Roczna składka zdrowotna niepełnosprawnego przedsiębiorcy ograniczona do kwoty należnego PIT

Ograniczenie do kwoty PIT

W myśl art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej w przypadku gdy osoba o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności objęta jedynie tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c albo pkt 1a (obejmującym m.in. osoby prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców), uzyskuje przychód rozliczany na zasadach określonych w art. 27 updof (według skali podatkowej):

• miesięczna składka zdrowotna jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty zaliczki na PIT należnej za miesiąc, za który jest opłacana składka – począwszy od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym ubezpieczony uzyskał orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
• roczna składka zdrowotna jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnego PIT za dany rok kalendarzowy – jeżeli ubezpieczony miał w tym okresie orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności przez co najmniej miesiąc.

Warunki stosowania ulgi

Prawo do opłacania rocznej składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej należnego PIT za dany rok kalendarzowy przysługuje zatem – co do zasady – osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli:

• mają umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności,
• nie mają innych tytułów ubezpieczenia,
• rozliczają się na zasadach ogólnych według skali podatkowej,
• uzyskują przychody jedynie z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca może uzyskiwać przychody także z innych źródeł, o ile ich osiąganie nie wiąże się z uzyskaniem nowego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Ulga z art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej będzie mu przysługiwać, jeśli wszystkie osiągane przychody będą opodatkowane według skali podatkowej – przepis nie ogranicza tego warunku jedynie do dochodu uzyskiwanego z działalności gospodarczej. Wystarczy, że ubezpieczony miał umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności przez co najmniej miesiąc danego roku.

Warunki art. 82 ust. 10 pkt 1 i 2 muszą być spełnione łącznie. Ubezpieczony, który ze względu na wysokość miesięcznych dochodów opłaca miesięczne zaliczki na PIT w wysokości wyższej niż obliczona składka zdrowotna, nie jest zatem uprawniony do pomniejszenia składki – ani w ramach rozliczeń miesięcznych, ani w rozliczeniu rocznym.

Należny podatek z zeznania rocznego

Ponadto ustawa zdrowotna nie definiuje odrębnie pojęcia „kwoty należnego podatku dochodowego”. Rozumie się je tak, jak zostało przyjęte w przepisach podatkowych, zgodnie z którymi kwota należnego podatku za dany rok jest wykazywana przez podatników w rocznym zeznaniu podatkowym. W przypadku wspólnego rozliczenia małżonków należy przyjąć, że przedsiębiorca spełniający warunki, o których mowa w art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej, korzystający z preferencyjnego opodatkowania wspólnych dochodów, ustala kwotę należnego PIT, do której jest odnoszona składka zdrowotna, jako 50% kwoty należnego podatku wykazanego we wspólnym rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36.

Jak wyjaśnił ZUS, przepisy podatkowe nie posługują się pojęciem „należnego podatku” w odniesieniu do poszczególnych źródeł dochodów, a jedynie do łącznego zobowiązania podatkowego z tytułu poszczególnych źródeł dochodów objętych PIT. Składka zdrowotna powinna być odnoszona do wysokości należnego podatku wykazanego w rocznym zeznaniu podatkowym bez względu na to, że dana osoba oprócz dochodów z działalności gospodarczej uzyskiwała dochody z innych źródeł. Ubezpieczony może uzyskiwać przychody także z innych źródeł, byleby nie powodowały one nowego tytułu ubezpieczeniowego. Warunkiem skorzystania z ulgi jest opodatkowanie wszystkich dochodów według skali podatkowej.

ZUS potwierdził, że skoro przedsiębiorca uzyskiwał przychód z działalności gospodarczej opodatkowany według skali podatkowej, ale jednocześnie dostawał zasiłek chorobowy, to będzie mógł skorzystać z obniżenia wysokości rocznej składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej, bo pobieranie zasiłku chorobowego nie generuje nowego tytułu ubezpieczeniowego.