Roczne rozliczenie PIT i składek zdrowotnych za 2022 r. – odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytania Czytelników

Zgodnie z art. 21 ust. 44 updof suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152–154 nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. Czy podatnik ma całkowitą dowolność w wyborze źródła przychodów i kolejności stosowania zwolnienia?

Podatnik korzysta ze zwolnień z art. 21 ust. 1 pkt 152 i 153 (osoba, która przeniosła rezydencję podatkową do Polski, wychowująca 4 dzieci), uzyskuje przychody ze stosunku pracy (60 000 zł) i z działalności gospodarczej (80 000 zł). Czy w zeznaniu rocznym może wybrać, w którym źródle zastosuje zwolnienie?

Podatnik korzysta ze zwolnień z art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 (osoba, która nie ukończyła 26 lat i przeniosła rezydencję podatkową do Polski), uzyskuje przychody ze stosunku pracy (60 000 zł) i z działalności gospodarczej (80 000 zł). Czy w zeznaniu rocznym wybiera, w którym źródle zastosuje zwolnienie, czy też w pierwszej kolejności stosuje zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 148, a następnie z art. 21 ust. 1 pkt 152? To pierwsze przysługuje tylko w odniesieniu do źródła stosunek pracy. Jednocześnie w updof zwolnienie z pkt 148 poprzedza zwolnienie z pkt 152. Ten układ przepisów można w ramach wykładni systemowej odczytać jako wolę ustawodawcy uszeregowania kolejności stosowania zwolnień, w kontekście jednego limitu przychodów zwolnionych.

Podatnik ma prawo do jednego ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 updof. Uzyskuje przychody ze stosunku pracy (dobrze zarabia i mocno „wpada” w II próg podatkowy), a także z działalności pozarolniczej (ryczałt ewidencjonowany, działalność handlowa – stawka ryczałtu 3%). Czy może dowolnie wybrać źródło przychodów, do którego zastosuje zwolnienie i w całości objąć nim przychody ze stosunku pracy? Różnica w wysokości bezpośredniej korzyści podatkowej jest 10-krotna.

W wyniku rocznego rozliczenia składek zdrowotnych przedsiębiorca będzie musiał dopłacić ew. różnicę między składkami uiszczanymi co miesiąc a naliczonymi od rocznej podstawy wymiaru. Jeśli w 2022 r. był opodatkowany liniowo, a w 2023 r. przejdzie na skalę podatkową albo na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, to czy będzie miał prawo do uwzględnienia składek zapłaconych w 2023 r., z tytułu ww. dopłaty, w rozliczeniu PIT?

Na podstawie art. 81 ust. 2i, 2m, 2t i 2q ustawy zdrowotnej przedsiębiorcy, który w danym roku nadpłacił składki zdrowotne, przysługuje ich zwrot w formie bezgotówkowej na wskazany rachunek płatniczy lub instrument płatniczy wydany w kraju, o ile nie występują zaległości na koncie płatnika składek. Czy jeśli przedsiębiorca opodatkowany liniowo w 2022 r. zaliczał składki zdrowotne do kosztów podatkowych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 58 updof, to zwrot nadpłaty tych składek w 2023 r. oznacza dla niego obowiązek korekty kosztów podatkowych za 2022 r., czy za 2023 r.? Jeżeli moment korekty kosztów jest bieżący, to czy trzeba ją sporządzać, jeśli w 2023 r. podatnik wybierze opodatkowanie według skali podatkowej? Jak rozliczać zwrot nadpłaty uzyskany w 2023 r., jeśli podatnik przejdzie na ryczałt ewidencjonowany?

Jak postąpić, w przypadku gdy ww. przedsiębiorca na liniowym PIT odliczał w 2022 r. składki zdrowotne od dochodu? Z art. 30c ust. 3 pkt 3 updof wynika, że składki podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Czy zwrot nadpłaty skutkuje korektą wysokości dochodu w 2022 r., czy w 2023 r., czy też pomniejsza kwotę składek do odliczenia od dochodu w 2023 r. (zgodnie z art. 30c ust. 3 pkt 3 updof)? Jeżeli w 2023 r. podatnik zdecyduje się na zaliczanie składek do kosztów podatkowych, to czy zwrot nadpłaty zalicza do przychodów w 2023 r.? Jak rozliczać zwrot nadpłaty w 2023 r., gdy podatnik stosuje w tym roku ryczałt ewidencjonowany?

Zgodnie z art. 11 ust. 1a uzpd zapłacone składki zdrowotne przedsiębiorcy z tytułu działalności podatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym odlicza się od przychodów podatkowych, jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Zwrot nadpłaty w 2023 r. oznacza konieczność doliczenia jej do przychodów podatkowych czy też pomniejszenia kwoty składek przypadającej do odliczenia w 2023 r. w ramach limitu 50%? Czy na sposób rozliczenia nadpłaty składek za 2022 r. wpłynie zmiana formy opodatkowania w 2023 r. na zasady ogólne? Powyższe pytania dotyczą odpowiednio składek na ubezpieczenie społeczne osoby współpracującej w prowadzeniu działalności gospodarczej.