Rozliczenie faktury za leasing amortyzowanego samochodu osobowego w spółce na estońskim CIT

Koszty eksploatacji łącznie z VAT

Jak wiadomo, do ukrytych zysków bądź wydatków niezwiązanych z działalnością, stanowiących podstawę opodatkowania ryczałtem, zalicza się 50% kosztów amortyzacji samochodu oraz 50% innych wydatków dotyczących danego samochodu.

Z najnowszej interpretacji KIS z 22.01.2024 r. (0111-KDIB1-1.4010.707.2023.1.KM) wynika, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania estońskim CIT należy uwzględnić kwotę brutto wydatku uwidocznioną na fakturze. KIS uzasadnia swoje stanowisko definicją ukrytych zysków zawartą w art. 28m ust. 3 updop oraz treścią art. 28m ust. 4 i 4a updop, gdzie ustawodawca posługuje się określeniem „wydatek”, a nie „koszt”.

To kolejna już interpretacja, w której KIS konsekwentnie wskazuje, że m.in. w odniesieniu do wydatków eksploatacyjnych takich jak koszty paliwa, napraw, myjni, ubezpieczenia, parkingów itp., podstawę opodatkowania estońskim CIT z tytułu ukrytych zysków lub z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą stanowi 50% kwoty brutto tych wydatków, tj. łącznie z VAT, także w tej części, która podlega odliczeniu zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Takie też stanowisko wyrażono wcześniej w interpretacjach KIS z: 4.05.2023 r. (0111-KDIB1-2.4010.103.2023.1.EJ), 12.01.2023 r. (0111-KDIB1-2.4010.730.2022.2.DP), 20.12.2022 r. (0111-KDIB1-2.4010.689.2022.2.AK), 9.12.2022 r. (0111-KDIB1-1.4010.644.2022.2.MF).

Jak rozliczyć koszty leasingu

To samo dotyczy wydatków na raty leasingowe. W praktyce prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania estońskim CIT w odniesieniu do leasingowanych aut osobowych, podlegających u leasingobiorcy amortyzacji bilansowej, okazuje się być nie lada wyzwaniem.

W przypadku samochodów osobowych ujawnionych w środkach trwałych część kapitałowa raty leasingowej jest de facto częścią wartości początkowej amortyzowanego auta. Wprowadzenie samochodu osobowego do ewidencji środków trwałych pociąga za sobą konieczność ustalenia jego wartości początkowej. Obejmuje ona połowę VAT niepodlegającego odliczeniu. Obliczając zatem estoński CIT od kosztów amortyzacji, spółka uwzględnia już w podstawie opodatkowania połowę VAT, która później jest uwidoczniona na fakturach dokumentujących raty leasingu.

Także część odsetkową raty leasingu, zaliczaną bezpośrednio do kosztów, należy opodatkować estońskim CIT. I w tym przypadku spółce przysługuje prawo do odliczenia tylko połowy VAT. Niepodlegający odliczeniu VAT jest księgowany w koszty, więc też de facto powinien być objęty ryczałtem.

Brutto, czyli ile?

Kalkulując zatem podstawę opodatkowania estońskim CIT z tytułu ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością w przypadku auta osobowych będących przedmiotem umowy leasingu, które bilansowo są amortyzowane, należy brać pod uwagę:

• 50% kosztów amortyzacji oraz
• 50% kwoty VAT przypadającej na każdą ratę kapitałową (drugie 50% jest uwzględnione kosztach amortyzacji), oraz
• 50% kwoty brutto z części odsetkowej raty leasingowej.

Prawidłowość takiego postpowania potwierdziła KIS w przywołanej na wstępie interpretacji z 22.01.2024 r.: 50% kwoty (…) VAT przypadającej na część kapitałową raty leasingowej, która nie podlega odliczeniu z uwagi na wykorzystywanie samochodów do celów mieszanych wnioskodawcy, jest wliczana do wartości początkowej leasingowanych samochodów, ustalanej dla celów rachunkowych, a co za tym idzie, jest uwzględniania w dokonywanych przez spółkę odpisach amortyzacyjnych. Tym samym wnioskodawca, opodatkowując estońskim CIT 50% odpisów amortyzacyjnych, opodatkowuje również 50% kwoty (…) VAT przypadającej na część kapitałową raty leasingowej, która nie podlega odliczeniu, stosownie do przepisów ustawy o VAT.

Zasadne jest zatem uznanie, iż z faktury dokumentującej raty leasingowe spółka powinna opodatkować estońskim CIT 50% kwoty (…) VAT przypadającej na część kapitałową raty leasingowej, która podlega odliczeniu.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przedmiotem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek jako dochód z tytułu ukrytych zysków lub wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest: 50% odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej leasingowanych samochodów, dokonywanych zgodnie z przepisami o rachunkowości (odpowiadające części kapitałowej raty leasingowej) oraz 50% kwoty podatku VAT przypadającej na część kapitałową raty leasingowej w tej części, która podlega odliczeniu zgodnie z przepisami ustawy o VAT, oraz 50% kwoty brutto przypadającej na część odsetkową raty leasingowej, tj. kwota odsetek wraz z przypadającą na nią kwotą (…) VAT.

Moment powstania obowiązku podatkowego

W cytowanej interpretacji podtrzymano pogląd, że obowiązek podatkowy w estońskim CIT nie wiąże się z zapłatą, czyli z faktycznym poniesieniem wydatku, lecz z momentem ujęcia wydatku (kosztu) w księgach rachunkowych w sposób powodujący obciążenie wyniku finansowego. Przykładowo, w przypadku zawieranych przez spółkę polis ubezpieczeniowych samochodów osobowych, które są opłacane z góry za cały rok, a które dla celów bilansowych są ujmowane w okresach miesięcznych (tj. co miesiąc w odpowiedniej części obciążają wynik finansowy netto spółki), momentem opodatkowania ryczałtem powinien być miesiąc, w którym polisa ta obciążyła wynik finansowy netto spółki (a nie moment zapłaty za polisę).