proporcjonalnie do liczby dni rzeczywiście przepracowanych przez pracownika w szczególnych warunkach, a nie w odniesieniu do całego miesiąca, w którym dni takiej pracy występują jednostkowo albo nie występują w ogóle.
Przykład
Pracownik jest zatrudniony w firmie jako kierowca ciężarówki od kilku lat. Dodatkowo ma wykonywać kilka dni w miesiącu przewóz towarów niebezpiecznych (ADR). W maju zajmował się tym przez 6 dni. W związku z tym pracodawca ma obowiązek naliczyć składkę na FEP za ten miesiąc od części wynagrodzenia należnego za te 6 dni. Wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za maj wyniosło 6480 zł. Podstawę wymiaru składki na FEP należy obliczyć, dzieląc tę kwotę przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc ją przez liczbę dni wykonywania pracy szczególnej:
6480 zł : 31 dni × 6 dni = 1254,19 zł.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych